مزایای برنامه ریزی استراتژیک

۱٫ یکی از مزایای برنامه ریزی استراتژیک هادی بودن آن است. این نوع برنامه ریزی جهت و مسیر فعالیت ها و عملیات سازمان را مشخص ساخته و به عنوان راهنمای سازمان عمل می کند.
۲٫ جهت گیری آینده اولویت ها را مشخص می کند و تصمیم های امروز را در پرتو پیامدهای آینده اتخاذ می کند.
۳٫ برنامه ریزی استراتژیک نقش هماهنگ کننده بین برنامه های عملیاتی سازمان را انجام می دهد و اقدامات واحدهای مختلف را در یک مسیر جهت می بخشد
۴٫ با اوضاع و شرایطی که به سرعت دستخوش تغییر می شوند به روش کارساز برخورد کرده و کار تیمی و تخصصی کارشناسی ایجاد می کند.
۵٫ برنامه ریزی استراتژیک با نگرش بلندمدت، به پیش بینی آینده می پردازد و از این رو اطلاعاتی را در خود دارد که برای اقدامات دراز مدت مدیران مفید است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۶٫ برنامه ریزی ومدیریت استراتژیک خواهان بینش استراتژیک در سراسر واحدهای سازمانی و از جمله همه سیستم های اداری است و به جای این که عملی مکانیکی باشد نقش محوری افراد، گروه ها و نفوذ فرهنگ سازمان را به رسمیت می شناسد. (پیرس و رابینسون ۱۳۸۴).
محدودیت های برنامه ریزی استراتژیک
با وجود مزایای برشمرده شده، بسیاری از صاحبنظران نیز برنامه ریزی استراتژیک را ناکارا و گاهی اوقات زائد می دانند و محدودیت هایی را در جهت کاربرد آن بیان می دارند که عبارت است از:
۱٫ بالا بودن هزینه هایی که جهت امر برنامه ریزی نیاز است و اغلب سازمان های کوچک امکان استفاده از آن را پیدا نمی کنند.
۲٫ از نظر زمانی این نوع برنامه ریزی نیاز به زمانی طولانی دارد، سازمان ها برای برنامه ریزی باید مدت زمان زیادی وقت صرف کرده و مراحل مختلف این فرایند را پشت سر نهند تا سیستم برنامه ریزی استراتژیک بتواند شروع به کار کند.
۳٫ فرایند برنامه ریزی استراتژیک بیش از آن چه هست یا می تواند باشد منطقی و تحلیلی ارائه شده است. طرح آن بیش از اندازه ذهنی است و نمی تواند پویایی های اجتماعی ـ سیاسی کار در هر سازمانی را ملحوظ دارد.
۴٫ تصمیم گیری در مورد ماموریت و اهداف همواره ساده نیست و ممکن است معنایی نداشته باشد.
۵٫ برنامه ریزی استراتژیکی از نظر تخصصی نیاز به نیروی انسانی متخصص دارد که در دسترس همه سازمان ها نیست؛
۶٫ عدم دسترسی سازمان ها برای رسیدن به اطلاعات جامع و به موقع در مورد محیط، تحولات و رویدادهای کلان محیطی.
۷٫ عدم آشنایی مدیران با مباحث مدیریت استراتژیک و برنامه ریزی استراتژیک و عدم اعتماد آنها به برنامه ریزی استراتژیک.
هر چند که برنامه ریزی استراتژیک دارای محدودیت ها و بعضی تنگناها است، ولی کاربرد صحیح آن توسط مدیران متفکر می تواند نتایج مثبتی به بار آورد. به عقیده آلفرد مارشال، اقتصاددان مشهور انگلیسی اگر تمامی سرمایه ها و ابزار تکنیکی و مسائل موجود فنی در جهان به یکباره دستخوش تباهی شود، ولی دانایی مدیران در رده استراتژیک باشد، در مدت کوتاهی جامعه پویا و شکوفا می گردد. بنابراین، در راه اجرای برنامه ریزی استراتژیک کاربرد آموزش های لازم در این زمینه برای مدیران ضروری است، برنامه ریزی استراتژیک دیدگاه استراتژیک را در سازمان تقویت می کند و سبب می شود که اعضا در محدوده زمان حال باقی نمانند و به افق های دور دست توجه کنند. به کارگیری برنامه ریزی استراتژیک سبب می شود که بینش مشترکی در بین اعضا و سازمان به وجود آید. در اجرای برنامه ریزی استراتژیک باید به فرهنگ سازمان و شرایط فرهنگی محیط نیز توجه کافی مبذول داشت. به طور مثال، در جامعه ای که تقدیر گرایی بینش غالب مردم است، استفاده از فرایند برنامه ریزی استراتژیک مشکلات و معضلاتی را برای جامعه و سازمان ها به وجود می آورد. مدیریت، برنامه ریزی استراتژیک را به عنوان یک وسیله می بیند و نه یک هدف، بنابراین سازمان ها باید برنامه ریزی استراتژیک را گامی در جهت رسیدن به اهداف خود تلقی کنند.
مشکلات برنامه ریزی راهبردی در ایران

• • نبود اتفاق نظر در میان مسئولان کشور برای اقدام به برنامه ریزی استراتژیک

• • فقدان تجزیه و تحلیل جامع فرصت ها و خطر های ملی

• • روشن نبودن حدود و تعهدات ملی در قبال سایر کشور ها

• • عدم توجه کافی با تجدید ارزش ها

• • پایبند نبودن به اوللویت های استراتژیک کشور

• • فقبدان نگرش جامع در شناخت توانمندی های کشور

• • روشن نبودن گزینه های مختلف استراتژیک در برخورد با مسائل

• • اجرای ضعیف برنامه ریزی استراتژیک در کشور

• • نوسان در نظارت و ارزیابی نتایج علمی در برنامه ریزی استراتژیک کشور

• • ضعف ساختار اطلاعاتی کشور

• • خط برنامه ریزی استراتژیک با برنامه ریزی بلند مدت

• • دخالت قدرت های فراملی ( ، ۱۳۷۶)

مهارت های مورد نیاز برای انجام برنامه ریزی راهبردی

• • کمیته ها

• • مدیریت تضاد

• • مشاوران

• • تفکر خلاق

• • نوع آوری

• • تصمیم گیری

• • مهارت حل مشکل و تصمیم گیری گروهی

• • گروه های متمرکز

• • مدیریت زمان

• • مدیریت جلسه

• • برقراری ارتباطات چهره به چهره

• • برقراری ارتباطات ONLINE (مک نامارا^[۲]، ۱۹۹۹،ص۴)

مولفه های کلیدی برنامه ریزی راهبردی
رسالت یا بیانیه ماموریت^[۳] :
بیانیه ماموریت یا رسالت سندی است که یک سازمان را از سایر سازمان های مشابه متمایز می نماید. ماموریت سازمان نشان دهنده طیف فعالیت، از نظر محصول و بازار می باشد.
دورنما یا چشم انداز^[۴]:

وابستگی موضوعی: اصولاً موضوع که گاهی به «پیام»، «سفارش» و . . . نیز تعبیر می‌شود جوهره اصلی آثار گرافیکی است و هر اثر گرافیکی وقتی موفق است که موضوع سفارش را در ذهن مخطب تداعی کند و بدون داشتن موضوع، مرزهای گرافیک و نقاشی نامشخص می‌شود.
طراحی آرم و لوگو نیز وقتی شروع می شود که «موضوعی» ، «پیامی» و یا «سفارشی» داده شود و پس از آنست که طراح ایده‌های تصویری خود را در ارتباط با آن انجام می‌دهد. بنابراین عنصری که شروع کننده آرم و لوگواست در جریان مراحل بعدی اثر نبایستی فراموش شود. در واقع همان عنصر شروع کننده (موضوع سفارش) به نوعی در تصویر نهایی، مشهود و قابل درک باشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تناسبات کوچک و بزرگ: نشانه تنها اثر گرافیکی است که محدودیت اندازه (بزرگی و کوچکی) ندارند: در کوچکترین حد ممکن (فقط در اندازه چند میلی‌متر و در عطف یک کتاب و یا در بالا و پایین یک سربرگ A5) و در بزرگترین اندازه آن (بطوریکه در یک بیل برد ۴۸ متری یا روی بدنه کامیونهای بزرگ طراحی شود)
ویژگی‌‌های ایده‌آل نشانه
نوع دوم ویژگی‌های هر نشانه، ویژگی‌های ایده‌آل است در واقع با داشتن چهار ویژگی‌فوق، نشانه شکل ابتدایی و فنی خود را پیدا می‌کند و برای بهتر شدن آن (از جهت فهم موضوع و فرم تصویر) بایستی شرایطی را داشته باشد که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
مفاهیم ثانویه: عناصر بصری که در نشانه مورد استفاده قرار می‌گیرند وقتی در موقعیت ایده‌آل هستند که علاوه بر مفهوم اولیه، یک یا چند مفهوم دیگر را هم به عنوان مفاهیم ثانویه در ذهن مخاطب تداعی کنند.
زیبایی: اگر چه زیبایی رکن اصلی آثار تصویری است اما در طراحی گرافیک گاهی چنان درگیر موضوع می‌شویم که این اصل را به فراموشی می‌سپاریم و بایستی بپذیریم که اگر نشانه‌ای با وجود داشتن تمامی شرایط فنی لازمه، زیبا نبود آن نشانه نمی‌تواند موفق عمل کند. به بیانی دیگر زیبایی ایده‌آل نشانه زمانی است که نشانه منهای آن چیزی که آنرا بوجود آورده است (موضوع سفارش) خود فی نفسه اثری است زیبا و دوستداشتنی، تا جایی که مثل یک تابلوی زیبای نقاشی آنرا در اتاق‌های شخصی امان نصب کنیم. رسیدن به زیبایی ایده‌آل در مورد سایر آثار گرافیکی (مثل طراحی پوستر، تصویرسازی و . . . ) سهل‌تر از نشانه است و لذاست که طراحی نشانه‌ای که ازز یبایی ایده‌آل برخوردار باشد بسیار سخت و البته نادر است.
نوآوری: نوآوری و خلاقیت در هر مرحله‌ای از طراحی نشانه صورت بگیرد خوب و ایده‌آل به نظر می‌رسد: خلاقیت در بیان موضوع، خلاقیت در انتخاب و ترکیب‌بندی عناصر بصری، خلاقیت در تکنیک‌های اجرایی و . . .
تاریخ مصرف: وقتی نشانه توسط هنرمند طراح ارائه می‌شود بدلیل هنر بودنش وابستگی‌هایی به عوامل و موقعیت‌های اجتماعی، محیطی، سیاسی و . . . دارد. همانطور که هنر در دوره‌های مختلف، متفاوت و متأثر از روحیه حاکم بر جامعه بوده است، در این باره هم می توان گفت نشانه، بسته به زمانی که طراحی و ارائه می‌شوند بازتابی از واقعیت‌های اجتماعی که طراح در آن زندگی می‌کند هستند و این دو (واقعیت‌های جامعه و طراحی نشانه) در یک رابطه متقابل قرار دارند. هر چه وابستگی این دو بیشتر باشد یعنی نشانه، تصویر بهتری از فرهنگ زمانه ارائه دهند طبیعتاً دوام کمتری خواهند یافت و با منسوخ شدن فرهنگ، آرم و لوگوی محصول آن فرهنگ نیز کارآیی لازم را از دست می‌دهند. و یا بالعکس، هر قدر ارتباط این دو کمتر باشد یعنی نشانه به گونه‌ای فراتر از زمان و زمانه خود طراحی شده باشند، بالطبع دوام بیشتری و کارآیی طولانی‌تر پیدا می‌کنند.
البته ارزش گذاری بین حالت اول و دوم این ارتباط (رابطه بین واقعیتهای جامعه و طراحی نشانه) نسبی است: برخی بازتاب فرهنگ زمانه را در نشانه ایده‌آل می‌دانند و عده‌ای «لازمان» و «لامکان» بودن نشانه را ایده‌آل می‌پندارند.
کاربرد حروف
«تیتر و سوتیتر»
تیتر و سوتیترها عبارت از خلاصه ای نوشتاری از گزارش در حال پخش که در قسمتی از کادر تلویزیون که جزء یونیفورم شبکه است. قرار می گیرد تا مخاطبینی که از ابتدا، گزارش را ندیده اند یا به هر دلیلی نمی خواهند تمام گزارش را گوش داده یا ببینند، پخش می شود. چرا که مخاطب با دیدن همان تیتر در زمان بسیار کوتاهی متوجه گزارش می شود. در واقع رسانه با اینکار یکنوع احترام برای مخاطب قائل می شود.
مثلا گزارش درباره گرانی آب بهاء در حال پخش شدن است، در قسمتی از کادر، تیتری با عنوان «گرانی آب بها،‌قانونی می باشد» حک می شود، مخاطب با خواندن همین یک جمله متوجه موضوع گزارش می شود و به دلخواه خود می تواند دیدن گزارش را ادامه بدهد یا از دیدن آن صرف نظر کند.
تیتر یا سوتیتر را نمی توان در هر جای کادر قرار داد بلکه هر شبکه تلویزیونی و هر بخش خبری تعریفی خاص برای نوع جملات ، جایگاه ، حروف ، رنگ، نوع نوشته و … دارد که براساس آن دستورها،‌عمل می کند.
شناخت حروف
دانستن روحیه، کارکرد و نقشی که حروف در کنار هم ایفا می کنند به طراح کمک می کند تا در آرایش صفحاتش دقت بیشتر و بهتری اعمال کند. گاهی اوقات تنوع حروف موجود برای طراحان گرافیست مشکل ساز شده و پس از ایده یابی و دست یافتن به ایده نهایی برای یک اثر گرافیکی در تلویزیون، حادترین مشکل برای طراح همین باشد که عناوین و نوشته هایش را با چه فونتی ارائه کند و حتی چینش کلمات در کنار هم نیز تا حدود زیادی وابسته به فونت های انتخابی می باشد. به هر حال هر فونتی یک شخصت و روحیه ای را القاء می کند از سویی فقط دانستن روحیه فونتها کار ساز نیست طراح بایستی به برخی نکات و محدودیت های فنی آنتن هم توجه کند. گرافیست تلویزیون در مورد طراحی حروف دو مشکل و مانع را در پیش دارد:
الف - محدودیت های فنی آنتن چیست و چطور می بایست حروف را طراحی کرد تا به این مشکل برنخوریم؟
ب - حروف و فونت مناسب با هر برنامه را چگونه انتخاب کنیم؟
سیستم فنی آنتن به گونه ای است که تصویر را از زمان ورود به سیستم تا زمانی که در گیرنده ها به نمایش در می آید دچار فرسایش و خوردگی می کند. در برخی برنامه های تلویزیون می بینیم که بعضی حروف چندان در هم فرورفته اند که برای بیننده اصلا قابل خواندن نیستند. این درهم رفتگی از ابتدا اینگونه نبوده است و اگر طراح می دید که این دهم رفتگی باعث ناخوانایی کلمات می شود، حتما آن را تغییر می داد. این حروف در زمانی که طراح روی مانیتور کامپیوترش و از نزدیک می بیند مشکلی ندارند اما مشکلی وقتی پیش می آید که سیستم فنی پخش آنها را فشرده و درهم می کند و طراح به دلیل کم تجربگی اش نمی تواند حروف را پس از پخش در نظر آورد. یک مشکل مربوط می شود به حروفی که دارای سطوح پهن و کوتاه هستند چون پاساژ بین آنها کم است در اثر فشردگی های سیستم فنی آنتن، در هم فرو رفته و برای بیننده ناخوانا و ناواضح جلوه می کنند به خصوص که در این نوع حروف محل تقاطع و سر برخی حروف یک مرتبه نازک می شود و این حروف به همین دلایل فوق الذکر دچار درهم رفتگی و ناواضحی می شوند. مشکل دیگر، حروفی هستندکه از خطوط بسیار نازک و با پاساژهای طولانی تشکیل شده که اینها نیز پس از گذر از سیستم فنی آنتن و فرسایش تصویر،‌بسیار ناواضح جلوه خواهند کرد از جمله فونتهایی که با این مشکل مواجه هستند، می توان فونت آسمان، بدخط، کامران، ثلث ، ظریف و … را نام برد. تیتراژ یا هر گونه کاربردی از حروف در تلویزیون، طراح را وا می دارد تا برای دو هدف عمده طراحی حروف کند. اولا حروف خوانا باشد تا وظیفه اطلاع رسانی را به خوبی انجام دهد، ثانیاً خلاقیتهای بصری طراح که در شاکله حروف پیاده شده ،‌دیده شود. بنابراین حروفی متناسب با سیستم فنی تلویزیون هستند که در گیرنده ها اولا خوانا باشد ثانیا شاکله حروف که طراح برای آن ایده یابی کرده است از بین نرفته باشد. شناسایی یک فونت مناسب برای اثر گرافیکی در تلویزیون نیازمند بررسی آن از چند دیدگاه و زاویه است که عبارتند از:
۱- خوانایی حروف
اولین ویژگی هر فونتی که در آثار گرافیکی تلویزیون بکار می رود، خوانایی آن است. اگر این شرط اساسی را نداشته باشد، اصلا مناسب پخش از آنتن نیست. یک فونت چگونه خواناست و چگونه ناخواناست؟ پاسخ این سؤال بدیهی است. خوانایی دو شرط اساسی دارد: «سرعت» و «صحت» فونتی خواناست که مخاطب بتواند آن را در سریعترین زمان و با درستی کامل بخواند. در بعضی فونتها حروف مشابه مانند (ک و گ) در اثر طراحی نادرست با هم اشتباه می شوند این اشتباه، نتیجه صحیح نبودن طراحی فونت است. گاهی اوقات مشابه با هم اشتباه نمی شوند اما تشخیص آنها از همدیگر زمان براست و سرعت خوانایی را پایین می آورد. بنابراین فونتی خواناست که حائز شرایط «سرعت» و «صحت» باشد. از طرفی هر فونتی که با مرور چشم قابلیت خوانده شدن را داشته باشد، خواناست و اگر نیازمند تفکر و مقایسه کردن بیننده باشد ناخواناست. اگر فرمی که برای پایه حروف در نظر می گیریم فرم شناخته شده ای باشد، خواندن آن برای بیننده آسان است و اگر فرم پایه حروف فرمی غیرمنتظم، غیر ارگانیک و ناشناخته باشد بیننده در خواندن آن با مشکل مواجه خواهد شد. علاوه بر فرم پایه، حروف می بایست اصول اولیه و ثانویه طراحی حروف را داشته باشند. همانطور که می دانیم اصول اولیه در طراحی تمام فونت ها یکی است (مانند رعایت خط کرسی و حالت های فرمی حروف) و اصول ثانویه، اصول اختصاصی هر فونت است (که می بایست در تمام حروف یکدست پیاده شود).
۲- ضخامت حروف
یک فونت مناسب برای پخش از آنتن می بایست تاحدی ضخیم باشد که پس از گذر از مکانیزم فنی آنتن و فرسایش های متفاوت،‌برای بیننده قابل وضوح و خواندن باشد. تعریف ضخامت حروف نسبی است بدینگونه که به نسبت پاساژ دندانه ها و اجزای حروف ضخامت را مناسب ارزیابی می کنیم. در برخی حروف، به دلیل طول زیاد دندانه ها و نیز فاصله نامتعالی که بین اجزای حروف (و حتی فاصله حروف با یکدیگر) وجود دارد ممکن است ضخامت کم و نامناسب به نظر آید ولی با اصلاح این موارد ضخامت، حد مطلوب خود را می یابد. آنچه مسلم است،‌اینست که حروف بسیار ضخیم و بسیار نازک برای تلویزیون مناسب نیستند. حروف بسیار ضخیم به دلیل اینکه وقتی در اندازه کوچک ظاهر می ود شاکله هایش به هم می ریزد. همچنین حروف بسیار نازک،‌هم در اندازه‌کوچک محو و کمرنگ پدیدار خواهند شد که به هرترتیب شاکله حروف تغییر خواهد کرد. مشکل اصلی بیشتر فونت های فارسی نداشتن تعادل در ضخامت حروف است. گذشته از این مورد، در برخی حروف فارسی، ضخامت حروف در یک فونت یکدست و هماهنگ نیست و گاهی اوقات طراح مجبور شده است ضخامت را تغییر دهد به طور مثال ضخامت در محل های انحنای حروف و یا حروف منحنی متفاوت با حروف دندانه دار است.
فونت «مینو» از جمله این فونت هاست که ضخامت حروف دندانه دار (س،‌ش و … ) با ضخامت حروف کشیده (آ، ک و … ) تفاوت دارد.
۳- فشردگی و کشیدگی حروف
فشردگی بدین معناست که حروف از جهت طول یا عرض چنان کوتاه شوند که شاکله حروف در اثر این تغییر ، عضو شود معمولا حروفی که از ابتدا و براساس فرمهای فشرده شده طراحی شوند در حین پخش از آنتن شبکه دچار ریزش و فرسایش خواهند شد. حروفی که از جهت ارتفاع فشرده می شوند، معمولا دندانه های کوتاه و ناپیدا خواهند داشت بنابراین اولین مشکل در خوانایی دندانه هایش روی خواهد داد. همچنین حروف عمودی نیز دچار مشکل خواهند شد چرا که فشردگی بیش از حد باعث از بین رفتن پاساژ آنها با نقاط،‌دندانه ها و سرکش ها می شود. فونت های «میزان» ،‌«مفید» ،‌«مجید» و … از جمله فونت هایی هستند که به لحاظ ارتفاع فشرده شده اند و تمامشان در سیستم تلویزیون ناخوانا خواهند بود. مسئله دیگر حروف فشرده (از جهت ارتفاع) در اتصال حروف چند منحنی (ع،‌غ، خ و… ) است. در این حالت این حروف کاملا شاکله خود را از دست داده و گاهی اوقات کاملا ناخوانا می شوند. گاهی حروف از جهت ارتفاع مشکل ندارند ولی به جهت طول و درازا فشرده شده اند که اینجا هم شاکله حروف به هم ریخته خواهد شد. از تأثیرات فشردگی طولی حروف،‌درازشدن بیش از دندانه ها(تا جاییکه ممکن است به اندازه حروف عمودی برسند) ، محو شدن نقاط و بی هویتی حروف ک، گ و … را می توان نام برد. بارزترین نمونه (فشرده ازجهت طول و مناسب از جهت ارتفاع) فونتهای دیوانی ، دیوانی سایه دار،‌ماندانا،‌و … می باشد در این فونتها پس از پخش از آنتن،‌شاهد به هم ریختن شاکله اکثر حروف خواهیم بود. و اما کشیدگی حروف، وقتی است که حروف بیش از حد در جهت طول یا ارتفاع کشیده شوند همانگونه که پیشتر آورده شد نبایستی حروف در جهت طول و ارتفاع به صورت فشرده طراحی شوند. نبایستی هم بیش از حد کشیده شوند در واقع فرم اصلی پایه حروف،‌به صورتی باشد که حروف در جهت طول وارتفاع نه فشرده شوند (که شاکله حروف در هم ریخته شود) و نه کشیده شوند (که هویت حروف در اثر نازک شدن محو و نابود گردد) . حروفی که از ابتدا به صورت کشیده (از جهت طول) طراحی شده اند بسیار مناسب برای عنوان بندی های سینمایی (بویژه در سیستم پخش وایداسکرین) است و در این شیوه ارائه کاملا جا می افتد. اما همین حروف در تلویزیون (که همیشه بیننده آن را در اندازه کوچک می بیند) چندان جذابیتی ندارد حتی اگر به صورت کوچک و زیرنویس استفاده شوند که به طور کلی ناخوانا خواهند بود. حروف کشیده طولی مدت زمانی زیادی را برای خواندن می خواهند و این برای تلویزیون که همه چیز براساس سرعت بالا طراحی شده است،‌باعث کسل شدن بیننده می شود. تماشاگر تلویزیون توقع دارد اگر عنوان، نوشته یا اطلاعاتی قرار است به او بدهند بایستی به سرعت این کار انجام شود تا او از اصل قضیه (که تصاویر متحرک است) غافل نشود. و نیز حروف کشیده ارتفاعی که زمان زیادی برای خواندن می طلبد به ویژه که در اینگونه حروف غالباً بین دندانه ها و حروف عمودی برخوردهایی پیش می آید که مکانیزم فنی آنتن هم آنها را تشدید می کند.
۴- در هم رفتگی حروف
رعایت فاصله بین حروف و بین اجزای هر حرف ضروری است. این فاصله به بیننده کمک می کند تا بهتر ارتباط و اتصال حروف را دریابد و در نهایت راحت تر و سریعتر بخواند. گاهی حروفی را می بینیم که به صورت مجزا خوب طراحی شده اند اما وقتی حد نسبی فاصله ها را رعایت نمی کند زیبایی اولیه حروف نیز از بین می رود.
۵- اتصال حروف
چگونگی نحوه اتصال حروف به همدیگر برای پخش مناسب از آنتن را بررسی می کنیم. حروف بایستی به گونه ای طراحی شده باشند که با یک پاساژ هماهنگ هر حرفی بعد یا قبل از حرف دیگر بیاید و هیچ سکته ای بین حرفها احساس نشود در واقع می بایست پس از اتصال حروف به همدیگر، پاساژ هر حرف قابل تشخیص نباشد. اتصال حروف آخر چسبان، حروف وسط، حروف ابتدایی همگی از یک نظم و نسق خاصی بایستی پیروی کنند. روی هم رفته اتصال خوب حروف به یکدیگر یکی از ملاکهای انتخاب فونت مناسب برای تلویزیون است.
۶- اندازه حروف
حروف چه فارسی و چه لاتین در دوحالت نازک و سیاه استفاده می شوند. تناسب بین حروف در حالت نازک و حروف در حالت سیاه شده از الزامات یک طراحی حروف مناسب است. برخی حروف به دلیل ضخامت مناسب در حالت نازک برای زیرنویس ها و در حالت سیاه شده برای تیترها قابلیت استفاده دارند یک فونت مناسب برای تلویزیون اگر دارای چنین ویژگی باشد بهتر است، چرا که در هر دو حالت و در هر دو موقعیت قابلیت استفاده دارد. گذشته از سیاه و نازک بودن حروف، اندازه آنها هم در کادر تلویزیون مورد توجه است. برخی فونتها در اندازه بزرگ زیبایی شان بیشتر جلوه می کند. بنابراین استفاده از این فونت ها برای زیرنویس (و در اندازه کوچک) چندان جالب نیست همچنین بعضی از فونتها در اندازه کوچک، خوانایی ندارند ولی در اندازه بزرگ هم خوانا هستند وهم گویا. پس بهتر است در اندازه مناسب مورد استفاده قرار گیرند. ملاک واقعی برای تعیین اندازه حروف،‌خود کادر تلویزیون است و به نسبت آن بزرگی و کوچکی اندازه حروف را می سنجیم.
۷- رنگ بندی حروف
در انتخاب نوع حروف و فونت می بایستی به رنگی که عناوین قرار است ظاهر شوند دقت شود و اینکه عناوین روی چه زمینه ای و یا در کنار چه سطوح رنگی قرار می گیرند. معمولاً عنانوین و نوشته های ریز در رنگ های اصلی (سبز، آبی، قرمز) و رنگهای سفید و سیاه خوب ارائه می شوند (رنگ سیاه در تلویزیون همیشه به صورت بور ظاهر می شود بنابراین وقتی در صفحه تلویزیون سطح بزرگی را سیاه کنیم جلوه خوبی نخواهد داشت ولی در اندازه های کوچک مخصوصاً در مورد نوشته ها این بورشدگی نمود چندانی ندارد همچنین رنگ سفید؛ رنگ سفید نیز در سطوح گسترده باعث آزار چشم بیننده می شود ولی در اندازه‌کوچک چندان چشم آزار نیست). نوع رنگی که حروف با آن ارائه خواهد شد به خوانایی یا ناخوانایی نوشته ها کمک خواهد کرد پس بهتر است در حین انتخاب فونت مناسب،‌به رنگ گذاری آن هم توجه کافی مبذول شود.
۸- چینش حروف
کلمات و نوشته ها حتی اگر به تنهایی هم بیایند نسبت به جایی که قرار میگیرند نیروی بصری ایجاد می کنند. معمولا تیتر، زیرنویس و یا هر نوشته دیگر در کادر تلویزیون می بایستی در جایی ساکن شود که نه تنها در تضاد بصری با سایر عناصر کادر نباشد بلکه کلیت کادر، پیام واحدی را القاء کند. طرز چینش حروف هم می تواند به خوانایی یا ناخوانایی آن کمک کند. بنابراین در انتخاب نوع فونت، بهتر است به شیوه چینش آن هم توجه کنیم. ممکن است نحوه چیدن عناوین در یک کادر تلویزیونی برای طراح مهم باشد لذا می توان براساس نوع چیدن حروف، فونت مناسب را برگزیند.
۹- دوری از تصویرسازی
یکی دیگر از شرایط یک فونت مناسب برای تلویزیون ، دوری جستن از تصویرسازی است. فونتهایی مثل «گل» و «ستاره» مناسب تلویزیون نیستند چرا که تصویرسازی های داخل آنها به ناخوانایی حروف و نوشتار منتهی میشود.
مخاطب
در ابتدای این بخش بایستی خاطرنشان نماییم که حوزه ی مربوط به مخاطب و مخاطب شناسی خود یک رشته ی تخصصی و گسترده بوده ورود به این حوزه عموماً از تخصص های دانشجویان علوم ارتباطات و روابط عمومی و مطالعات اجتماعی می باشد و ورود به این شاخه از نگاه رشته گرافیک بسیار خاص و موردی می باشد، لذا با توجه به این امر سعی نمودیم درهمین سطح مطالب را دسته بندی و ارائه نماییم تا هم با بررسی این حوزه بتوان به اهداف مورد نظر دست پیدا کرد و هم از موضوع اصلی و تخصصی دور نشویم.
تعریف مخاطب رسانه ای
منشاء اولیه ی مخاطبان رسانه ای امروز در اجراهای تاتری و موسیقیایی عمومی و نیز در مسابقات و نمایش های دوره ی باستان نهفته است.نخستین برداشت های ما از مخاطبان به گرد هم آمدن مردم در یک مکان خاص اشاره دارد. (مک کوایل ، دنیس ، ۱۳۸۷، مخاطب شناسی ، منتظر قائم، مهدی ،مترجم، ص ۵)
مخاطب به عنوان گروهی از تماشاگران دارای رسوم و قواعد و انتظارات خاص تعریف شده بود و بنیان تجمع و برنامه های مورد نظرشان بر اساس طبقه و منزلت اجتماعی تغییر می کرد.( همان ص ۶)
تعریف مخاطب براساس کانال یا محتوا:
صنعت رسانه ای بیش از هر چیز با این برداشت بسیار خاص از مخاطبان سروکار دارد. به همین دلیل محتواها یا کانال های خاص معمولاً مبنای تعریف مخاطبان قرار می گیرند. این تعریف برنگرش مخاطب به مثابه محصول رسانه ها تکیه دارد و مطابق آن تولید مخاطب، کار نخست و مسلم هر رسانه است. مخاطب به معنای واقعی کلمه را هیچگاه نمی توان در عمل اندازه گیری کرد، بلکه تنها پس از وقوع می توان به بازسازی و سنجش آن پرداخت. ( همان ص ۵۲)
سنت ساختارگرا در سنجش مخاطبان:
این سنت بر نظام رسانه ای و نظام اجتماعی به عنوان عوامل تعیین کننده تاکید دارند. نظام اجتماعی همان حقایق اجتماعی (نظیر تحصیلات، درآمد، جنسیت، محل اقامت، جایگاه در چرخه زندگی و غیره) است که تاثیری تعیین کننده و نیرومند برکردار و پندار عمومی افراد دارند. ساختار رسانه ای نیز به مجموعه نسبتاً پایداری از کانال ها، گزینه ها و محتواهای رسانه ای قابل دسترس در زمان و مکان خاص اشاره می کند.

مدیران و معاونین میانی
مهندسین کارگاه و تکنسین ها
کارمندان غیر فنی
کارگران فنی ساده
پیمانکاران جزء
و غیره.

مدیریت منابع انسانی پروژه
مدیریت منابع انسانی پروژه، شامل سازماندهی، مدیریت و رهبری تیم پروژه می باشد. تیم پروژه متشکل از افرادی است که نقش ها و مسئولیت ها، برای تکمیل پروژه، به آنها تخصیص داده شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل (۱-۱) نمای کلی فرایند های مدیریت منابع انسانی پروژه را به شرح زیر ارائه می دهد:
برنامه ریزی مدیریت منابع انسانی: فرایند شناسایی و مستند سازی نقش های پروژه، مسئولیت ها، مهارت های مورد نیاز، روابط گزارش دهی و ایجاد برنامه مدیریت کارکنان.
تشکیل تیم پروژه: فرایند تائید در دسترس بودن منابع انسانی و به دست آوری تیم مورد نیاز جهت تکمیل فعالیت های پروژه.
توسعه تیم پروژه: فرایند بهبود قابلیت ها، ارتباطات دوسویه تیمی و محیط کلی تیم در راستای ارتقای عملکرد پروژه.
مدیریت تیم پروژه: فرایند ردگیری عملکرد اعضای تیم، فراهم سازی بازخورد، حل مسائل و مدیریت تغییرات جهت بهینه سازی عملکرد پروژه.(PMBOK 2012,293)
(شکل۱-۱): نمای کلی مدیریت منابع انسانی

راهنمای گستره دانش مدیریت پروژهPMBOK
موسسه مدیریت پروژه امریکاPMI ^۱ در سال ۱۹۶۹ تاسیس شد و در سال ۱۹۷۶ تصمیم گرفت نظرات مدیران پروژه را مستند کند، که نتیجه این فعالیت در سال ۱۹۸۷ با نام PMBOK به چاپ رسید و در سال ۱۹۹۶ اولین نسخه رسمی این راهنما با تائید موسسه ملی استاندارد امریکا ANSI ^۲ چاپ شد. در پایان سال ۲۰۰۴ بیش از یک میلیون نسخه از این راهنما فروخته شد و تقریبا هر ۴ سال یک نسخه جدید از این راهنما وارد بازار می شود(۲۰۰۴، ۲۰۰۸، ۲۰۱۲).
در واقع استاندارد ها زبان مشترک بین همه مردم و مهندسین جهان هستند.
Project Management Institute
ANSI American National Standards Institute

چرخه حیات پروژه ^۱ PLC
یک چرخه حیات پروژه، مجموعه ای از فازهای عموماً متوالی و گاهی هم پوشان پروژه است که نام و تعداد آنها توسط نیازهای کنترلی و مدیریتی سازمان های درگیر در پروژه، ماهیت خود پروژه و حوزه کاربرد آن تعیین می شوند. یک چرخه حیات را می توان با یک روش شناسی، مستند نمود. چرخه حیات پروژه می تواند با توجه به جنبه های منحصر به فرد سازمان، صنعت یا تکنولوژی بکار گرفته شده، مشخص شود. در حالی که هر پروژه ای، یک شروع مشخص و یک پایان مشخص دارد، فعالیت ها و تحویل شدنی های خاص که در این بین اتفاق می افتند به طور گسترده ای از یک پروژه به پروژه ای دیگر متفاوت می باشند. چرخه حیات، یک چارچوب اساسی برای مدیریت پروژه را صرف نظر از کار خاص مربوطه، فراهم می سازد.(PMBOK 2012,59)
سطوح هزینه و کارکنان، در شروع پایین است، در زمانی که کار انجام می شود به اوج می رسد و به سرعت، هنگامی که پروژه به سمت خاتمه می رود، پایین می افتد. خط چین شکل (۱-۲)، این الگو را نشان می دهد.
(شکل۱-۲): نمونه سطوح هزینه و کارکنان در چرخه حیات پروژه
۱- Project Life cycle

فاز اجرایی چرخه حیات پروژه
ساختار فازی، اجازه می دهد تا پروژه به زیر مجموعه های منطقی در راستای سادگی مدیریت، برنامه ریزی و کنترل تقسیم شوند. فاز پروژه، با گروه فرآیندی مدیریت پروژه یکسان نیست.
فازهای پروژه شامل موارد زیر است :
شروع پروژه
سازماندهی و آماده سازی
انجام کار(اجرایی)
خاتمه پروژه.
گروه های فرآیندی مدیریت پروژه شامل موارد زیر می باشد :
گروه فرآیندی آغازین
گروه فرآیندی برنامه ریزی
گروه فرآیندی اجرا
گروه فرآیندی نظارت و کنترل
گروه فرآیندی خاتمه.
پس از آنکه برنامه ریزی پروژه پایان یافت، پروژه آماده شروع فاز اجرایی خود می شود. معمولاً فاز اجرایی طولانی ترین فاز پروژه است. در این فاز است که اقلام قابل تحویل به صورت فیزیکی تهیه و برای پذیرش به مشتری ارائه می شود(PMBOK 2012)

ساخت و ساز شهری
قبل از ارائه تعریفی از ساخت و ساز شهری بهتر است تعریفی از پروژه عمرانی داشته باشیم:
پروژه های صنعت ساخت و ساز که گاه از آنها به پروژه یا پروژه های عمرانی نیز یاد می شود، مفهومی وسیع تر را شامل می شود. در بخش دولتی به مجموعه عملیات و خدمات مشخصی که توسط یکی از دستگاه های اجرایی کشور، طی مدت معین و با اعتبار مشخص برای تحقق بخشیدن به اهداف تعیین شده بر اساس برنامه عمرانی کشور و به صورت سرمایه گذاری ثابت اجرا می شود، پروژه عمرانی می گویند. چرخه حیات پروژه های عمرانی را در شکل (۱-۳) مشخص است.(گلابچی و فرجی ۱۳۹۰، ۱۸)
(شکل۱-۳): چرخه حیات پروژه های عمرانی

شاخص وضعیت^[۱۱۵]

رهبری تحول آفرین

۰٫۹۹۰

۱٫۰۱۰

۰٫۰۴۲

۱۱٫۸۰۳

رهبری تبادلی

۰٫۸۰۶

۱٫۲۴۱

۰٫۰۲۹

۱۴٫۱۶۳

رهبری عدم مداخله گر

۰٫۸۶۹

۱٫۱۵۰

۰٫۰۱۲

۲۲٫۱۵۳

در جدول فوق ضریب تولرانس که بین (۰) تا (۱) نوسان دارد، نشان می‌دهد که متغیرهای مستقل تا چه اندازه رابطه خطی با همدیگر دارند. هرچه مقدار تولرانس نزدیک‌تر به عدد ۱ باشد میزان هم‌خطی کمتر است و برعکس، هرچه مقدار تولرانس به عدد صفر نزدیکتر باشد، نشان می‌دهد که میزان هم‌خطی بالاست.
شاخص دیگر، عامل تورم واریانس است که از تقسیم عدد (۱) بر مقدار تولرانس حاصل می‌شود. هرچه مقدار عامل تورم واریانس از عدد (۲) بزرگتر باشد، میزان هم خطی بیشتر است. نتایج شاخص عامل تورم واریانس نیز مؤید این نکته است که بین متغیرهای مستقل هم‌خطی پایینی وجود دارد. بنابراین بر اساس نتایج بدست آمده می‌توان گفت که میان متغیرهای مستقل هم‌خطی پایینی وجود دارد و این بدین معنی است که متغیرهای مستقل با یکدیگر همپوشانی ندارند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۴ مدل سازی معادلات ساختاری
در پژوهش حاضر با بکارگیری آزمون معادلات ساختاری، فرضسیات مبتنی بر تاثیر انواع سبک های رهبری بر رضایت شغلی و سپس تاثیر رضایت شغلی بر فراموشی سازمانی هدفمند مورد آزمون قرارگرفت. این کار علاوه بر اینکه قدم نهایی تحلیل عاملی تأییدی است، از طریق شاخص های برازش مدل، اعتبار مدل مفهومی پیشنهاد شده را نیز نشان می‌دهد.
۴-۴-۱ تحلیل عاملی
تحلیل عاملی^[۱۱۶] یک فن آماری است که در روانشناسی، علوم اجتماعی و مدیریت کاربرد فراوان دارد. در حقیقت استفاده از تحلیل عاملی در تعدادی از شاخه‌های علمی، به ویژه شاخه‌هایی که در آن‌ها از آزمون و پرسشنامه استفاده می‌شود لازم و ضروری است. تحلیل عاملی از تعدادی فنون آماری ترکیب شده و هدف آن آسان (ساده) کردن مجموعه‌های پیجیده داده‌ها است. در علوم اجتماعی و مدیریت از تحلیل عاملی معمولاً برای همبستگی بین متغیرها استفاده می‌شود که در این جا آن را توضیح می‌دهیم.
تعریف ضریب همبستگی: همبستگی اندازه (شاخص) عددی درجه توافق میان دو مجموعه نمره است این شاخص از ۱+ تا ۱- تغییر می‌کند. ۱+ بیانگر توافق کامل، صفر بیانگر عدم رابطه و ۱- بیانگر عدم توافق کامل است. یکی از ویژگی‌ها مهم همبستگی‌ها در علوم اجتماعی، قدرت پیش‌بینی یک مجموعه نمره با بهره گرفتن از مجموعه نمره دیگر است.
تعریف ماتریس همبستگی: ماتریس همبستگی، مجموعه‌ای از ضرایب همبستگی بین تعدادی از متغیرها است و دارای یکسری فرض‌هاست، که در ادامه تبیین می‌شود:
فرض بر این است که هر متغیر با خودش همبستگی کامل دارد.
زواید^[۱۱۷] زیادی در ماتریس وجود دارد، بدین معنا که هر درایه دوبار در ماتریس ظاهر می‌شود.
تحلیل عاملی برای ساده کردن چنین ماتریس‌هایی طراحی شده است. با پنج متغیر، ماتریسی با ۲۵ درایه شکل می‌گیرد که نگهداری آن در ذهن بسیار دشوار است. در تحقیقی وسیع با حدود ۱۰۰ متغیر، تعداد ۱۰۰۰۰ تا همبستگی خواهیم داشت که بدون استفاده از شیوه‌های ساده‌سازی این گونه ماتریس‌ها قابل فهم نخواهند بود.
در یک ماتریس بزرگ از همبستگی‌ها، منطقی است بپرسیم که چه چیزی ممکن است این همبستگی‌ها را تبیین کند منظور ما عامل‌ها هست. تحلیل عاملی با درآوردن یکسری عامل‌ها از درون ماتریس همبستگی، ماتریس‌های همبستگی را ساده می‌کنند.
تعریف عامل: اساساً عامل، بعد یا سازه‌ای^[۱۱۸] است که روابط (بین) میان مجموعه‌ای از متغیرها را به صورت خلاصه مطرح می‌کند. در تعریفی دیگر عامل، سازه‌ای است که عملاً از روی (یا به وسیله) بارهای عاملی^[۱۱۹]‌اش تعریف می‌شود.
تعریف بارهای عاملی: همبستگی یک متغیر با یک عامل را بار عاملی می‌گویند.
۴-۴-۱-۱ بار عاملی
قدرت رابطه بین عامل (متغیر پنهان) و متغیر قابل مشاهده بوسیله بار عاملی نشان داده می‌شود.
بار عاملی مقداری بین صفر و یک است. اگر بار عاملی کمتر از ۰٫۳ باشد رابطه ضعیف درنظر گرفته شده و از آن صرف‌نظر می‌شود. بارعاملی بین ۰٫۳ تا ۰٫۶ قابل قبول است و اگر بزرگتر از ۰٫۶ باشد خیلی مطلوب است.
بار عاملی در معادلات ساختاری با λ نشان داده شده می‌شود. در تحلیل عاملی متغیرهائی که یک متغیر پنهان (عامل) را می‌سنجند، باید با آن عامل، بار عاملی بالا و با سایر عامل‌ها، بار عاملی پائین داشته باشند. در نرم‌افزار لیزرل بار عاملی از طریق گزینه Standardized solution از لیست Stimates محاسبه می‌شود.
جهت بررسی معنادار بودن رابطه بین متغیرها از آماره آزمون t یا همان t-value استفاده می‌شود. چون معناداری در سطح خطای ۰٫۰۵ بررسی می‌شود. بنابراین اگر میزان بارهای عاملی مشاهده شده با آزمون t-value از ۱٫۹۶ کوچکتر محاسبه شود، رابطه معنادار نیست که در نرم افزار لیزرل با رنگ قرمز نمایش داده خواهد شد.
اگر هم آزمون کای مربع یا  و هم آزمون‌های تناسب ثانوی نشان دادند که مدل به طور کافی متناسب است، به سمت مشخص کردن عوامل مدل تناسب شده حرکت کرده و بر روی این عوامل تمرکز می‌کنیم.
در این مرحله، تخمین‌های فردی پارامترهای آزاد براساس تفاوت‌ها آن‌ها از ارزش صفر (H₀ و سطح معناداری) مشخص شده برای آن‌ها، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. نسبت تخمین به خطای استاندارد در یک آماره‌ای بنام z یا t، توزیع می‌شود و می‌بایستی این نسبت در Z از ۹۶/۱ بیشتر باشد و در آزمون T باید  و یا  باشد تا این تخمین‌ها از لحاظ آماری معنادار شوند.
آزمون‌ها و مقایسه تخمین پارامترها و همچنین نمایش آنها مستلزم تخمین‌های استاندارد شده‌^[۱۲۰] است. به همین علت در این مرحله، تخمین‌های غیراستاندارد که عمدتاً به مقیاس^[۱۲۱] خود وابسته هستند را به تخمین‌های استاندارد شده‌ای که وابسته به مقیاس خود نیستند تبدیل می‌کنیم. این کار تا حدودی برازش و پارامترهای مدل را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
این مرحله (SEM)، دقیقاً شبیه استاندارد کردن ضرایب رگرسیون در SPSS است.
۴-۴-۱-۲ تفسیر و معنای عامل‌ها
تفسیر و معنای عامل‌ها به شرح ذیل است:

کاویک تی و همکاران (۲۰۰۳) تحلیل یافته‌ها نشان داد که ضعف دانشجویان در عنصر استفاده از ابزار مدیریت زمان می‌باشد.
لینک و همکارانش (۲۰۰۶) در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که مدیریت زمان یک فاکتور مناسب برای پیش‌بینی میزان موفقیت دانش‌آموزان سال دوم راهنمایی می‌باشد به طوری که مدیریت زمان در موفقیت دانش‌آموزان تأثیر بسزایی دارد و سال دوم راهنمایی بهترین دوره برای آموزش مدیریت زمان به دانش‌آموزان بوده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مکان (۱۹۹۵) در تحقیق خود به این نتیجه رسید که مدیریت زمان باعث پیشرفت تحصیلی و ارتقاء سلامت روان آنها می‌شود.
واگر (۱۹۸۱) لازمه مدیریت موفق زمان را برنامه‌ریزی دقیق، نوشتن اهداف، سازماندهی زمان برای رسیدن به برنامه‌ها می‌داند.
کرامر در تحقیقات خود دریافته است که زنان در استفاده از وقت شان کارآمدتر هستند. همچنین ولیز(۱۹۹۳) در پژوهش خود دریافت که بین مردان و زنان در استفاده از مدیریت زمان تفاوت وجود دارد.
همانطور که از تحقیقات صورت گرفته ملاحظه می‌شود وجود متغیرهای متعددی در فرایند مدیریت کردن زمان مؤثر هستند که در افراد مختلف و با شرایط خانوادگی، محیطی و فرهنگی متفاوت می‌باشد ولی آنچه که در همه تحقیقات که در آن اشاره شد امکان آموزش مدیریت زمان به افراد در سنین رشدی از جمله نوجوانان می‌باشد باید به آن توجه ویژه شود. همچنین طبق بررسی‌های پژوهشگر، تحقیقی که به طور مستقیم در مورد مهارت مدیریت زمان در نوجوانان و جوانان باشد انجام نشده و هیچ یک از پژوهش‌های مذکور به مهارت مدیریت زمان در نوجوانان و جوانان نپرداخته‌اند. از این رو پرداختن به این موضوع در قشر عظیم نوجوانان و جوانان کشور، به عنوان تحقیق اولیه و بدیع، اهمیتی قابل توجه دارد.
فصل سوم
روش تحقیق
مقدمه
تحقیق تلاشی است در جهت حقیقت‌یابی و فهم مجهولات. پایه هر علمی، روش شناخت آن است. روش تحقیق، مجموعه‌ای از قواعد، ابزار و راه‌های معتبر و نظام یافته برای بررسی واقعیت‌ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه‌حل مشکلات است.
تحقیق به عنوان یک فرایند علمی از اصول و قوانین مشخصی پیروی می‌کند و این اصول در رویکردهای مختلف علمی شیوه‌های خاص خود را دارد. آنچه که بعد از هر پروژه پژوهشی بیشتر از همه جلب توجه می‌کند نتایج به دست آمده از تحقیق انجام شده است. اما کسانی که با شیوه‌های تحقیق در علوم انسانی به طور عام و علم روانشناسی به طور خاص آشنایی دارند، می‌دانند که شیوه انجام یک تحقیق، گذشته از اینکه چه نتیجه‌ای در برداشته باشد، اگر اغراق نباشد، شاید بتوان مدعی شد که مهمترین اصل در هر طرح پژوهشی است. هر ساله تحقیقات زیادی با عناوین مختلف در دانشگاه‌ها، نهادها و سازمان‌های گوناگون انجام می‌گیرد، اما به کرات مشاهده می‌شود که بسیاری از اصول و راهکارهای علمی در فرایند این طرح‌های پژوهشی نادیده گرفته شده و براساس نتایج آن، تصمیمات و قضاوت‌های سوگیرانه‌ای گرفته می‌شود.
بیان عبارت فوق به این معنی نیست که این تحقیق مبرا از هرگونه نقص و اشکال است و هیچکس در هر مرتبه علمی هم که باشد نمی‌تواند چنین ادعا کند که یک طرح پژوهشی را بی‌نقص به پایان رساند، چرا که کاستی‌ها و نقایص، جزء جدا نشدنی در هر کوشش علمی است که فعالیت‌های بعد از آن اشکالات و کاستی‌های آن را برطرف می‌کند و به فرایند تبدیل شدن فرضیات به نظریه و در نهایت تبدیل شدن به یک اصل علمی کمک می‌کند. هدف از ذکر این نکته یادآوری اهمیت و جایگاه شیوه اجرای تحقیق است که بدون توجه و رعایت اصول مشخص آن نمی‌توان به نتایج به دست آمده از یک تحقیق اعتماد کرد.
در این فصل به توضیح روش تحقیق در پژوهش حاضر و جزئیات آن پرداخته می‌شود، به طوری که ابتدا کلیاتی در خصوص جامعۀ مورد پژوهش، روش نمونه‌گیری، حجم نمونه و سپس ابزار اندازه‌گیری، روایی پرسشنامه و پایایی پرسشنامه مورد بررسی و ارزیابی قرار خواهد گرفت. در پایان نیز روش تحقیق و روش‌های آماری به کار رفته مورد بررسی قرار گرفته است.
روش تحقیق
روش مورد استفاده در این تحقیق، توصیفی و از نوع پیمایشی بوده است. پیمایشی^[۷۷] یکی از روش‌های جمع‌ آوری داده‌هاست که در آن اطلاعات از طریق افرادی که پاسخگو نامیده می‌شوند و به سؤالات پاسخ می‌دهند گردآوری می‌شود. از این روش که بیش از هر روش تحقیق دیگری در مطالعات علوم اجتماعی و روان‌شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرد می‌توان در انواع مطالعات اکتشافی، توصیفی، تبیینی و ارزشیابی استفاده کرد.
وجود تکنیک‌های بسیار زیاد برای اجرای تحقیق پیمایشی، آن را به یک ابزار چند منظوره تبدیل کرده است. با این حال، تمام پیمایش‌ها در چند خصوصیت مشترکند. نخست نوعاً مشتمل بر جمع‌ آوری داده‌ها از نمونه بزرگی از افرادند، از این رو تعمیم‌پذیری یافته‌های پیمایش یکی از جنبه‌های مثبت این روش است. دوم در تمام پیمایش‌ها پاسخگویان باید به تعدادی سؤال پاسخ دهند. این سؤال‌ها ممکن است در مورد نگرش‌ها، باورها یا انتظارات از آینده باشد. با این حال داده‌های پیمایشی عمدتاً همان چیزی هستند که مردم در پاسخ به سؤال محقق می‌گویند (بیابانگرد، ۱۳۸۸).
جامعه آماری:
یکی از گام‌های اساسی در انجام هر تحقیق تعیین و تعریف دقیق جامعه‌ای است که نمونه تحقیق از آن جامعه انتخاب می‌شود و قرار بر این است که یافته‌های تحقیق به آن جامعه خاص قابل تعمیم باشد. زمانی می‌توان یافته‌های یک تحقیق را به جامعه مورد نظر تعمیم داد که به درستی تعریف شده باشد، منظور از تعریف کردن جامعه، محدود ساختن جامعه نامحدود از طریق یک تعریف روشن و دقیق است. جامعه آماری این تحقیق را نوجوانان و جوانان ۱۲ تا ۳۰ سال شهر تهران تشکیل داده‌اند.
نمونه و روش نمونه‌گیری:
نمونه آماری این تحقیق را ۸۵۶ نفر از نوجوانان و جوانان دختر و پسر ۱۲ تا ۳۰ سال شهر تهران تشکیل می‌دهد که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انجام شده است. انتخاب این روش به دو دلیل انجام شده است:
نبود چارچوب نمونه‌گیری مناسب^[۷۸] :به منظور استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده یا طبقه‌ای، فهرست کامل از واحدهای آماری مورد نیاز است به طوری که لازم است نام و نشانی همه نوجوانان و جوانان تهرانی در دسترس باشد، حال اگر به جای چنین فهرستی، صرفاًٌ فهرست خانواده‌ها یا بلوک‌های ساختمانی وجود داشته باشد، نمونه‌گیری تصادفی ساده یا طبقه‌ای قابل اجرا نخواهد بود و باید از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای استفاده کرد.
کاهش هزینه و زمان اجرا:دلیل دیگر استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای، کاهش هزینه و زمان اجرا می‌باشد. گاهی با وجود چارچوب مناسب، همچنان از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای استفاده می‌شود. زیرا در این روش با رجوع به یک بلوک، چندین خانوار که در نزدیکی هم قرار دارند قابل دسترسی هستند. این امر باعث می‌شود که با مدت زمان صرف وقت و هزینه کمتر به اطلاعات مورد نیاز دست یافت.
افرادنمونه در شهر تهران با بهره گرفتن از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند به این ترتیب می باشد:در مرحله نخست تعدادی از بلوک های شهر تهران انتخاب می شوند.سپس در مرحله دوم با بهره گرفتن از متغیر اصلی طرح،تعداد و شماره بلوک خانوارهای نمونه در هر یک از بلوک ها مشخص می شود.در مرحله سوم هر یک از خانوارهای انتخاب شده،پرسشگر با پاسخگویی که۱۲ تا۳۰ سال می باشد مصاحبه می کند.
جامعه آماری تعریف شده را به صورتAمجموعه بلوک های ساختمانی داخل شهر تهران مطابق با سرشماری سال ۸۵ مرکز آمار ایران به تعداد۳۲۰۹۹NA= وBمجموعه افراد ۱۲ تا ۳۰ سال از خانوارهای ساکن در بلوک های ساختمانی تهران در نظر گرفتیم.چارچوب نمونه گیری به طور خلاصه در دو مرحله تعریف می شود:نخست،مجموعه بلوک های ساختمانی مطابق نتایج سرشماری سال ۸۵ در تهران و دیگری فهرست خانوار های ساکن بلوک های سرشماری که برابر با فرم مشخصات، تهیه و تنظیم می شود.
پس از اینکه بلوک های ساختمانی مناطق تهران مشخص شد، پژوهشگران آموزش دیده مرکز تحقیقات صداوسیما با مراجعه به درب منازل ساکنین این مناطق، نسبت به پرسیدن سؤالات پرسشنامه از نوجوانان و جوانان اقدام نمودند که از مناطق ۲۲ گانه تهران تعداد۸۵۶ نفر دختر و پسر نوجوان و جوان، به صورت تصادفی انتخاب و سعی شد نسبت پسران به دختران در نمونه‌گیری رعایت شود.
حجم نمونه:
بر اساس انجام محاسبات زیر با بهره گرفتن از فرمول کوکران تعداد نمونه انتخاب شده در این تحقیق ۸۵۶ نفر می باشد.:
۹۶/۱=t ، ۲۵/۰=^۲s 025/0=d حاشیه خطا و تعدادجامعه آماری ۳۱۹۲۸۴۵ نفر می باشد . همانطور که مشاهده می شود حجم نمونه لازم در این بررسی ۸۵۶نفر می باشد.
ابزار اندازه‌گیری:
برای انجام این تحقیق از پرسشنامه مدیریت زمان که محقق با همکاری آقایان دکتر سعدی‌پور (عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی)، خوشگویان فرد (دانشجوی دکتری علامه طباطبایی) و همچنین چند تن از کارشناسان حیطه روانشناسی ،نوجوانان و جوانان نهایی شده است، ابتدا از طریق پایلوت نمونه ۵۰ نفری انجام شد و بعد از جمع‌ آوری اطلاعات این پرسشنامه با آلفای کرونباخ ۷/۰ به دست آمد و بعد از اصلاحات اندکی، پرسشنامه نهایی شد و اجرا گردید. این پرسشنامه دارای ۳۷ سؤال که ۶ سؤال آن مربوط به صداوسیما و ۳۰ سؤال از نوع مقیاس لیکرت می‌باشد، سؤال‌های (۳۶-۲۹-۲۵-۲۴-۲۱-۱۸-۱۷-۱۲-۸-۷) شاخص برنامه‌ریزی را اندازه‌گیری می‌کنند. سؤال‌های (۳۵-۳۳-۳۱-۲۷-۲۰-۱۹-۱۵-۱۴-۱۳-۱۱-۱۰) شاخص هدف‌گذاری را اندازه‌گیری می‌کنند. سؤال‌های (۳۲-۳۲-۳۰-۲۸-۲۶-۲۳-۲۲-۱۶-۹)شاخص اولویت‌گذاری را اندازه‌گیری می‌کنند.
نمره‌گذاری پرسشنامه مدیریت زمان:
در پرسشنامه مدیریت زمان، مدیریت زمان حاصل برآیند نمره سه شاخص هدفگذاری، اولویت‌بندی و برنامه‌ریزی می‌باشد که برای به دست آوردن نمره هر شاخص، مجموعه نمرات گویه‌ها بر تعداد آنها تقسیم می‌شوند. میزان نمره در هر شاخص، نشان‌دهنده میزان بکارگیری آن توسط پاسخگویان است.
پایایی این پرسشنامه ۶۸/۰ تا ۹۱/۰ و ضریب آلفای آن بین ۷۰/۰ تا ۹۰/۰ می‌باشد.
اعتبار علمی:
در تهیه پرسشنامه سعی شده است از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و منابع موجود ، با الهام از پرسشنامه‌هایی که به نوعی شباهتی به موضوع تحقیق دارند از جمله پرسشنامه خاکی و مقیمی استناد شد.
روایی:
روایی، مربوط به این سؤال است که آیا سؤال واقعاً آنچه را که باید اندازه‌گیری کند (بسنجد) اندازه‌ می‌گیرد یا خیر؟ در واقع سؤال مربوط به روایی توجه ما را به این نکته جلب می‌کند که تا چه حد وسیله سنجش و ابزار اندازه‌گیری واقعاً مفهوم مورد نظر را سنجیده است نه چیزهای دیگر را. (پاشا شریفی ۱۳۷۹).در این تحقیق برای تعیین روایی پرسشنامه از روش روایی صوری (شکلی) و روایی محتوایی استفاده شده است.جهت تعیین اعتبار صوری پرسشنامه توسط تعدادی از اساتید دانشگاه‌ها و مدیران متخصص و مسلط به موضوع تحقیق، تأیید شد. همچنین در مرحله پیش آزمون نسبت به بررسی روایی محتوایی پرسشنامه اقدام شد که اصلاحات شکلی برای مفهوم‌سازی جملات و عبارات و اصلاحات محتوایی برای سنجش ارتباط پرسش‌ها با هدف‌های تحقیق انجام شد.
پایایی:
منظور از پایایی یک وسیله اندازه‌گیری آن است که اگر شناسه‌ها و متغیرهای مورد سنجش یا همان وسیله (پرسش‌ها) تحت شرایط مشابه کراراًٌ اندازه‌گیری شوند، نتایج یکسانی حاصل می‌شود. و در این تحقیق ابتدا در یک نمونه ۵۰ تایی با بهره گرفتن از روش آلفای کرونباخ (فرمول زیر) و نرم‌افزار SPSS استفاده شد، با پایایی (۷/۰) اندازه‌گیری شد.
که بعد از اجرای نهایی پایایی پرسشنامه ۷۸/۰ به دست آمد.
روش تجزیه و تحلیل داده‌ها:
پس از جمع‌ آوری پرسشنامه‌ها و استخراج داده‌ها، ابتدا اطلاعات به صورت کدهایی بر روی برگه‌های مخصوص درج گردید، سپس اطلاعات کدگذاری شده به کامپیوتر داده شد و به کمک نرم‌افزار آماری (SPSS) آنالیز صورت گرفت. خروجی کامپیوتر در قالب جداول و نمودارهای توصیفی ارائه شد ، در انتها متغیرهای پژوهش براساس تجزیه و تحلیل تفسیر شد. برای تعیین رابطه میانگین نمرات مقیاس‌های مورد بررسی با متغیر سطوح جنسیت از آزمون T مستقل و همچنین برای تعیین رابطه بین متغایرهای سن، تحصیلات و طبقه اقتصادی و اجتماعی و خرده مقیاس‌های پرسشنامه مدیریت زمان از آزمون تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد.
روش اجرا:
۱)روش انتخاب بلوک های نمونه: با توجه به اینکه نمونه گیری نظام مند به هنگامی که واحدهای جامعه آماری به صورت افزایشی برحسب متغیر مورد بررسی مرتب شده باشند،برآورد پارامتر جامعه را با دقت بیشتر از نمونه گیری تصادفی ساده انجام می دهد، نخست کلیه ۳۲۰۹۹ بلوک ساختمانی را برحسب تعداد خانوار به صورت افزایشی تنظیم و فاصله نمونه گیری یعنی dرا به صورت زیر حساب کردیم. ۱۰۰ = ۳۲۱ / ۳۲۰۹۹ =N/n= d
سپس با انتخاب عدد سه رقمی از جدول اعداد تصادفی، عدد ۰۰۱ برگزیده شد ، انگاه با اضافه کردن عدد۱۰۰ به عدد ۱ شماره ۱۰۱ انتخاب می شودوباز با اضافه کردن عدد ۱۰۰ به شماره جدید شماره ۲۰۱ و به همین ترتیب به بلوک های نمونه با شماره های زیر مشخص شده اند
۳۲۰۹۹ … و ۱،۱۰۱،۲۰۱
۲)روش انتخاب خانوار دربلوک نمونه:برای انتخاب خانوار در هر بلوک نمونه نخست تعداد خانوار ( آخرین شماره خانوار) را نوشتیم و آن را در ۰۳/۰ ضرب کردیم. بدین ترتیب، تعداد خانواری که باید مورد پرسش قرار گیرند به دست آمد.سپس تعداد خانوار بلوک مورد نظر را برتعداد خانوار نمونه تقسیم کردیم . عددی که به دست می آید “طول فاصله نمونه گیری” خوانده می شود که آن راباید با حرفd نشان داد. سپس جدول اعداد تصادفی ، یک عدد با رعایت تعداد ارقام موجود در عدد d و تعداد ستون یا سطر انتخاب شده ، استخراج می کنیم. برای پیدا کردن خانوار نمونه بعدی، طول فاصله نمونه گیری d را به عدد مبدا با شماره اولین خانوار نمونه انتخاب شده اضافه می کنیم. باز هم d را به شماره خانوار دوم اضافه می کنیم، خانوار سوم مشخص می شود. این عمل آن قدر ادامه داده شد تا کلیه واحدهای نمونه انتخاب شوند. به این ترتیب یک نمونه گیری خوشه ای ۳ مرحله ای دارای مراحل زیر است:
۱-انتخاب ۳۲۱ بلوک از ۳۲۰۹۹ بلوک شهر تهران
۲-انتخاب ۳ درصد از خانوارهایی که در مرحله اول، فهرست برداری شده اند و در جامعه آماری این تحقیق نیز صدق می کنند.