دانش تحلیلی: از تحلیل اطلاعات و داده ­های بدست آمده در عملیات و تراکنش­های سازمانی حاصل می­ شود که الگوها و مدلها به این دسته تعلق دارند.
بنابر نظر آپستلو^[۴۳] (۲۰۰۳) منابع دانش با سایر منابع سازمان متفاوت می­باشند که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می­ شود:
-دارائی­های دانشی مانند دارائی­های دیدگاه منبع محور قابل سنجش نمی­باشند.
-دارائی­های دانشی قابلیت بازآفرینی دارند یعنی علاوه بر ایجاد ارزش افزوده برای کالاها و خدمات می­توانند، منجر به ایجاد دانش جدیدی شوند .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

-دارائی­های دانشی اغلب پس از به­ کارگیری آن­ها افزایش ارزش می­ دهند در حالی که در دیدگاه منبع محور دارائی­ها با هر بار استفاده، ارزش­شان کاهش پیدا می­ کند (آپستلو،۲۰۰۳) .
-به عقیده استوارت^[۴۴] (۱۹۹۷) به منظور اثربخش بودن برنامه ­های مدیریت دانش، ارتقاء عملکرد سازمان و دست­یابی به مزیت رقابتی باید بین استراتژی­ های مدیریت دانش و استراتژی­ های سازمان هماهنگی وجود داشته باشد. بدون یک هدف استراتژیک منابع دانش نمی ­توانند تعریف و مدیریت شوند (استوارت، ۱۹۹۷).
۲-۲-۵-تعاریف مدیریت دانش:
در خصوص تعریف مدیریت دانش توافقی وجود ندارد و تعاریف گوناگونی در این خصوص ارائه گردیده است که هر یک ابعادی از این موضوع را نمایش می­دهد. با بررسی و تحلیل تعاریف موجود در زمینه مدیریت دانش، چند نمونه از تعاریفی که جامع،کاربردی و دقیق هستند مختصراً در ذیل به آن­ها اشاره می­گردد:
- مالهوترا^[۴۵] (­۲۰۰۰) تعریف خود از مدیریت دانش را اینگونه ارائه می­دهد: مدیریت دانش، فرآیندی است که به واسطه آن سازمانها در زمینه (یادگیری) درونی کردن دانش (­کدگذاری) دانش بیرون کردن دانش و توزیع و انتقال دانش، مهارتهایی را کسب می­ کنند.
-سویبی^[۴۶] (۱۹۹۷) معتقد است مدیریت دانش، هنر خلق ارزش بوسیله بکارگیری سرمایه ­های فکری می­باشد.
-حسن علی^[۴۷] (۲۰۰۲ ) مدیریت دانش را به عنوان یک مجموعه پدیدار شده از استراتژیها و راهکارها برای خلق، نگهداری و استفاده دارایی­ های دانش (شامل افراد و اطلاعات) تعریف می­ کند که اجازه می­دهد دانش در زمان مناسب و به افرادی که نیاز دارند جریان یابد، بطوری که آنها بتوانند از این دارایی­ ها برای ایجاد ارزش بیشتر برای شرکت استفاده کنند.
-پرز^[۴۸] معتقد است مدیریت دانش عبارت است از گردآوری دانش، قابلیت های عقلانی و تجربیات افراد یک سازمان و ایجاد قابلیت بازیابی برای آنها به عنوان یک سرمایه سازمانی (پرز،۱۹۹۹).
-هیبارد^[۴۹] مدیریت دانش را فرایند به­دست­آوردن تخصص گروهی در یک شرکت می­داند که بالاترین درآمد و ارزش را به وجود می ­آورد. به نظر وی، این تخصص می ­تواند در پایگاه داده، اسناد و مغز افراد وجود داشته و مبادله شود (آکونویو^[۵۰]،۲۰۰۳).
-هاونز و ناپ^[۵۱] بر این باور هستند که مدیریت دانش را می­توان ­"تأکیدی از فنآورانه و اجتماعی"­ بر شمرد و در آن حساب ویژه­ای را برای توجه به افراد، فرهنگ و ساختار سازمانی و اقدامات فناوری اطلاعات باز نمود (هاونز و ناپ، ۱۹۹۹).
-مرکز کیفیت و بهره وری آمریکا^[۵۲] مدیریت دانش را راهبردهای نظام مند و فرآیندهای تعریف، به دست آوردن، انتقال و به­کاربردن اطلاعات و دانش توسط افراد و سازمان جهت ایجاد نوآوری، رقابت و ارتقاء بهره­وری تعریف می­ کند (آکونویو،۲۰۰۳).
-مدیریت دانش فقط مدیریت بر دانش­های سازمان نمی ­باشد بلکه مدیریت سازمان با نگاه دانش محور است. به اختصار این تعریف مبین این موضوع است که کدام دانش­ها برای سازمان حیاتی بوده و وضع سازمان در هر کدام از این حوزه ها با توجه به جهت گیری­های آتی چگونه می­باشد. به عبارت دیگر سازمان به چه میزان دانش دارد­، با توجه به اهداف تعیین شده چه میزان دانش داشته باشد و از چه طریقی می­توان این شکاف دانشی را پوشش داد. در یک نگاه کلی می­توان گفت مدیریت دانش می ­تواند همان سازماندهی دانسته­ها باشد، یعنی تلاش برای به دست­آوردن دانش ضروری، اشتراک اطلاعات در داخل یک سازمان و تاکید بر تقویت حافظه سازمانی به منظور بهبود روند تصمیم ­گیری، افزایش تولید و حمایت از نوآوری در سازمان (دهقان نجم، ۱۳۸۸).
۲-۲-۶- اهمیت به­کار­گیری مدیریت دانش
بسیاری از سازمان­ها به منظور ارتقای موقعیت دانشی خود اقدام به پیاده­سازی مدیریت دانش نموده ­اند به گونه ­ای که بتوانند هم دانش­های درون سازمانی را انتشار و توسعه داده و هم به کسب دانش از منابع برون سازمانی نظیر شرکای تجاری و مشتریان خود بپردازند. از مهمترین عللی که موجب شده تا سازمان­ها به موضوع مدیریت دانش تمایل نشان دهند آن است که مدیریت دانش:
موجب افزایش بهره وری و سوددهی می­ شود.
همکاری را تقویت می­نماید.
موجب بروزو رشد خلاقیت می­ شود.
موجب تشویق و نوآوری می­ شود.
به برقراری و تسریع جریان انتقال دانش از تولید­کننده به دریافت­کننده کمک می­ کند.
موجب تسهیل اشتراک اطلاعات بین کارکنان می­ شود.
توان سازمان را برای مقابله با پدیده تورم اطلاعات افزایش می­دهد.
دانش کارکنان را پیش از ترک احتمالی سازمان گردآوری و ذخیره می­نماید.
کیفیت ارائه خدمات به مشتری را بهبود می­بخشد.
و از طریق افزایش سطح آگاهی سازمان نسبت به راهکارها، محصولات و عملکرد سازمان­های رقیب به سازمان کمک می­ کند تا از گردونه رقابت خارج نشود (امین پور، ۱۳۸۵).
۲-۲-۷-اهداف مدیریت دانش
مدیریت دانش شامل فرایند ترکیب بهینه دانش و اطلاعات در سازمان و ایجاد مناسب به منظور تولید، اشتراک و به­کار­گیری دانش و تربیت نیروهای انسانی خلاق و نوآور است. هدف مدیریت دانش ایجاد یک سازمان یادگیرنده و شراکت با ایجاد جریانی بین مخازن اطلاعات ایجاد شده توسط افراد قسمت­ های مختلف شرکت (مالی،عملکرد،هوش رقابتی و غیره) و مرتبط کردن آنها با یکدیگر است. به عبارت دیگر هدف نهایی مدیریت دانش ارتقای ارزش افزوده دانش موجود در سازمان به منظور توسعه و بهبود خلاقیت، بهره­وری و ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان است (ورنا^[۵۳]،۲۰۰۱).
۲-۲-۸-فرایند­های مدیریت دانش:
طبق تعریف داونپورت (۱۹۹۸) فرایند سازمانی، مجموعه ­ای از فعالیت­ها با یک شروع، پایان و نتایج قابل شناسایی می­باشد. هنگامی که فرآیندهای سازمانی بر اساس دانش صورت گیرند، فرایند­های سازمانی به فرآیندهای دانشی تبدیل می­شوند (داونپورت،۱۹۹۸). سیستم مدیریت دانش به منظور تحقق اهداف خود باید فعالیت­ها یا فرایند­ها را به کار گیرد. در این راستا فرایند­های متنوعی ارائه شده است:

• • طبق مدل گلد^[۵۴](۲۰۰۱)، چهار قابلیت فرآیندی به منظور اثربخشی مدیریت دانش نیاز می­باشد:

-جمع­آوری و ایجاد دانش (کسب دانش).
-ذخیره دانش و قرار دادن آن در دسترس (تبدیل دانش).
-به­ کارگیری صحیح دانش (به کارگیری دانش).
-جلوگیری از استفاده ناصحیح دانش (حفظ دانش).
در این مدل فرایند نشر دانش بعنوان یک جزء جداگانه در نظرگرفته نشده است، زیرا در همه اجزاء قابلیت ­های فرآیندی دانش به خصوص درکسب دانش، تبدیل دانش و به کارگیری دانش به آن توجه گردیده است.
-کسب دانش: کسب دانش شامل فعالیت­های سازمان به منظور به دست آورد دانش می­باشد. کسب دانش در واقع فرایند جداسازی دانش از یک منبع خارجی می­باشد (ورکاسلو^[۵۵]،۱۹۹۸).
-تبدیل دانش: این فرایند شامل سودمند­سازی دانش می­باشد. به منظور ایجاد ارزش از دانش موجود، فرایند تبدیل دانش به توانایی سازمان در تلفیق کردن، یکپارچه ساختن، سازماندهی­کردن و توزیع­کردن دانش بستگی دارد (داونپورت،۱۹۹۸). دانش باید به گونه ­ای ذخیره و سازماندهی گردد که قابل جستجو و قابل دستیابی مجدد باشد، بطوریکه بتوان از آن استفاده مجددکرد ( علوی، ۲۰۰۶).
-به­ کارگیری دانش: فرایند به­ کارگیری دانش، استفاده واقعی از دانش می­باشد. این فرایند شامل مکانیسم­ های دسترسی یافتن سازمان به دانش مورد نیاز می­باشد (داونپورت،۱۹۹۸).
-حفظ دانش: سازمان به منظور ایجاد و حفظ مزیت رقابتی باید به حفظ دانش خود بپردازد. این فرایند شامل جلوگیری از استفاده­های نادرست و غیر قانونی و همچنین استفاده رقبا می­باشد (پورتر^[۵۶]،۱۹۸۰).

• • همچنین در دسته­بندی دیگر مدیریت دانش شامل یک فرایند چرخشی است که مراحل زیر را در بر دارد:

۱-تولید و خلق دانش: دانش ابتدا از طریق تجربیات و مهارت­­های کارکنان نشئت می­گیرد .بعبارت دیگر، در زمانی که افراد در پی یافتن نحوه انجام کار هستند در واقع دانش خلق می­ کنند. چنانچه این دانش نتواند در درون سازمان ایجاد شود آن را از بیرون وارد خواهند کرد.
۲-انباشت دانش: دانش تولید شده باید در همان شکل خام خود در پایگاه داده ذخیره شود .بسیاری از سازمان­ها تدابیر لازم را از طریق طراحی سیستم­های اطلاعاتی و سیستم­های انباشت داده در این راستا اندیشیده­اند.
۳-پالایش دانش: دانش جدید باید در بستری قرارگیرد که براحتی قابل دسترسی باشد تا بتوان استفاده مناسبی از آن بعمل­آورد. در همین مرحله است که دانش ضمنی وارد صحنه شده و همراه با دانش آشکار مورد پالایش قرار می­گیرد.