۱.سبک های سازش نایافته از قبیل رفتار نمایشی و انزوا ؛
-
- سبک هایی که منعکس کننده تصورات ذهنی تحریف شده اند؛ از قبیل آرمان گرایی و خودبزرگ پنداری ؛
-
- سبک های مرتبط با فداکاری از قبیل مراعات حال دیگران به طور ظاهری
-
- سبک های سازش یافته یا پخته از قبیل بازداری و شوخ طبعی (موس و اسکافر، ۱۹۹۳)
افرادی که (من) قوی تری دارند، عمدتاً به سبکهای پخته متکیاند. به کارگیری سه سبک اولیه ، با من ضعیف تر و ناپختهتر و تحول نایافتهتر در ارتباط است .افرادی که خصومت خود را به سوی بیرون، فرافکنی می کنند، خشم، سوءظن و نشانگان بدنی زیاد و ثبات هیجانی کمی دارند. اشخاصی که خصومت را به سوی درون خود نشانه میروند، افسردگی و اضطراب بیشتری را تجربه می کنند و پس از تجربه یک شکست، توانایی خود را کمتر تخمین میزنند. دفاعهایی نظیر عقلانی سازی و بازگشت با اضطرا ب و افسردگی کمتر، نشانه های بدنی کمتر، آسیب روانی خفیفتر، سطح بالاتر عزت نفس، ثبات هیجانی بیشتر و در نهایت سازش یافتگی بیشتر و بالاتر ارتباط دارند (کوباسا و مدی، ۱۹۹۴)
۲-۱-۳-۶-توانایی حل مسئله
رویکردهای یادگیری اجتماعی بر اهمیت رفتار مؤثر در حل مسئله برای سازش یافتگی مؤثر تاکید کرده اند. توانایی حل مسئله، شامل حل شناختی و رفتاری مسئله در موقعی تهایی است که افراد در زندگی روزمره با آن مواجه می شوند. این موقعیتها می تواند مربوط به منزل، محل کار، دوستان و خانواده باشد. اشخاصی که عزت نفس بیشتری دارند، مهار بیشتری بر امور ادراک می کنند. افرادی که تمایل به حل مسئله دارند، باثبات تر، مقاومتر و باجرأتترند و انتظار موفقیت دارند. همچنین اشخاصی که خود را در حل مشکلات کارآمدتر می‌بینند، در مواجه با میزان بالای عوامل تنشزا کمتر به افسردگی دچار میشوند (کوباسا و مدی، ۱۹۹۴)
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۲-۲- پیشینه پژوهش:
۲-۲-۱- پژوهش های خارجی:
میرزا و همکاران (۲۰۰۰) در پژوهش خود نشان دادند که زنان و مردان در ادراک عوامل استرس زا با یکدیگر متفاوتند و مردان رویدادهای زندگی را کمتر استرس زا ادراک کرده‌اند و به استرسهای تحصیلی به شکل مثبت تری واکنش نشان می دهند
اسملترز [۵۱](۱۹۸۷) با مطالعه ای تحت عنوان “رابطه ارتباطات و استرس” به این نتیجه رسید که ارتباطهای فردی و گروهی ارتباط بسیار قوی با استرس شغلی دارند
کالیگن هیگینس (۲۰۰۶) در بررسی خود با عنوان “استرس شغلی، ریشهیابی و پیامدها” عوامل مؤثر در ایجاد استرس شغلی را محیط ناسالم کار، بارشغلی، انزوا، ساعات کاری، ابهام نقش، تعارض نقش، فقدان استقلال کاری، موانع توسعه شغلی، مشکل در برقراری روابط با مدیران و همکاران، تحکم مدیریتی، آزار و اذیت، جو سازمانی برشمردند.
روسل و همکاران (۱۹۸۷) به نقش تعداد وقایع استرسزای شغلی و حمایت اجتماعی در پیش بینی عملکرد معلمان پی برند؛ آنها همچنین شواهدی را در خصوص نقش تعدیلگر حمایت اجتماعی در کاهش استرس شغلی یافتند.
مطالعه لی و کراکت در سال (۱۹۹۴) تأثیر آموزش مهارت های ارتباطی قاطعیت بر کاهش استرس شغلی را نشان داد (رضایی و همکاران، ۱۳۸۵)
(کلایر و واترز، ۲۰۰۲ ) در تحقیقی با عنوان “نقش تمرینات نیروی انسانی در کاهش استرس و فشار شغلی” با بررسی تأثیر تمرینات نیروی انسانی بر ۱۰۹ نفر از کارمندان دفتری در سنگاپور به این نتیجه رسیدند که تمرینات نیروی انسانی منابع استرس شغلی را در محیط کار کاهش نداد. اما در هر حال رابطه مستقیم منفی بین تمرینات نیروی انسانی و فشار روانی فردی وجود داشت. به ویژه اینکه تمرینات دوستی - خویشاوندی، فشار شغلی بینفردی را کاهش داد. همچنین، اینطور نتیجه گیری شد که تمرینات SMIs تمرینات شغلی و نیروی انسانی ممکن است که به عنوان بخشی از یک رویکرد نشانه محور نسبت به مداخلات استرس شغلی تأثیرگذار باشد.
در تحقیقی با عنوان ” تاثیر کارگاه آموزشی روش های مواجهه با استرس بر کارکنان” که توسط مک کیو ج. د و ساچز سی.ال ۳ انجام شد، آنها به این نتیجه رسیدند که یک کارگاه آموزشی معتدل و با هزینه کم نتایج مثبتی را به همراه داشت و توانست منجر به بهبود کوتاه و موقت در کنترل میزان استرس و تحلیل رفتگی کارکنان شود.
ب.ا ادی مانسیا، ب. ان راسلی و ال. داینگ )۲۰۰۸) با بررسی تأثیر دوره تمرینی کوتاه مدت مدیریت استرس بر میزان افسردگی ادراک شده، اضطراب و استرس در کارکنان بخش مونتاژ اتومبیل به این نتیجه رسیدند که پس از انجام این تمرین میزان افسردگی و اضطراب در گروه آزمایش به میزان زیادی نسبت به گروه کنترل کاهش پیدا کرد. تأثیر مشابه در میزان استرس دیده نشد. اما در هر حال میانگین نتایج برای خرده مقیاسهای افسردگی، اضطراب و استرس تأثیر زیادی را نشان داد. در کل یافتههای این تحقیق نشان داد که تمرینات کوتاهمدت مدیریت استرس در کاهش برخی از جنبه های افسردگی ادراک شده، اضطراب و استرس در مردان شاغل در بخش مونتاژ خودرو مؤثر است.
کومپیر، کوپر و گئورتز(۲۰۰۰ )، پس از چندین مطالعه موردی ۵ راهکار سازمانی عمده برای کنترل استرس شغلی چنین بیان کردند ۱- داشتن رویکرد و تفکر سیستماتیک برای حل مشکلات؛ ۲- شناسایی درست مسئله؛ ۳- داشتن بسته منسجم تئوریکی در زمینه اقدامات مداخلهای۴- مشارکت مدیریت و کارکنان در انجام این ).( مداخلات؛ ۵) تعهد و حمایت کافی از طرف مدیران بالاتر.
( بیر و اُدریسکول،۲۰۰۲) در تحقیقات خود شش حوزه عمده در زمینه راهکارهای سازمانی مدیریت استرس شغلی عنوان کردند. این شش حوزه عبارتند از۱- مشارکت در تصمیم‌گیری۲- تغییرات ساختاری ۳-رویکرد ارگونومیک ۴- داخلات نقشمحور ۵- حمایت اجتماعی ۶- فراهم کردن اطلاعات
مک کرا (۱۹۸۲) در تحقیقی تحت عنوان تفاوت سنی در استفاده ازروش های مقابله با استرس به بررسی تفاوت سنی در استفاده از ۲۸ روش مقابله با استرس در نمونه ای از مردان و زنان پرداخت. وی دریافت که بعد از کنترل نوع استرس، افراد پیر و جوان به طور عمومی از روش‌های مشابهی برای مقابله با استرس استفاده می‌کنند. اما تفاوت زیادی در عملکرد دو گروه سنی در مواجهه با انواع مختلف استرس وجود دارد .
ان. ا. گیلسپای، ام. والش، ا. اچ. وینفیلد و ج. دوا () با بررسی استرس شغلی در دانشگاهها، ادراک کارکنان از علل، نتایج و تعدیل کننده های استرس بر روی کارکنان ۱۵ دانشگاه استرالیا، به این نتیجه رسیدند که مهمترین عوامل استرسزای شغلی کارکنان دانشگاهها در استرالیا ۵ عامل: منابع و پشتوانه مالی ضعیف،گرانباری نقش، مدیریت ضعیف، عدم امنیت شغلی و پاداش ناکافی میباشند
۲-۲-۲- پژوهش های داخلی:
مربی (۱۳۷۶) در پژوهش خود بیان می دارد که عوامل استرس زا در بین دانشجویان مقاطع و رشته‌های مختلف تحصیلی یکسان بوده است
نور محمدی (۱۳۸۱) و پتاک و دیگران (۱۹۹۲) در پژوهش‌های خود بیان داشتند که از نظر میزان ادراک استرس بین زنان و مردان تفاوت معنی داری وجود ندارد.
میقانی (۱۳۸۰) در مطالعه ای به این نتیجه دست یافت که بین فشار روانی مدیران و عملکرد آنان رابطه وجود دارد.
بیکزاده (۱۳۷۶) ضمن بررسی عوامل استرسزای سازمانی بر عملکرد شغلی کارکنان سازمانهای دولتی استان آذربایجان شرقی به این نتیجه دست یافت که عوامل سازمانی استرس زا با کاهش عملکرد کارکنان رابطه معنادار دارد.
سلیمی و قضاوی (۱۳۷۹) عوامل موثر بر استرس شغلی را بررسی نمودند و تأثیر عامل استرسزای روابط نامناسب کاری را ۲۸ درصد برآورد نمودند.
رضایی و همکاران (۱۳۸۵) در یک بررسی آزمایشی، تأثیر آموزش مهارتهای ارتباطی بر کاهش استرس شغلی پرستاران را تأیید نمودند
رمضانینژاد (۱۳۷۹ ) با بررسی عوامل استرسزای شغلی در بین مربیان تربیت بدنی و ورزش دانشگاههای دولتی کشور نتیجه گرفت قدرت استرسزایی ابهامنقش، تضادنقش، پذیرش مسئولیت دیگران، تکنولوژی شغل و پیشرفت شغلی، به ترتیب از کم به زیاد است، در صورتی که عامل کیفیت و حساسیت کار، کمیت و حجم کار و فشار زمان بیشترین استرس را به مربیان تربیت بدنی وارد میکند
رمضانینژاد ( ۱۳۸۳ ) همچنین با بررسی عاملهای استرسزای دبیران تربیت بدنی و ورزش به این نتیجه رسید که از بین هفت عامل استرسزای سازمانی، عامل نظام ساختار سازمانی و عامل نظام پاداشدهی، بالاترین اولویت را دارد، در صورتی که عامل استفاده بهینه نکردن از نیروها، پایینترین رتبه.
در زمینه شیوه های مقابله با استرس نوربالا و نریمانی (۱۳۷۱) پژوهشی تحت عنوان بررسی استرسهای دوران اسارت و شیوه های مقابله با آن در گروهی از آزادگان ایرانی ساکن تهران انجام دادند. نتایج نشان داد که سوء تغذیه، تهدید و شاهد رنج و اذیت دیگران بودن و بیماری در موقع اسارت از جمله شدیدترین استرسهایی بودند که آزادگان در دوره اسارت متحمل شدند.
۲-۳-نتیجه گیری و جمع بندی
پژوهش در زمینه شناخت عوامل فشار زا، که بر بهداشت روانی و جسمی مدیر تأثیر می گذارد از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است حرفه مدیریت شاید بیش از مشاغل دیگر نیازمند مسئولیت و پذیرفتن تعهد باشد و پذیرفتن مسئولیت در این حرفه بویژه زمانی که شرایط و امکانات محیطی مناسب فراهم نباشد ممکن است بهداشت روانی فرد را تهدید کند. لذا شناخت این عوامل و راهکارهای مدیریت آنها ضروری میباشد.
همانطور که مرور سوابق پژوهشی و مبانی نظری نشان میدهد تا کنون هیچ پژوهشی به طور مستقیم به بررسی رابطه بین عوامل استرس زا و راهکارهای مدیریت استرس در بین مدیران مدارس متوسطه نپرداخته است.در این پژوهش عوامل استرس زا شامل مواردی از قبیل عجله کاری، رقابتی بودن، حرص زدن، انجام کاربدون برنامه ریزی، محیط فیزیکی، تضادشغل و ابهام نقش میباشد و راهکارهای مدیریت استرس نیز شامل مواردی همچون ایجادحس خوشبینی، مدیریت زمان، فعالیتهای تفریحی، ورزش، بدنرادرحالت استراحت قراردادن، سنگ صبور قرار دادن دیگران، رژیم غذایی میباشد. که به دلیل بررسی جامع این عوامل با سایر پژوهش‌های مرتبط متفاوت میباشد.
بنابراین پژوهش حاضر به دنبال بررسی رابطه بین عوامل استرس زا و راهکارهای مدیریت استرس در بین مدیران مدارس متوسطه شهرستان ماهشهر میباشد که در قالب مدل مفهومی شکل (۲) ارائه شده است.
۲-۴- مدل مفهومی پژوهش
شکل ۲. مدل مفهومی عوامل استرس زا و راهکارهای مدیریت استرس
در این مدل متغیر پیش عوامل استرس زا میباشد که شامل عجله کاری، رقابتی بودن، حرص زدن، انجام کار بدون برنامه ریزی مناسب، محیط فیزیکی، تضاد شغل، ابهام نقش میباشد و متغیر ملاک راهکارهای مدیریت استر است که مشتمل برایجاد حس خوش بینی، مدیریت زمان، فعالیت های تفریحی، ورزش بدنی، بدن را در حالت استراحت قرار دادن، رژیم غذای، افراد دیگر را سنگ صبور قرار دادنمی‌باشد.
فصل سوم
روش پژوهش
۳-۱- مقدمه
در این فصل روش پژوهش، جامعهآماری، حجم نمونه و روش نمونه گیری، ابزار تحقیق و اندازه‌گیری روایی و پایایی آن، روش جمع آوری اطلاعات و اندازه‌گیری، روش‌های آماری جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات پژوهش گزارش می‌شود.
۳-۲- روش پژوهش
این پژوهش به دنبال بررسی رابطه عوامل استرس زا و راهکارهای مدیریت استرس بین مدیران مدارس شهرستان بندرماهشهر می باشذ . در این پژوهش عوامل استرس زا، متغیر پیش بین و راهکارهای مدیریت استرس، متغیر ملاک میباشد.پژوهش از لحاظ هدف"کاربردی” و از لحاظ روش در زمره‌ی پژوهش‌های توصیفی و از نوع “همبستگی” میباشد.
۳-۳- جامعه آماری
جامعه آماری این پژوهش شامل همه مدیران دبیرستان های شهرستان بندرماهشهر می باشد که براساس آمار گرفته شده در سال۱۳۹۲هفتاد۷۰ نفر می باشند .
۳-۴- نمونه و روش نمونه‌گیری
به دلیل تعداد محدود جامعه آماری نمونه گیری صورت نگرفته و کل شماری انجام شده است.
