(همان، ص۱۰۳)
۶ـ مفاخره، گله از هنرنشناسی و حسادت ابنای روزگار:
| ـ فـقیـر ار پـرده برگیـرم ز روی یوسـف معـنـی | فغـانی با دل پرخـون ره بیـت‌الحـزن گـیـرد (همان، ص۱۰۵) |
| ـ طبعبلندم هستتوگوییملکسخنراچرخبرینی | فقـره نثرم غیرت‌نسرین مصرع‌نظمم‌رشک‌ثریّا (همان، ص۵۸) |
| ـ پریشـانم چـو گل زان رو که از رنگین‌خیالانم | چو سروم از ثمر بی‌بهره جرمم اینکه مـوزونم (همان، ص۱۵۲) |
| ـ انتـقـام هنـر من ز حـسـودان کـافـی اســت | پشـت دسـتی کـه گزیـدند به دنـدان از مـن |
(همان، ص۱۶۵)
مدح و منقبت اهل بیت(ع)
رسمیت یافتن مذهب تشیع در این دوره در ایران و تشویق پادشاهان به سرودن اشعار در مدح معصومین(ع) باعث شدکه غالب شاعران در مدح و منقبت و مراثی اهل بیت(ع) طبع‌آزمایی کنند. «پادشاهان هند نیز هر چند پیرو مذهب اهل سنت بودند، اما اعتدال آنها در مواجهه با مسائل مذهبی و جذب نیروهای شیعه‌مذهب، زمینه‌های مساعدی برای رشد سیاسی و گسترش این مذهب فراهم کرد». (اطهر، ۱۳۷۶:۲۳۴) موضوع قصیده که تا پیش از این دوره، مدح و ستایش پادشاهان و حکمرانان بود، تغییر می‌یابد و شاعران به بیان باورهای دینی و مدح اهل بیت(ع) در این قالب شعری می‌پردازند. سرودن قصیده‌های دینی و مدح و منقبت اهل بیت(ع) تنها مختص دوره صفوی نبوده و در تاریخ شعر فارسی سابقه‌ای دیرین دارد؛ «البته وضع سیاسی آن دوره و سعی در اشاعه اعتقاد مذهبی شیعه و ترویج نهایی آن طبعاً کار را به ترغیب شاعران می‌کشانید، ولی این کار به دست چند تن از بزرگان شعرای آن روزگار پایه و بنیاد استوار یافت و چون به دوران صفوی رسید، مقتضیات زمان به اشاعه بیشتر آن یاوری کرد و چنان شد که کمتر شاعری را می‌بینیم که قصیده ساخته و ترکیب و ترجیع پرداخته و ستایش‌نامه‌های مشهوری از پیامبر اسلام و امامان شیعه نداده باشد». (صفا،۱۳۸۸، ج ۱/۵: ۶۰۷)
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
فقیر دهلوی نیز اشعار بسیاری نیز در مدح و منقبت و مراثی معصومین(ع) دارد؛ علاوه بر قصاید، ترکیب‌بند، ترجیع‌بند، مثنوی و حتی رباعیات، او دو منظومه (شمس‌الضحی و درّ مکنون) نیز با موضوعات دینی دارد. نعت پیامبر(ص) و مدح امیرالمؤمنین(ع) موضوع غالب قصاید اوست.
فقیر در سراسر غزلیاتش نیز ارادت خود را به مذهب شیعه و معصومین ـ به‌ویژه امیرالمؤمنین(ع) ـ ابراز می‌کند:
| ـ برده‌ایم از دولت اثنی‌عشر بازی ز چرخ | جز دو شش نقشی ندارد کعبتین نرد ما (همان، ص۷۲) |
| ـ لـذت قنـد مکـرر می‌دهـد شعـر فقیر | تا زبانـش وقـف مـدح حیـدر کـرار شـد (همان، ص۱۱۰) |
| ـ از نعـت علـی یافـت فروغی گـهـر دل | صد جان گرامی است به قـربان سـر دل |
