یکی از ارگانهای حساس که نقش تعیین کننده برای رسیدن به اهداف بالا را دارد، رادیو و تلویزیون است که به خاطر سطح پوشش و قدرت تأثیر بخش اش از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همین دستگاه بود که در نظام وابسته و استعماری گذشته این سرزمین، مبلغ فرهنگ استعماری و نظام منحط غربی بود و با حیطه نفوذ وسیع خویش می رفت تا جامعه ای خودباخته و مصرفی را پایه گذاری نماید.رادیو تلویزیون در نظام جمهوری اسلامی می تواند و می باید، با طرد ارزش های منحط و پوسیده طاغوتی و طرح ارزشهای متعالی اسلامی در جهت رهانیدن انسان از بندهای شیطانی همت گمارد و به گفته امام به دانشگاهی بزرگ تبدیل شود.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
در ایفای این نقش حساس،مقدمه قانون اساسی چنین رهنمود می دهد.«وسائل ارتباط جمعی ( رادیو تلویزیون) باید در جهت روند تکاملی انقلاب اسلامی و در خدمت اشاعه فرهنگ اسلامی قرار گیرد و در این زمینه از برخورد سالم اندیشه های متفاوت بهره جوید و از اشاعه و ترویج خصلتهای تخریبی و ضد اسلامی جداً پرهیز کند.اصل یکصد و هفتاد و پنجم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، آزادی بیان و نشر افکار با رعایت موازین اسلامی و مصالح کشور باید تامین گردد.نصب و عزل رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با مقام رهبری است و شورایی مرکب از نمایندگان رییس جمهور و رییس قوه قضاییه و مجلس شورای اسلامی (هر کدام دو نفر) نظارت براین سازمان خواهد داشت . خط مشی و ترتیب اداره سازمان و نظارت بر آن را قانون معین می‌کند.[۱۹۵]»
«صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران می باید از طریق دادن آگاهیهای مکتبی، سیاسی و اجتماعی و ایجاد احساس مسئولیت در مردم و افشای توطئه ها و نقشه های دشمنان داخلی و خارجی انقلاب در جهت حفظ و تداوم انقلاب تلاش نماید و زمینه را برای رشد و شکوفایی استعدادها و باروری خلاقیت های انسان تا مرز خلیفه اللهی آماده نماید. رسالت ارشادی و پیامبرگونه این رسانه عمومی، حضور فعال در کلیه جریانات اجتماعی و ایجاد روحیه امید و اعتماد در جامعه است. همچنانکه باید واقعیت های تلخ و خطراتی که امت را تهدید می کند پیشگویی کرده و به موقع هشدار دهد مردم را به سوی خیر و کمال مطلق دعوت نموده و در تنگناها و مشکلات راهگشای روشنی بخش باشند.
بدیهی است که صدا و سیما هرگز نباید خود را مرجع حل مشکلات قلمداد نماید، بلکه تنها با ایفای نقش ارشادی و آگاهی دهنده، زمینه ساز حرکتی شتاب گیر و انقلابی در متن جامعه اسلامی باشد. در این راه باید کلیه رویدادها و وقایع را آنگونه که هست به اطلاع مردم رساند و با بهره گیری از خلاقیت های هنری و اندیشه های پربار به آموزش فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، علمی، فنی و هنری و بالا بردن سطح آگاهی و دانش جامعه بپردازد. همچنین با ارائه اندیشه و فرهنگ اسلامی در سطح جهانی صدور انقلاب را عینیت بخشد. رسالت دیگر این رسانه پاسخگویی به نیازهای تفریحی جامعه و بارور ساختن اوقات فراغت عمومی از طریق اجرای برنامه های سالم تفریحی است. تا در سایه شادابی تن و روان سلامت و آرامش فکری جامعه تأمین گردد.[۱۹۶]»
از بسیاری جنبه‌ها، صدا و سیما قدرتمندترین رسانه و نهاد آموزشی–فرهنگی در ایران به‌شمار می‌رود. این سازمان علاوه بر تملک و کنترل رادیو و تلویزیون، مالک شرکت فیلم‌سازی سیما فیلم است؛جشنواره‌های فیلم، موسیقی و هنری برگزار می‌کند؛کتاب، روزنامه و مجله منتشر می‌کند و از دانشگاه صدا و سیما به عنوان یک بازوی آموزشی بهره می‌گیرد.
فعالیت‌های صدا و سیما به مرزهای ایران محدود نیست و در کشورهای مختلف جهان دارای تشکیلات است.سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به مثابه دانشگاه عمومی و با بهره‌گیری از هنر فاخر و سمت‌دهی مؤثر و کارآمد آن،از طریق کانال‌های رادیویی و تلویزیونی و برخوردار از رسانه‌های مجازی(شبکه‌های رایانه‌ای و اینترنتی)و مکتوب،با تولید و پخش برنامه های متنوع آموزشی، خبری و اطلاع رسانی،سرگرمی و تفریحی و…،در حوزه استانی ،ملی،منطقه‌ای و جهانی،با مخاطبان گسترده اعم از ایرانیان داخل وخارج از کشور،فارسی زبانان آسیای میانه و شبه قاره،مسلمانان جهان و دیگر شهروندان جامعه جهانی ، مأموریت"مدیریت و هدایت فرهنگ و افکار عمومی جامعه"را بر اساس “اهداف کلان” زیر بر عهده دارد:
۱ـ تعمیق و ارتقای معرفت و ایمان روشن‌بینانه، اخلاق فاضله و رفتار دینی خالصانه آحاد جامعه و حفظ و اعتلای فرهنگ و هویت ایرانی ـ اسلامی.۲ـ ریشه‌دار کردن شناخت و باور عمومی به ارزش‌ها و بنیان‌های فکری انقلاب و نظام اسلامی و ولایت فقیه.۳ـ مصونیت بخشیدن به اذهان عمومی جامعه در قبال تأثیرپذیری از موج مخرب تهاجم فرهنگی و فکری بیگانه به ویژه سکولاریزم،گرایش‌های الحادی و مادی و فرهنگ لیبرالیزم غربی.۴ـ افزایش باور عمومی نسبت به اصالت و پایگاه مردمی و کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران در داخل و خارج از کشور.۵ـ ایجاد انگیزه ملی، همگرایی و همکاری عمومی در جهت افزایش اقتدار، وحدت و امنیت ملی.۶ـ ایجاد امید،نشاط وخودباوری ملی در جهت نهضت نرم‌افزاری و تولید علم و رشد و توسعه فرهنگی، اجتماعی،سیاسی و اقتصادی کشور.۷ـ روشنگری همه جانبه در خصوص استعمار فرانو و ایجاد همگرایی و همبستگی عمومی در میان مسلمانان جهان در راستای حفظ منافع جهان اسلام و مقابله با تبلیغات مخرب رسانه‌های بیگانه در جهت تضعیف چهره اسلام و نظام جمهوری اسلامی در سطح برون مرزی.
در ایفای مأموریت فوق اهمّ اصول و ارزشهای حاکم بر رسانه ملی عبارتند از :۱ـ حاکمیت ارزشهای ایرانی، اسلامی و انقلابی بر تمامی سیاستگذاری‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و تولیدات .۲ـ امین نظام و مورد اعتماد مردم و پل ارتباطی مستحکم میان آحاد جامعه و مسئولان نظام و تسهیل‌کننده رابطه همدلانه و صمیمانه مردم و دولت .۳ـ توجه به نیاز، مصلحت و میل مخاطب در امر سیاستگذاری و برنامه‌سازی.۴ـ رعایت اصول و ارزشهای حرفه‌ای، فنی، هنری و کارشناسی در تولید برنامه‌ها.۵ـ رعایت بی‌طرفی در حوزه رقابت‌های سیاسی جناح‌های درون نظام و حاکمیت مصالح نظام و مردم در این حوزه.۶ـ احترام به فرهنگ اقوام و طوایف مختلف موجود در کشور و پرهیز از هر گونه تعریض قومی، مذهبی و دینی در راستای حفظ وحدت، یکپارچگی و انسجام ملی.۷ـ توجه به تمامی آحاد جامعه به عنوان مخاطبان رسانه ملی شامل اقشار،اقوام،جنسیت،طبقات سنی وگروه‌های تحصیلی مختلف.۸ـ پاسداری از خط و زبان فارسی و میراث کهن فرهنگ اسلامی ـ ایرانی و تاریخ کهن ایران زمین .۹ـ رعایت آزادی بیان و نشر افکار و تضارب آراء، با رعایت موازین اسلامی و مصالح کشور. ۱۰ـ حامی دیانت و معنویت، صلح و نوع دوستی، عدالت و برابری و حمایت از مستضعفان و امت اسلامی در عرصه جهانی.[۱۹۷]
دراجرای اصل یکصد و هفتاد و پنجم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و سایر اصول قانون اساسی که به رسانه های گروهی(رادیو و تلویزیون)اشاره دارد و همچنین قانون اداره صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مصوب هشتم دی ماه یکهزار و سیصد و پنجاه و نه،مجلس شورای اسلامی،اساسنامه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را تصویب می کند.
طبق ماده ی یک این اساسنامه، سازمان به موجب قانون اداره صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران،سازمانی است مستقل و زیرنظر قوای سه گانه کشور که بر طبق قانون اداره صدا و سیمای جمهوری اسلامی، قانون خط مشی و مفاد این اساسنامه اداره می شود.
در فصل دوم اساسنامه، هدفها و وظایف و اختیارات این سازمان به شرح زیرآمده است
هدف اصلی سازمان به عنوان یک دانشگاه عمومی،نشر فرهنگ اسلامی، ایجاد محیط مساعد برای تزکیه و تعلیم انسان و رشد فضایل اخلاقی و شتاب بخشیدن به حرکت تکاملی انقلاب اسلامی در سراسر جهان میباشد . این هدفها در چهارچوب برنامه های ارشادی، آموزشی، خبری و تفریحی تامین می گردد. مشروح هدفها و برنامه های سازمان در زمینه های گوناگون در خط مشی و اصول برنامه های سازمان مصوب مجلس شورای اسلامی ذکر شده است .(ماده ۹)
به منظور بهره برداری بیشتر از امکانات موجود سازمان و شناسایی و جذب استعدادهای هنری موجود جامعه،سازمان میتواند با هماهنگی وزارت ارشاد اسلامی،به تشکیل واحدها و گروهای فرهنگی،هنری،تحقیقاتی و نیز تاسیس سالنهای نمایش و ایجاد نمایشگاهها اقدام کند.(ماده ۱۰)
سازمان باید از طریق تولید برنامه های مفید رادیو تلویزیونی وعرضه آن در سطح جهانی به گسترش مبادلات و ارتباطات بین المللی با رعایت موازین اسلامی اقدام کند.(ماده ۱۱)
به منظور تامین نیروی انسانی موردنیاز در رشته های هنری و تخصصهای فنی، سازمان موظف است به تکمیل و گسترش دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی در حد نیاز بپردازد.(ماده ۱۲)[۱۹۸]
در قانون خط مشی کلی و اصول برنامه های سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران آمده است:نظر به این که خط حاکم بر صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران باید با توجه به اهداف نظام جمهوری اسلامی ایران و نقش این رسانه همگانی تعیین شود، مواد زیر به عنوان اصول عام و کلی خط مشی این سازمان اعلام می گردد.
ماده ۱ - حاکمیت اسلام بر کلیه برنامه ها و پرهیز از پخش برنامه هایی که مخالف معیارهای اسلامی باشد.
ماده ۲ - حاکمیت روح انقلاب و قانون اساسی بر کلیه برنامه ها که در شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی متبلور است.
ماده ۳ - تحقق بخشیدن به بینش مقام رهبری به عنوان ولی فقیه در تمامی ابعاد آن در برنامه های رادیو و تلویزیون در جهت اجرای اصول یاد شده.
ماده ۴ - زمینه سازی برای رسیدن به خودکفایی و تحقق کامل سیاست مستقل نه شرقی، نه غربی در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی آن در چهارچوب قوانین جمهوری اسلامی.
ماده ۵ - صدا و سیما باید به مثابه یک دانشگاه عمومی به گسترش آگاهی و رشد جامعه در زمینه های گوناگون مکتبی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی کمک نماید.
ماده ۶ - ارج نهادن به حیثیت انسانی افراد و پرهیز از هتک حرمت آنان طبق ضوابط اسلامی.
ماده ۷ - صدا و سیمای جمهوری اسلامی متعلق به تمامی ملت است و باید منعکس کننده زندگی و احوال تمامی اقوام و اقشار مختلف کشور باشد. بدیهی است که در این میان تکیه اصلی باید بر اکثریتهای اعتقادی ( مسلمانان)، اقتصادی ( مستضعفان) و سنی ( کودکان و نوجوانان) باشد.
ماده ۸ - به موجب آیه شریفه ” واعتصموا بحبل الله جمیعاً و لاتفرقوا"، حرکت کلی صدا و سیما باید در جهت وحدت، الفت، و انسجام هر چه بیشتر جامعه و برحذر داشتن مردم از پراکندگی و تفرقه باشد.
ماده ۹ - پذیرش انتقادات و نظرات سازنده مردم و ایجاد رابطه متقابل با جامعه و منظور داشتن این وسیله به صورت جزیی از کل نظام اجتماعی جهت غنی کردن برنامه ها و نفی تأثیر یک جانبه.
ماده ۱۰ - سازمان موظف است به منظور نفوذ در اندیشه و احساس جامعه، پیام خود را حتی الامکان با بهره گرفتن از بیان غیر مستقیم و در قالب های جذاب و هنری، متناسب با احوال و روحیات اقشار مختلف جامعه عرضه نماید.
ماده ۱۱ - تلاش در جهت رشد و شکوفایی استعدادهای انسانی و بارور ساختن خلاقیتهای فکری و هنری.
ماده ۱۲ - تقویت روحیه امید، اعتماد، تلاش، ایثار و استقامت در جامعه و توجه به نیازهای معنوی و روحی مردم.
ماده ۱۳ - گسترش و توزیع عادلانه پوشش صدا و تصویر با توجه به اولویت های فرهنگی، سیاسی و جغرافیایی.
ماده ۱۴ - زمینه سازی برای سرعت بخشیدن به اجرای برنامه های قوای سه گانه کشور.
ماده ۱۵ - صدا و سیمای جمهوری اسلامی،زبان گویای ملت و چشم و گوش حساس کشور است؛از این رو وظیفه دارد خواستها، نیازها و مشکلات مردم را به اطلاع مسئولین برساند و مردم را در جریان کامل فعالیتها، برنامه ها، پیشرفتها و مشکلات نهادهای قانونی کشور قرار دهد و در جهت برقراری تفاهم و ارتباط هر چه عمیقتر مسئولین و اقشار مختلف مردم تلاش نماید.
مسائل خبری
ماده ۱۹ - در کلیه برنامه ها به ویژه اخبار، مسائلی که حاوی نکات زیر باشد، قابل پخش نیست. الف - جزء اسرار نظامی، سیاسی، اقتصادی کشور محسوب شود و یا بر اثر انتشار، مورد سوء استفاده دشمن قرار گیرد.ب - تهمت به نهادها و ارگانهای رسمی کشور و گروه ها و جمعیت ها و احزابی باشد که طبق قانون احزاب فعالیت آنها قانونی است.ج - پخش آن موجب فساد اخلاق و هتک حرمت جامعه گردد ” ان الذین یحبون ان تشیع الفاحشه فی الذین آمنوا…"د - انتشار آن موجب لطمه زدن به احساسات دینی، وحدت ملی و ایجاد تشنج در جامعه گردد. ه - برای گروه های منحرف و ضد انقلاب جنبه تبلیغی داشته باشد. و - به روابط دوستانه با کشورهای برادر و دوست لطمه وارد کند یا موجب اخلال در روابط خارجی ایران گردد.
ماده ۲۰ - تلاش در جهت کسب اخبار و اطلاعات صحیح جهانی و رهایی از انحصار خبری خبرگزاریهای صهیونیستی و امپریالیستی جهانی.
مسائل عقیدتی
ماده ۲۱ - بالا بردن سطح بینش اسلامی مردم و آشنا ساختن اقشار مختلف جامعه با اصول مبانی و احکام اسلام به شیوه ای رسا و بدون ابهام.
ماده ۲۲ - تبلیغ و اشاعه فرهنگ اصیل اسلامی با بهره گیری از دیدگاه های روحانیت آگاه دانشمندان حوزه های علمیه و اسلام شناسان وارسته.
ماده ۲۳ - کوشش در جهت گسترش فرهنگ غنی اسلام و انقلاب اسلامی در منطقه و جهان از طریق تولید برنامه های مفید و عرضه آن در سطح جهانی.
ماده ۲۴ - معرفی فلسفه، عرفان و حقوق اسلامی و نقد و بررسی مکاتب مشابه در جهان.
ماده ۲۵ - تشکیل جلسات مناظره و احتجاج و برخورد سازنده با صاحبان مکاتب و اندیشه های غیر اسلامی و انحرافی بر اساس آیه شریفه ” ادع الی سبیل ربک بالحکمه و الموعظه الحسنه و جادلهم بالتی هی احسن".
ماده ۲۶ - روشن کردن اذهان عمومی نسبت به بدعت ها و انحرافات عقیدتی به موجب روایت ” اذا ظهرت البدع فصلی العالم ان یظهر علمه والا فعلیه لعنه الله".
فصل چهارم - برنامه های فرهنگی
ماده ۲۷ - تلاش برای جایگزینی نظام ارزشی اسلام به جای نظام ارزشی شرق و غرب و مبارزه با عوارض و آثار باقیمانده فرهنگ طاغوتی.
ماده ۲۸ - تلاش در جهت تسریع انقلاب فرهنگی و بازگشت به هویت اسلامی خویش.
ماده ۲۹ - کوشش در ایجاد محیط مساعد برای تعالی انسان و رشد فضائل اخلاقی تزکیه نفس و بسط معنویت در جامعه.
ماده ۳۰ - شناخت و معرفی ادبیات و هنر پویا و خلاق در فرهنگ اسلامی و سایر فرهنگها و نقش مؤثر آنها در تحولات و دگرگونیها و رشد انسان و جامعه.
ماده ۳۱ - برقراری مناسبات فرهنگی دو جانبه برنامه های رادیو تلویزیونی با کشورهای دیگر بر پایه حفظ استقلال.
ماده ۳۲ - تلاش برای اشاعه و معرفی هنر متعهد و مردمی و تغییر هنر مبتذل به هنر متعهد و انقلابی که پاسخگوی نیاز فطری انسان باشد.
ماده ۳۳ - بالا بردن سطح دانش عمومی و تشویق و ترغیب به علوم و تکنولوژی متناسب با رشد جامعه و معرفی آنها به ویژه سیستمهای ساده علمی در کشور.
ماده ۳۴ - تقویت انگیزه های ابتکار و خلاقیت در مردم از طریق تشویق محققان و مخترعین و نمایش ابتکارات و اختراعات آنان.
ماده ۳۵ - اجرای برنامه های تفریحی سالم و شادی آفرین به منظور بارور ساختن اوقات فراغت مردم و تأمین شادابی و سلامت تن و روان.
ماده ۳۶ - اولویت دادن به ورزشهایی که علاوه بر سلامتی جسم نقش مقدماتی برای تمرینهای رزمی و آمادگیهای دفاعی دارد.
