ژن MAPT یکی از ژنهای تازه شناخته شده است که بر روی کروموزوم شماره ١٧ در موقعیت٢١ q ١٧ قرار دارد و پروتئین کد شده توسط این ژن , دارای نقش حیاتی در سطح سلولی میباشد. نقش عمده فیزیولوژیکی این پروتئین , پیشبرد پایداری و تجمع شبکه میکروتوبولی میباشد که این شبکه میکروتوبولی در انتقالات آکسونی[۸۷] در نورونها دارای اهمیت میباشد (١٧,١٨).. از آنجا که یکی از شاخص های بیماری آلزایمر گرههای نوروفیبریلاری درون سلولی (متشکل از فیلامنتهای شدیدا فسفریله تائو ) میباشد و با توجه به اینکه ژنMAPT کدکننده پروتئین تائو است بنابراین رابطه بین بیماری آلزایمر و تشکیل گرههای نوروفیبریلاری انکار ناپذیر است، بنابراین پلی مورفیسم شایع (G/A) ٢۴٢۵۵٧rs ژن MAPT می تواند با ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر ارتباط داشته باشد. و ژن آپولیپو پروتئین[۸۸] واقع بر روی کروموزوم ١٩میباشد (١٣,١۴ و١۵). آپولیپو پروتئین E(APOE), لیپوپروتئین اصلی در مغز است که در نقل و انتقال لیپیدها و به ویژه کلسترول دخیل میباشد. ژن کد کننده پروتئین(APOE) سه آلل دارد همچنین توارث آلل (۴(APOE قویترین فاکتور خطر برای بیماری آلزایمر تکگیر میباشد (١۶). با توجه به این یافته ها و عدم وجود مطاله خاصی در این مورد در ارتباط با جمعیت آلزایمری در جمعیت ایرانی هدف اصلی این پژوهش پاسخ به این سوال است که آیا بین فراوانی پلی مورفیسمهای مورد مطالعه در ژن MAPT(Microtubule- associated protein tau) و ژن APOE در جامعه بیماران آلزایمری و جامعه کنترل (افراد سالم) در جمعیت ایرانی تفاوت معناداری وجود دارد, به گونه ای که بتوان آن را به عنوان یک فاکتور خطر ابتلا به آلزایمر در جمعیت ایرانی محسوب کرد.؟
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
٢-۵ ) نتیجه گیری
در بررسی حاضر ۵٠ نفر فرد بیمار و ۵٧ نفر فرد سالم برای بیماری آلزایمر اسپورادیک مورد مطالعه قرار گرفتند و نتایج زیر به دست آمد :
١-٢- ۵)نتایج پلی مورفیسم rs242557(G/A مربوط به ژن MAPT
مقایسه فراوانی ژنوتیپها ، در دو گروه بیمار و سا لم نشان میدهد که ارتباط ژنوتیپ هتروزیگوت (AG ) در جمعیت بیماران و سالم معنادار بوده ( ٠١/٠ P-Value) و بنا براین ژنوتیپ AG در این جمعیت دارای نقش ریسک فاکتوری برای بیماری آلزایمراست و در بررسی توزیع آللها ، فراوانی آلل G در دو گروه بیمار و سا لم دارای تفاوت معنیداری بوده ( ٠٣/٠P-Value). بنا براین آلل Gمیتواند به عنوان یک ریسک فاکتور برای بیماری آلزایمر اسپوررادیک عمل کند.
نتایج مطالعه حاضر در مورد ژن MAPT با تعدادی از مطالعات صورت گرفته در سایر جمعیتها همخوانی داشته است. در مطالعه ای که در سال( ٢٠٠٣) صورت گرفته بود نشان داده است که ژن MAPT با بیماری آلزایمر ارتباط معناداری دارد و باید به عنوان یک ژن کاندید برای بیماری آلزایمر اسپورادیک در نظر گرفته شود. در مطالعه دیگری که در سال( ٢٠٠۵) صورت گرفته بود نشان داده که هاپلوتایپ H1c از ژن MAPT با ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر دیررس ارتباط معناداری دارد. این مطالعه بر روی ۳۶۰ نمونه بیمار با سن بالای ۶۵ سال و ۲۵۲ نفر به عنوان گروه کنترل انجام شده است.
در مطالعه دیگری که در سال( ٢٠٠٨) صورت گرفته بود نشان داده است که جهش در ناحیه آلل G/A (rs242557) باعث افزایش بیان ژن MAPT و ساختار غیرطبیعی آن میشوند. در نتیجه به جای میکروتو بو لها به میکروفیلامنت ها متصل میگردد واین موجب بیماری آلزایمر می شود . در مطالعه دیگری که در سال(٢٠١٣) صورت گرفته بود ارتباط پلی مورفیسم( rs242557)در ژن MAPT با بیماری آلزایمر دیررس بررسی شده است و ارتباط معناداری بین این پلی مورفیسم و بیماری آلزایمروجود داشته و به عنوان یک ریسک فاکتور برای بیماری آلزایمر شناخته شده است (Pvalue ). جدیدترین مطالعه در زمینه ارتباط این پلی مورفیسم با بیماری آلزایمر ، در سال( ٢٠١۴ )صورت گرفته است و در آن حجم نمونه ای به تعداد ١۴١ نفر بیمار و ١٧٩ نفر کنترل (شاهد ) شرکت کننده مورد بررسی قرار گرفتند و پس از انجام آنالیزهای آماری لازم ارتباط معنادار این پلی مورفیسم با بیماری آلزایمر دیررس شناخته شد (٠٢/٠ Pvalue= ).
این نتایج با نتیجه به دست آمده در مطالعه حاضر در جمعیت ایرانی همخوانی داشته ، ولی در جمعیت ایرانی به خاطر محدود بودن حجم نمونه نتایج نزدیک به معنادار بودند و احتمالا در صورت موجود بودن نمونه های بیشتر این نتایج بیشتر همخوانی پیدا میکردند.
٢-٢-۵) نتایج پلی مورفیسم (۴٢٩٣۵٨ rs ) و (٧۴١٢rs) مربوط به ژن APOE
مقایسه فراوانی ژنوتیپها در دو گروه بیمار و سا لم نشان میدهد که ارتباط ژنوتیپ ۴/۴ در جمعیت بیماران و سالم معنادار بوده (٠٠٩/٠ ≤ P-Value) . و بنا براین ژنوتیپ ۴/۴ در این جمعیت دارای نقش ریسک فاکتوری برای بیماری آلزایمراست و در بررسی توزیع آللها ، فراوانی آلل ۴ در دو گروه بیمار و سالم دارای تفاوت معنیداری بوده ( ٢ ٠/٠P-Value≤).. بنا براین آلل ۴ می تواند به عنوان یک ریسک فاکتور برای بیماری آلزایمر اسپوررادیک عمل کند.
نتایج مطالعه حاضر در مورد ژن APOE با تعدادی از مطالعات صورت گرفته در سایر جمعیتها همخوانی داشته است و با برخی مطالعات دیگر در تضاد می باشد. در مطالعه ای که در سال( ٢٠٠٠) صورت گرفته بود نشان داده است که مطالعات هیستوشیمی ,حضور پروتئین APOE را در رسوبات بتا آمیلوئیدی و بافت مغز افراد بیمار نشان داده بود به طوریکه افراد حامل آلل ۴ نسبت به افراد غیر حامل , دارای پلاکهای آمیلوئیدی بیشتری بودند اما در مطالعه ای دیگر که در سال( ٢٠٠٠) در آمریکا صورت گرفته بود نشان داده بود که وجود آلل۴ برای ابتلا به بیماری آلزایمر کافی و لازم نیست به طو ریکه بیش از یک سوم از افراد مبتلا , فاقد حتی یک آلل ۴ هستندو خطر این عامل در جمعیتهای مختلف ,متفاوت است و حتی در برخی جوامع فراوانی این آلل در بین بیماران آلزایمری کمتر از افراد سا لم گزارش شده است .
مطالعات مشابه در جمعیت ایرانی نتایج فوق را تائید می کند به طور مثال: در مطالعه ای در سال (۲۰۱۰ )
صورت گرفته در میان جمعیت ایرانی، تعداد ١۵۴ بیمار آلزایمری اسپورادیک و ١۶٢ فرد کنترل (شاهد) مورد برر سی قرار گرفته است که حاکی از ارتباط معنادار آلل ۴ با بیماری آلزایمر دیررس است(۰۰۱/۰ Pvalue≤). این نتایج نبز با نتیجه به دست آمده در مطالعه حاضر در جمعیت ایرانی همخوانی داشته ، ولی در جمعیت ایرانی به خاطر محدود بودن حجم نمونه نتایج نزدیک به معنادار بودند و احتمالا در صورت موجود بودن نمونه های بیشتر این نتایج بیشتر همخوانی پیدا می کردند.
و در نتیجه بررسی اثر متقابل ژنوتیپهای دو ژن نشان میدهد که ژنوتیپهای ژن APOE اثر متقابل (اندرکنش) با ژن MAPT ندارد ، به عبارت دیگر Pvalue به دست آمده در این آزمون غیر معنی دار میباشد ۴/٠Pvalue≤ ).
٣-۵ ) پیشنهادات
برای حصول اطمینان و رسیدن به نتایج قابل تعمیم به همه جمعیت ایرانی پیشنهاد می شود بررسیهای بعدی با تعداد افراد بیشتری برای این پلی مورفیسم انجام شود .
منابع
REFRENCE:
۳۰۰ thousand people suffered from Alzheimer’s disease in Iran [online] 2007 ; Available from:www.salamatnews.com.
Avella AMB. Chasing genes in Alzheimer’s and Parkinson’s disease Rotteerdam. The Netherlands: Erasmus MC.2004.
Avila J, Cuadros R, J. Lucas J, Hern’andez F. GSK-3 dependent phosphoepitopes recognized by PHF-1 and AT-8 antibodies are present in diffrnt tau isoforms. Neurobiol Aging 2003: 1087- 1094.
Berr C, Hauw JJ, Delaere P, Duyckaerts C, Amouyel P. Apolipoprotein E allele epsilon 4 is linked to increased deposition of the amyloid beta- peptide A-beta in cases with or without Alzheimer’s disease Neuroscience Letters. 1994 40; 174: 221-4
Bertram L, Tanzi RE. Alzheimer’s disease: one disorder, too many genes ,Hum Mol Genet 2004, 29; 13(1) : R135-R41