شکل ۲- ۳۵: ارزش ویژه برند خدمات و رفتار خرید مشتریان حسینی و همکاران (۱۳۹۰)
کیا (۱۳۹۱)، در مطالعه خود به این نتایج دست یافت که ارزش ویژه بر مبنای مشتری از ۴ بخش تشکیل یافته است:تداعی توانایی شرکت، آگاهی از برند، ادراک از کیفیت، تداعی برند. این ۴ مولفه با هم برابر نیستند ولی در یک سطح می باشند. تداعی توانایی شرکت در سطح اول، ادراک از کیفیت در سطح دوم، تداعی برند نیز بیانگر ترکیب سطوح و ارتباط بین مصرف کنندگان و برند مورد نظر است که شامل تمایل به خرید و توصیه آن به دیگران است، به این دلیل تداعی برند در بالاترین سطح از هرم می باشد.
پاتاکو وجوزه(۲۰۱۰)، به تاثیر فعالیت های مختلف ورزشی بر ارزش برند باشگاه های فوتبال پرداختند و نتیجه گرفتند که فعالیت های مختلف ورزشی تاثیر مثبتی بر ارزش ویژه برند دارد. همچنین روابط احساسی با برند قویترین فاکتور در تشریح ارزش ویژه برند می باشد(۱۵۰).
گرنت، حیره و دیکسون (۲۰۱۱)، به بررسی ایجاد و توسعه برند در تیم های ورزشی تازه تاسیس پرداختند و به این نتیجه رسیدند که مدیران این تیم ها اکثرا عوامل تجربه گروهی، تاریخچه و گذشته، سنت ها و امکانات فیزیکی را با اهمیت می دانشتند ولی در استفاده و کاربرد این مکانیزم ها در استراتژی های بازاریابی خود ضعیف عمل می کردند(۱۵۱).
فرجی (۱۳۹۱) در رساله خود به تعیین معیارهای ارزش گذاری نام تجاری باشگاه های لیگ برتر فوتبال ایران پرداخت که نتایج نشان می دهد معیارهای ثبات، روند سود، گسترش جغرافیایی، پشتیبانی، رهبری، حراست و حفاظت و بازار در ارزش ویژه برند باشگاه ها تاثیر گذار است و در حیطه های عنوان شده تیم استقلال بهترین وضعیت را داشته است(۱۵۲).
برندهای شخصی
رسولی، ساعتچیان و الهی (۱۳۹۰)، به بررسی ابعاد صحه گذاری ورزشکاران و به طور اختصاصی حسین رضازاده و تاثیر آن بر قصد خرید مشتریان کالاهایی که وی با برند شخصی خود از آن ها حمایت کرده بود، پرداختند. بین تمامی مولفه های ابعاد صحه گذاری ورزشکار (توان ستاره بودن، منبع جذابیت، شخصیت دوست داشتنی، صداقت حرفه ای و تیپ شخصیتی) با قصد خرید مشتریان همبستگی وجود داشت.و از میان ابعاد صحه گذاری ارائه شده، تنها عوامل منبع جذابیت و صداقت حرفه­ای ورزشکار، قابلیت پیشگویی میزان قصد خرید مشتریان را نشان دادند. با توجه به نتایج به دست آمده حسین رضا زاده را ورزشکار مناسبی جهت استفاده در تبلیغات مختلف بازرگانی عنوان نمودند(۶۷).
ساسنبرگ،ورین و مورگان (۲۰۱۱)، به این نتیجه رسیدند که تصویر برند ورزشکار بر نگرش (آگاهی، جذب شدن،وابسته شدن و وفاداری) و رفتار(تماشای بازی، خرید کالا، حمایت و تبلیغ دهانی) مشتریان تاثیر می گذارد(۶۷).
ارتقا برند باشگاهی به سطح بین المللی
ریچله، لوپز و دسبوردز (۲۰۰۸)، به بررسی راه کارهای بین المللی کردن برند تیم های ورزشی پرداختند. نتایج ۴ استراتژی را مشخص ساخت(۱۵۳):
جدول ۲- ۱۰: راه کارهای بین المللی کردن برند تیم های ورزشی ریچله ۲۰۰۸

جمع بندی:
بررسی پژوهش های مختلف در حیطه برندسازی و مدیریت برند باشگاه ورزشی نشان دهنده ضعف بزرگ و بالقوه ورزش و به خصوص فوتبال ایران به عنوان پرطرفدارترین ورزش کشور می باشد. با وجود اینکه نتایج تحقیقات بسیاری مانند معماری (۱۳۸۶)، محمد کاظمی (۱۳۸۷)، الهی (۱۳۸۷) و رمضانی (۱۳۸۷) .به لزوم ایجاد واحد بازاریابی و به کارگیری متخصصان این علم اذعان کرده اند، همچنان پس از ۱۲ دوره برگزاری لیگ حرفه ای فوتبال هیچکدام از باشگاه ها به این موضوع توجهی ننموده اند. نتایج تحقیقات مختلف ماهونی (۲۰۰۲)، وون و کیتامورا (۲۰۰۶)، فلاحی (۱۳۸۷)، معصومی (۱۳۸۷)، ساعتچیان و علیزاده (۱۳۸۸)، دهقان (۱۳۸۸)، ساعت چیان، الهی و ناظمی (۱۳۹۰) انگیزه ها و نیازهای هواداران را مورد بررسی قرار داده است که به خصوص در پژوهش هایی که در داخل کشور انجام شده است نزدیک بودن نتایج نیازمندی های اصلی هواداران باشگاه های فوتبال ایران را نمایش می دهد که اکثرا شامل علاقه به تیم، پیروزی نیابتی، اجتماعی شدن، گریز و … می باشد. از آنجا که توجه به انگیزه های هواداران و سعی در برطرف نمودن آن ها مضامین اصلی برند سازی را متبادر می کنند و هدف اصلی مدیریت برند یعنی وفاداری به برند باشگاه را تامین می نماید، لذا می توان در طراحی مدلی برای مدیریت استراـزیک برند از آن ها بهره برد. از طرف دیگر تداعی های برند که جز اصلی در برندسازی ورزشی می باشد و در پژوهش های سید جوادین و شمس (۱۳۸۶)، سجادی، خبیری و علیزاده گلریزی (۱۳۹۰)، احسانی و جوانی (۱۳۹۱) و تاریوردی (۱۳۹۱) به اهمیت آن ها اشاره گردیده است تا حدود زیادی با انگیزه های هواداران همخوانی دارد. این تداعیات اکثرا در سه بعد ارزش ها، منافع و نگرش ها مورد بررسی قرار گرفته گادل و تام (۲۰۰۲)، راس (۲۰۰۳)، بوئر، سوئر و اشمیت (۲۰۰۴)، راس و همکاران (۲۰۰۶)، کایناک و همکاران (۲۰۰۸) و ریچله (۲۰۱۱) و با توجه به جامعه آماری و کشوری که این پژوهش ها در آن ها صورت گرفته، تعداد عوامل تداعیات تفاوت اندکی نموده است. در مطالعات محدود انجام شده مدیریت استراتژیک برند به ویژه در داخل کشور، فقدان الگو یا مدلی جامع که فرایند برندسازی و مدیریت آن را برای باشگاه های لیگ برتر فوتبال نشان دهد، احساس می گردد که این موضوع هم به عنوان خلا پژوهشی و هم به عنوان نبود راهکاری عملی و مناسب منطبق با فرهنگ و شرایط موجود در ورزش ایران شناسایی گردید و هدف اصلی این پژوهش قرار گرفت.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فصل سوم
روش شناسی پژوهش
این فصل به روش‌شناسی پژوهش اختصاص دارد. روش‌شناسی را فرایند چگونگی گردآوری اطلاعات و شواهد و تبدیل آن‌ها به یافته‌ها به منظور دستیابی به دانش دانسته‌اند. لذا مفاهیمی که در روش‌شناسی مطرح می‌گردند، باید دربرگیرنده این فرایند و مفاهیم آن باشند. به همین جهت در روش‌شناسی به مفاهیمی چون نوع پژوهش و فرایند اجرای آن، جامعه، نمونه و روش نمونه‌گیری، ابزار و نحوه جمع‌ آوری داده‌های مورد نیاز و روش تجزیه وتحلیل داده‌ها پرداخته می‌شود، که این موارد رئوس مطالب این فصل را تشکیل داده است.
روش پژوهش
روش پژوهش در این تحقیق، کیفی بود. پژوهش کیفی برای درک و تبیین پدیده‌های اجتماعی از داده‌های حاصله از مصاحبه‌ها، مستندات، مشاهده‌ها و … استفاده می‌کند(۱۵۴).
به منظور اجرای این پژوهش، در مرحله اول (مطالعه تطبیقی)، پژوهش حاضرتطبیقی بود که به صورت کتابخانه ای به اجرا در آمد و به توصیف و تحلیلِ پژوهش های مرتبط با مدیریت برند در ورزش و به ویژه در ورزش فوتبال پرداخت. تحلیل های انجام شده توسط محقق در مرحله اول منجر به ارتقای دانش و نیز تدوین راهنمای مصاحبه ها برای مرحله دوم شد.
در مرحله دوم (مصاحبه های کیفی)، برای ساخت الگوی پیشنهادی پژوهش از روش نظریه برخاسته از داده‌ها (گرندد تئوری^[۱۲۵]) استفاده شد. روش تحقیق نظریه برخاسته از داده ها یک شیوه پژوهش کیفی است که بوسیله آن، با بهره گرفتن از یک دسته داده ­ها، نظریه­ای تکوین می یابد(۱۵۴).
روند کلی اجرای پژوهش
پنج مرحله اساس ولی نه لزوماً پی‌ در پی را می‌توان در مسیر پردازش گرانددتئوری تشخیص داد. این مراحل عبارتند از:
انتخاب شرکت‌کنندگان
جمع‌ آوری داده‌ها

شادروان سید محمد تقی مصطفوی، باستان شناس، آثار و ابنیه ی تاریخی اشکانیان را در ایران محدود و انگشت شمار به حساب می آورند. وی بر این عقیده است که تنها اثر منحصر به فردی که از دوران اشکانیان در ایران به جا مانده است، همین اثر آتشکده ی میل اژده های ممسنی می باشد.
بنای میل اژده های اشکانی در سال ۱۳۷۹ شمسی مورد مرمت میراث فرهنگی فارس قرار گرفت. شیوه ی به کار بردن سنگ های جدید و طرز چیدن آن ها در پیکره ی بنا که در بین دو سنگ فاصله ایجاد کرده و عدم جزم آن ها و پوشانیدن فاصله ها به وسیله ی سیمان، خود صورت نامأنوسی می باشد که با روح بنا مطابقت ندارد.
اثر میل اژده ها در تاریخ ۲۰/۳/۱۳۲۱ طی شماره ی ۳۵۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
۴- ۳- ۷- ۵- چهار بازار میل اژدها
به فاصله ی ۲۰۰ متری شمال شرقی برج میل اژدها و چند متری شرق سرچشمه ی دیمه ی میل، اثری مدفون در خاک وجود دارد که به نام چهار بازار مشهور است. این نقطه با اثر میل اژدهای اشکانی در ارتباط بوده و گویا محل شهری بوده است که طی دوران های تاریخی استقرار داشته و بر اثر گذشت زمان یا تخریب یا به وسیله ی هجوم دشمن رو به نابودی گراییده است. در این کهنه شهر گه گاه اشیاء سنگی و آجر از دل خاک بیرون می آید. احتمال دارد که شهر چهار بازار منطقه بکش با شهر چهار بازار تل اسپید واقع در بخش رستم یک مربوط به یک زمان و یک دوره بوده باشند. براساس پژوهش های علمی پرفسور ارنست هرتسفلد آلمانی بر روی شهر ویران شده ی چهار بازار تل اسپید ممسنی این مکان یکی از شهرهای مهم عیلامی بوده که قدمت آن به ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد بر می گردد(حبیبی فهلیانی،۱۳۸۴: ۱۷۶).
۴- ۳- ۷- ۶- شهر چهار بازار تل اسپید رستم
شهر ویران و اطلال چهار بازار تل اسپید ممسنی در حدود ۵ کیلومتری غرب شهر مصیری مرکز بخش رستم و در شمال روستای تل اسپید فعلی قرار گرفته است، طول این کهنه شهر در حدود ۸۰۰ متر و عرض آن در حدود ۵۰۰ متر می باشد. مخروبه های چهار بازار در سال ۱۳۰۳ شمسی به وسیله ی پروفسر ارنست هرتسفلد آلمانی مورد کاوش علمی باستان شناسان قرار گرفت و قدمت تاریخی آن ۱۵۰۰- ۱۰۰۰ پیش از میلاد برآورد گردید.
شهر چهار بازار یکی از شهرهای مهم عیلامی بوده که به وسیله ی(سنا خریب) پادشاه آشور منهدم گردید و سکنه ی آن از دم تیغ گذرانیده شد. هرتسفلد در شهر چهار بازار تل اسپید که مشرف به نقش کورنگون می باشد، یک دیوار آجری که نام پادشاه عیلامی(شتروک نهونته) بر آن کتیبه نوشته شده بود کشف نموده و تاریخ آن را متعلق به ۱۲۰۰ سال پیش از میلاد بر آورد نمود.
اثر چهار بازار از طرف شمال به جاده ی آسفالته ی شیراز – اهواز و روستای گوراب، از طرف جنوب به روستای تل اسپید، از طرف غرب به بابامیدان و از طرف شرق به تپه ی کوشکک محدود می گردد(حبیبی فهلیانی،۱۳۸۴:۱۷۷).
۴- ۳- ۷- ۷-کتیبه ی سنگی تل اسپید
این کتیبه ی سنگی که طول آن ۵۵ سانتیمتر و عرض آن ۴۷ سانتیمتر می باشد، در سال ۱۳۷۱ شمسی در خانه ای از روستای تل اسپید در بخش رستم یک ممسنی در حالی که غریبانه آن را زیر بشکه ی آبی قرار داده بودند به وسیله ی اداره ی میراث فرهنگی شهرستان ممسنی کشف گردید و جهت قرائت به اداره ی کل میراث فرهنگی فارس انتقال داده شد. گوشه ی چپ کتیبه را فرد یابنده شکسته و آن را در بدنه ی دیوار واحد مسکونی خود به کار برده است.
این کتیبه در سال ۱۹۸۶ میلادی (۱۳۶۵ خورشیدی) به وسیله ی (شرو) دانشمند آلمانی خوانده شد ولی ترجمه ی فارسی آن به دست ما نرسیده است.
خانم فرنگیس درویشی که از اساتید مسلم فرهنگ و زبان های باستانی می باشند، کتیبه ی تل اسپید ممسنی را مورد مطالعه و به شرح زیر درباره ی آن اظهار نظر فرموده اند.
(… کتیبه های سنگ مزار همگی به خط پهلوی، کتابی یا متصل هستند و بیشتر آن ها متعلق به اوایل دوران اسلامی یعنی قرون اول تا سوم هجری قمری می باشند. کتیبه ی تل اسپید ممسنی نیز یکی از نمونه های سنگ مزار است که حاوی خط پهلوی ساسانی می باشد)
در حال حاضر این کتیبه دارای ۷ سطر است و احتمال دارد که از اول ۸ سطر بوده باشد که سطر اول و قسمت اعظم سطر دوم و بخشی از قسمت چپ سطر سوم این کتیبه از بین رفته است. تاریخ نقر کتیبه ی تل اسپید ممسنی برابر با سال ۷۶ یزدگردی و معادل با ۷۰۷ میلادی (۸۶ هجری شمسی)می باشد(حبیبی فهلیانی،۱۳۸۴: ۱۷۷).
۴- ۳- ۷- ۸- اثر ساسانی قندیل
به فاصله ی ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر نورآباد، مرکز ممسنی و به فاصله ی ۳۰ کیلومتری شمال غربی(قائمیه) و در فاصله ی ۲۰ کیلومتری شمال غربی شهر تاریخی بی شاپور کازرون و در یک کیلومتری غرب روستای قندیل اثر منحصر به فردی به نام نقش قندیل بر روی یک سنگ جسیم که بر روی لبه ی نهر فصلی قرار دارد تعبیه شده است. در این اثر سه تصویر برجسته و در خور تعمق که با ظرافت خاص بر روی صفحه ی صیقل خورده ی سنگ مزبور کنده کاری شده، جلب توجه می نماید. این اثر تاریخی مربوط به دوران ساسانی و نمادی از ازدواج شاپور با ملکه ی آذر آناهیتا را در حضور موبد موبدان نشان می دهد.
به فاصله ی یکصد کیلومتری شرق نقش، یک آب انبار بزرگ به طول ۱۲ و عرض ۱۰ متر و عمق ۳ متر با سنگ و ساروج ساخته شده است که هم این آب انبار و هم اثرهای پایین دست آب انبار، همه مرتبط با نقش قندیل می باشند. اطراف نقش را کوه، دره و درختان کوهستانی فرا گرفته است.
این نقش برجسته عالی، بدون محافظ و بی درب و پیکر در فضایی باز فرو افتاده و آن چنان از طریق سنگ پرانی چوپانان و افراد ناآگاه، صدمه دیده است که جایی از آن را نخواهی یافت که از ضربات سنگ در امان مانده باشد. این نقوش عالی که سند هویت ما را رقم می زند باید مورد محافظت قرار گیرد تا از نابودی آن جلوگیری شود و سزاوار نیست که این چنین مورد بی مهری قرار گیرد(حبیبی فهلیانی،۱۳۸۴: ۱۸۲).
۴- ۳- ۷- ۹- نقش برجسته ی سراب بهرام
در هفت کیلومتری شرق شهر نورآباد، مرکز ممسنی، در دامنه ی کوهی و رو به جنوب، محوطه ی زیبا و مصفایی که مملو از آب چشمه سارهای جوشنده و درختان مورد می باشد، نقش بهرام دوم پادشاه ساسانی بر بدنه ی کوه بهرام حجاری و تعبیه شده است. طول این نقش برجسته ۸۵/۳ متر و ارتفاع آن ۹۰/۲ متر می باشد. برطبق کاوش های علمی باستان شناسان، پروفسور گیرشمن فرانسوی، پروفسور ارنست هرتسفلد آلمانی و دکتر لویی واندانبرگ بلژیکی این نقش مربوط به بهرام دوم شاه ساسانی بوده که نظیر آن را هم می توان در نقش رستم مرودشت، گویم(غرب شیراز)، تنگ چوگان و سر مشهد کازرون مشاهده کرد. در این نقش، بهرام دوم با اقتدار و روبه رو بر روی تختی نشسته و در هر جانب او دو نفر از بزرگان ساسانی به حالت احترام ایستاده اند و انگشت سبابه ی خود را به عنوان احترام و تعظیم به طور خمیده، رو به بالا نگاه داشته اند.
حالت مردان ایستاده با انگشت خمیده رو به بالا آن هم در یک انگشت دست، در نقش (اشکفت سلمان) و (کول فره) و (کوباد) و برد نبشته ی (ایذه) و در روی مهرهای دوران ساسانی و بر نگین انگشترها و در آثار دوره های مختلف ایلامی، الیمایی، اشکانی و ساسانی هم دیده می شوند. در پایین دست نقش برجسته و در دو بر جاده ی آسفالته ی سراب بهرام به نورآباد تعدادی اثر مدفون در خاک موجود است که مرتبط با نقش سراب بهرام می باشند.
با توجه به اینکه در مذهب زرتشتی ساسانی آب یکی از چهار عنصر مقدس به شمار می رفت و دارای ایزدی به نام آناهیتا بود، غالب نقش برجسته های شاهان ساسانی در کنار چشمه سارهای روان و نهرهای جاری تعبیه می شدند که این امر خود سمبلی از بزرگ داشت و تکریم به این عنصر مقدس و حیاتی بوده است.
این نقش در کنار روستای سراب بهرام و یکصد متری جاده ی آسفالته ی سراب بهرام به نورآباد قرار دارد و از طرف شمال به کوه بهرام و از طرف جنوب به جاده ی آسفالته ی شیراز - اهواز و پاسگاه انتظامی سراب بهرام و از طرف شرق به زمین های کشاورزی و جنگل درختان مورد و کوه و از طرف غرب به روستای سراب بهرام محدود می گردد. این نقش در هفت کیلومتری شرق شهر نورآباد، مرکز ممسنی قرار دارد.
به علت عدم مرمت و بازسازی این اثر، هم اکنون رو به نابودی است و اگر چاره اندیشی در بازسازی آن انجام نپذیرد، فنای آن را شاهد خواهیم بود. بیشترین ضربه ای که بر پیکره ی این نقش برجسته وارد آمده، بروز عوامل جوی از قبیل سرما، گرما و عمل فرسایش و نفوذ آب در پشت اثر بوده که به تدریج ظاهر گشته و در خرابی نقش صحه گذاشته است. تخریب انسان در مورد این نقش در درجه ی دوم و بعد از عوامل جوی قرار می گیرد.
نقش برجسته ی سراب بهرام در تاریخ ۱۲/۱۲/۱۳۱۵ طی شماره ی ۲۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است(حبیبی فهلیانی،۱۳۸۴: ۱۸۴).
۴- ۳- ۷- ۱۰- اثر های باستانی هرایرز یا هررز
منطقه ی هرایرز به فاصله ی ۱۰ کیلومتری شرق شهر نورآباد، مرکز ممسنی قرار دارد. در این نقطه رودخانه ی فصلی دروغ زن که از کوه های سراب رود سرچشمه می گیرد، می گذرد. جاده ی آسفالته ی شیراز – اهواز در حدود دو کیلومتری جنوب این ناحیه عبور می کند. اثرهای باستانی این منطقه شامل تعدادی آسیاب آبی و کاروان سرا یا شیخ حاجی محمد می باشد.
۴- ۳- ۷- ۱۱- آثار باستانی روستای فهلیان
در فاصله ی ۵۰۰ متری جنوب و جنوب شرقی و جنوب غربی روستای کنونی فهلیان هفت اثر باستانی از دوران های پیش از اسلام و بعد از اسلام به جا مانده اند. این آثار به شرح زیر است:
الف)کتیبه ی زرد لاجی فهلیان.
ب)حمام های تاریخی فهلیان.
حمام فهلیان در تاریخ ۲۸/۱۲/۱۳۷۹ شمسی طی شماره ی ۳۴۲۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پ) آسیاب های آبی تاریخی فهلیان.
ت) پل روگذر آب(دره سواره).
ج) دخمه ی حجاری شده ی فهلیان (استودان).
استودان ها ، دخمه هایی بودند که در سنت و کیش زرتشتیان، برای مدت معینی مردگان را در آن ها قرار می دادند تا پرندگان و لاشخوران از گوشت و پوست اجساد تغذیه نمایند و سپس استخوان های بدون گوشت و پوست را جمع آوری و در قبرستان دفن می کردند(هرتسفلد،۱۳۵۵: ۷۴) و به اعتقاد آن ها این آیین دو جنبه را در برداشت. یکی این که این امر ثواب محسوب می گردید و دیگر این که خاک آلوده نمی شد، چون خاک از نظر کیش زرتشتی یکی از عناصر اربعه ی مقدس به شمار میرفت و آلوده کردن آن گناهی بزرگ به حساب می آمد و بر همین اصل احترام خاصی برای این پدیده خلقت و حیاتی که همه ی زندگی انسان ها وابسته به آن بوده است، قائل بودند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

دخمه ی باستانی فهلیان که بر کمرکش کوه پوزه ی آب تپ تپوی فهلیان حجاری و تعبیه شده است، بدون شک یا متعلق به مادها و یا هخامنشیان و یا اشکانیان است که برای امرای محلی و مردان بانفوذ حکومت نشین فهلیان تعبیه شده است. این اثر به شکل مکعب مستطیل است و در دل صخره ی پوزه ی آب تپ تپوی فهلیان تعبیه گردیده است. عرض این دخمه دو متر و طول آن ۵/۲ متر و عمق آن در حدود ۵/۱ متر می باشد(اقتداری،۱۳۵۶: ۵۹۵).
اثر های تاریخی فوق همه در یک محدوده و در جنوب روستای فعلی فهلیان قرار دارند و از طرف شمال به روستای فهلیان و روستای چاهکی و از طرف جنوب به ارتفاعات تخته سری و زرد لاجی و تنگ ناپا و تامرادی و از طرف شرق به گرکهک و زمین های دیم کاری بلوط مال خان و از طرف غرب به امام زاده شهداء، امام زاده سید محمود احمد و گله دانی های فهلیان محدود می گردند.
چ) غارهای تاریخی فهلیان
۴- ۳- ۷- ۱۲- قلعه سفید ممسنی
یکی از قلاع معروف فارس بوده است که قدمت تاریخی آن به پیش از دوران هخامنشیان پا فراتر می گذارد. این قلعه در نیمه دوم قرن پنجم هجری (۴۳۷) یکی از قلاع معروف باطنیان (پیروان حسن صباح) بود و تا سال ۶۵۳ به قوت خو باقی ماند و در سال ۶۵۴ هجری به دست هلاکو خان مغول ویران گشت و به اقتدار ۱۷۷ ساله ی اسماعیلیان در این منطقه خاتمه داده شد. امیر تیمور گورکانی در سال ۷۵۹ هجری قمری به قلعه سفید یورش برد و پس از خرابی قلعه کلیه ی درختان میوه ی آن را هم نابود کرد. بعضی از محققین بر این باورند که قلعه سفید همان قلعه ای است که فردوسی در شاهنامه از آن نام برده و گفته است:
(… دژی بود کش خواندندی سپید بدان دژ بد ایرانیان را امید)
طول قلعه سپید (در فراز آن) در حدود ۳ کیلومتر و عرض آن در حدود ۵/۱ کیلومتر می باشد. بر فراز این قلعه، دشت هایی محدود و نسبتاً همواری وجود دارد. در چهار اطراف قلعه سپید، ساختمان هایی از عهد قدیم و با مصالح سنگ و گچ و ساروج ساخته شده اند که بعضی از پیکره های این بناها هنوز سالم مانده اند. قبور زیادی که گویا متعلق به گبریان زرتشتی و مسلمانان می باشد، بر فراز قلعه جلب نظر می نمایند که بعضی از آن ها به وسیله ی افراد غیر مجاز جهت کشف عتیقه حفاری شده اند. زندان مخوف قلعه سپید در وسط یک پرتگاه هزار متری قرار دارد. راهی که منتهی به این زندان می گردد، آن قدر صعب و دشوار است که همه کس نمی توانند از آن بگذرد و خود را به زندان برساند.
جای شگفتی است که بر فراز این کوه که به هیچ نقطه اتصال نیست، چشمه ها می جوشند و سرازیر می شوند.
غالب جغرافی نویسان اسلامی از جمله: ابن حوقل در کتاب(صوره الارض)، مقدسی در کتاب(احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم)، استخری در کتاب(مسالک الممالک)، ابن بلخی در کتاب(فارس نامه ی ابن بلخی) و حمدالله مستوفی در کتاب(تاریخ و جغرافیای نزهه القلوب) از این قلعه ی باستانی نام برده اند و آن را ستوده اند.
این قلعه به فاصله ی ۱۵ کیلومتری شمال شهر نورآباد، مرکز ممسنی و به فاصله ی ۷ کیلومتری شرق روستای مورکی قرار دارد.
قلعه سفید در تاریخ ۱۲/۱۱/۱۳۸۱ طی شماره ی ۷۲۱۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
۴- ۳- ۷- ۱۳- خفرک یا شهر خفر
این شهر باستانی کوچک که هم اکنون در هم ریخته و اطلال گردیده است به فاصله ی ۵۰۰ متری شمال شرقی شهر کنونی مصیری مرکز بخش رستم قرار دارد، طول این اثر در حدود ۳۰۰ متر و عرض آن در حدود ۲۰۰ متر می باشد، چشمه ی خفرک در قسمت غرب این بنای تاریخی جریان دارد و در گذشته ی دور، آب آشامیدنی این شهر را تأمین می نموده است. گمان می رود که شهر خفرک همان شهر آسمان بوده که مقدسی در قرن چهارم، در کتاب احسن التقاسیم فی معرفت الاقالیم خود از آن نام برده و گفته است که این شهر در یک منزلی نوبندگان واقع است. در غرب این اثر باستانی، یک جدول آبی قدیمه که اغلب با سنگ و ساروج ساخته شده و از تونل های صخره ای عبور داده شده جلب توجه می نماید. سرچشمه ی این جدول احتمالاً از مسافتی بعید، یعنی در نزدیکی دو رویه، در نقطه ای که آب شور و شیرین رودخانه ی فهلیان یکی می شود برداشته می شده و پس از عبور از شمال آب پخشان و گذر از پوزه ی اوریزخون و عیداللهی و شاه جهان احمد در کنار شهر تشگه و خفرک گذشته و با پیمودن پوزه ی کجابشکنی و تپه ی بیکسی و باباگورین از یخه ی سنگر، مرز بین رستم یک و دو عبور داده می شده تا به منطقه ی دو برسد.
منطقه ی باستانی خفرک در تاریخ ۱۲/۱۱/۱۳۸۱ طی شماره ی ۷۲۱۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
۴- ۳- ۸- شهرها و مراکز دیوانی و منزلگاه های ممسنی
در دوران هخامنشیان سرزمین پهناور ممسنی آنچنان آباد بود که در هر نقطه مساعد آن دارای شهر، مرکز دیوانی و منزل گاه های مهم بود.
از میان پنج هزار مهر و لوح های گل نبشته های بارو و خزانه ی تخت جمشید که طی کاوش های علمی باستان شناسان کشف گردیدند و مطالب آن ها در دو کتاب، شادروان جورج کامرون و ریچارد هلک به نام های persepolis Tresury Tablets و persepolis Fortification Tablets در سال ۱۹۴۸ میلادی (۱۳۲۷خورشیدی) و ۱۹۶۹ میلادی (۱۳۴۸شمسی) در موسسه انتشاراتی شرق شناسی دانشگاه شیکاگو به چاپ رسیدند، نام چهارده شهر، مرکز دیوانی، منزل گاه و آبادی های آباد اقصی نقاط شهرستان ممسنی در این لوح های گل نبشته نام برده شده است که از نظر تاریخی حائز اهمیت است(ارفعی،۱۳۷۸: ۶۵).

مبانی نظری تحقیق
۲-۱ مقدمه
اصطلاح گردشگری در اوایل قرن نوزدهم باب شد. اولین شکل گردشگری به صورت مسافرت زائران به مکان­های مقدسی بوده است(Beeton, 2006P, 13). همچنین امروزه گردشگری در دنیا، یکی از منابع مهم درآمدزایی و در عین حال از عوامل مؤثر در تبادلات فرهنگی بین کشورهاست(کاظمی، ۱۳۸۶: ۱).گردشگری در عصر حاضر، به عنوان صنعت بدون دود، توانمندی­ها و طرفداران بسیاری دارد. رشد قابل توجه و چشمگیر گردشگری در پنجاه سال گذشته، اهمیت فراوان اقتصادی و اجتماعی این پدیده است(کاظمی، ۱۳۸۵). امروزه صنعت گردشگری در دنیا یکی از منابع مهم درآمد ملی محسوب گردیده و فعالیت­های مربوط به آن از اشتغال آفرین­ترین صنایع به حساب می ­آید؛ به گونه ­ای که در ازای هریک میلیون دلار درآمد تولید شده در این صنعت،۲۰۰۰۰ شغل جدید ایجاد می­گردد(فرزین، ۱۳۸۳). در حال حاضر تا حد زیادی این ادعا به اثبات رسیده است. گردشگری در سراسر دنیا در سال­های اخیر، بویژه در کشورهای در حال توسعه که شکل دیگر اقتصادی مانند تولید و استخراج منابع طبیعی به صرفه نیست بسیار مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مهم­ترین دلایل توجه دولت­ها به این صنعت، اثرات اقتصادی آن در توسعه و رشد ملی می­باشد. این صنعت ضمن ایجاد یک رشته فعالیت­های جدید در جامعه، موجب فعال شدن سایر بخش­های اقتصادی نیز می­ شود و می ­تواند در برقراری موازنه ارزی نیز اثرات سازنده­ای داشته باشد. از این­رو بسیاری از کشورها، این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال­زایی، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی می­دانند(لی، ۱۳۸۷: ۵۶). صنعت گردشگری به حدی از رشد رسیده که فعالیت های گردشگری به عنوان بخش چهارم فعالیت­های انسان پس از کشاورزی، صنعت و خدمات محسوب می­گردد و کارشناسان پیش بینی می­ کنند به عنوان سودآورترین صنعت جهان درآید؛ به طوریکه از آن به عنوان صادرات نامرئی که مرکز اقتصادی آن در شهرها هست نام می­برد(موحد، ۱۳۸۱).
در طی ۶۰ سال اخیر، گردشگری از رشد پیوسته­ای برخوردار بوده است، به طوری که به یکی از بخش های اقتصادی با سرعت رشد بالا در جهان تبدیل شده است. در طی سال­های ۱۹۵۰-۲۰۰۵ ،گردشگری بین المللی با نرخ رشد سالانه ۵/۶ درصد، از ۲۵ میلیون گردشگر در سال ۱۹۵۰ به ۸۰۶ میلیون در سال ۲۰۰۵ افزایش یافت. بر اساس پیش بینی­های رسمی سازمان جهانی گردشگری(UN WTO) تا سال ۲۰۲۰، تعداد گردشگر ورودی در سطح جهان به ۵/۱ میلیارد نفر خواهد رسید .(UN WTO,2006)
۲-۲ واژه گردشگری
واژه گردشگری معادل کلمه لاتین”Tourism” است که بر گرفته از لغت “Tour” فرانسوی است به معنای چرخش، طی کردن و سیر کردن است و در اوایل قرن نوزدهم میلادی، کلمه گردشگر(tourist) برای اولین بار به اشراف زادگان و نجیب زادگان فرانسوی اطلاق گردید که قبل از آنها بعدها سیاح و جهانگرد شناخته شدند، بسیار پیش­تر تجربه­ها وسفرهای طولانی­تری داشتند که انگیزه­هایشان مسائل علمی، اکتشافی و مالی بود. در متون فارسی، معادل­های گوناگونی برای واژه Tourism آمده است. مانند گردشگری، جهانگردی، سیاحت، تفریح حتی ایران گردی. بنابراین یافتن لغتی مناسب و جایگزین کلمه گردشگری در زبان فارسی باید با ملاحظه چهار رکن اساسی صورت گیرد: ۱- گردشگر؛ ۲- مشاغل ارائه دهنده کالا و خدمات به گردشگرها؛ ۳- سیاست­گزاری جوامع میزبان؛ ۴- جامعه میزبان. با درنظر گرفتن این ارکان و اصطلاحات و لغات به کار رفته به نظر می­رسد بهترین گزینه ممکن در این راستا واژه گردشگری است، و هرچند به کار گیری واژه گردشگری نیز مناسب به نظر می رسد (حیدری، ۱۳۸۷: ۱۰).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۳ تعاریف و مفاهیم گردشگری
شاید نخستین و مهمترین موضوع در مطالعه صنعت گردشگری، چیستی، ماهیت، و در نهایت تعریف آن است که به سبب گسترش عوامل و زمینه ­های مؤثر در این صنعت این امر با چالش­های عمده مواجه شده است (رحیمی، ۱۳۸۷: ۱۲).
در سال ۱۹۹۱ سازمان جهانی گردشگری در کنفرانس بین المللی درباره مسافرت و آمارهای جهانگردی در اتاوای کانادا واژگان گردشگری را مطرح و تعریف کردند: گردشگری کاری است که فرد در مسافرت و در مکانی خارج از محیط عادی خود انجام می دهد، این مسافرت بیش از یکسال طول نمی کشدو هدف، تجارت یا فعالیت های دیگر است (موحد،۱۳۸۱،۳۱).
در فرهنگ لغت فارسی، گردشگری را چنین تعریف کرده ­اند: در اقطار عالم سفر کردن و شناخت، مسافرت برای تفریح و سرگرمی و سفری که در آن مسافر به مقصد می رود و سپس به محل سکونت خود باز می­گردد( الوانی و دهدشتی، ۱۳۷۳: ۱۸). بنابراین ویژگی اصلی گردشگری این است در درجه اول به سفر اطلاق می­ شود که دور از خانه یا محل کار است، دوم اقامت کوتاه مدتی است که گاهی ممکن است بدون توقف شبانه باشد (شهیدی و همکاران، ۱۳۸۸: ۱۰۱). به اعتقاد لیپر حرفه گردشگری دارای پنج عنصر مشتمل بر انسان متحرک، منطقه تولید، منطقه انتقال، منطقه مقصد و صنعت گردشگری است (کاظمی و همکاران، ۱۳۸۷: ۹۴). به لحاظ زیست محیطی نیز گردشگری می ­تواند مزایای حفاظتی، علمی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی برای صنعت گردشگری، اجتماع محلی و منابع طبیعی داشته باشد .(Reid, 2003, Wight, 1994p 339)
۲-۴ گردشگر
گردشگر مسافری است که برای مدتی بیش از یک شب و کمتر از یک سال به منظور تفریح، تجارت، دیدار اقوام و آشنایان و مقاصد دیگر در مکانی دور از محیط معمولی خود اقامت می کند(لومسدن، ۱۳۸۰، ۲۲). گردشگری از بعد تقاضا به سه شکل صورت می گیرد:

1. 1. گردشگران داخلی، به ساکنان یک کشور که فقط داخل ان کشور مسافرت می کنند اطلاق می گردد.

1. 1. گردشگران خارجی به افرادی که ساکن یک کشور نیستند و به آن مسافرت می کنند اطلاق می شود.

1. 1. گردشگری خارجی به افراد ساکن یک کشور که به خارج از آن کشور مسافرت می کنند گفته می شود.

­­ افرادی مانند پیله­وران، مهاجران موقت، مهاجران دائم، چادرنشین ها، مسافران عبوری، نیروهای مسلح و کارکنان در حال مأموریت دولت، در آمار گردشگری لحاظ نمی شوند(داس ویل، ۱۳۷۸، ۲۵-۲۳).
۲-۵ برنامه ریزی گردشگری
پیرامون برنامه ریزی گردشگری در شهرها قبل از هرگونه برنامه ریزی، ضروری است که سیاست گذاری­های گردشگری شهری، در راستای سیاست­های منطقه­ای و ملی کشور تدوین شوند. این سیاست گذاری­ها رهنمون کلی بخش دولتی در مورد دلایل توسعه گردشگری و نحوه سرمایه ­گذاری بخشی برای برنامه­ ریزی گردشگری است. سیاست گذاری در سطح شهرها، می­توان توسط مدیران شهری و مشارکت مردم محلی، با تأکید بر ارزش­های مذهبی و موازین توسعه پایدار تدوین گردد(بوچانی، ۱۳۸۳: ۴۷). توسعه این صنعت فرایند پیچیده­ای است که عوامل بین المللی و ملی و گروه ­های درگیر با سیاست دولت، برنامه­ ریزان و قانون گذاران را در بر می گیرد(Tefler, 2008: 80).
۲-۶ صنعت گردشگری
صنعت گردشگری آمیزه­ای از فعالیت­های مختلف است که به صورت زنجیره ای در جهت خدمت رسانی به گردشگران انجام می­گیرد. بنابراین گردشگری شامل تمامی پدیده ­ها و روابط حاصل از تعامل گردشگران، عرضه کنندگان، و فروشندگان محصولات جهانگردی، دولت ها و جوامع میزبان در فرایند جذب و پذیرایی گردشگران می باشد(McIntosh, 1995, 9).
۲-۷ مناطق نمونه گردشگری
مناطق نمونه گردشگری به محدوده­ جغرافیایی اطلاق می­ شود که در آن، یک یا چند مجموعه ­ای از جاذبه­های تاریخی، طبیعی و فرهنگی وجود دارد و وجود آنها، انگیزه­ای برای سفر و اقامت گردشگران خواهد بود. به گفته­ای مناطق نمونه گردشگری منطقه یا مناطقی هستند که در جوار جاذبه­های تاریخی، فرهنگی، مذهبی، طبیعی قرار دارند که به منظور ارائه­ خدمات به گردشگران توسط بخش غیر دولتی تاسیس و اداره می­شوند (رنجبر دستانی؛ ۳۱:۱۳۹۰).
۲-۸ نگاهی به میراث فرهنگی و جاذبه­های گردشگری در ایران
فرهنگ و تاریخ سرزمین ایران از سابقه چند هزار ساله برخوردار است و کشور ما به لحاظ تاریخی_فرهنگی، از دیگر کشورها کاملا متمایز شده است. فراوانی آثار فرهنگی گذشتگان سبب شده است تا سرزمین ما با انباشت آثار فرهنگی روبرو شود. این فراوانی آثار فرهنگی امتیاز بسیار بزرگی است که بسیاری از کشورها از آن بی نصیب هستند. آثار به جا مانده از گذشتگان بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی ماست. این نکته که: «هنر نزد ایرانیان است و بس» یک حقیقت غیر قابل انکار است. ایرانیان مردمانی بی ریشه یا سست بنیان نیستند، بلکه مردمی با فرهنگ و هنر هستند که همواره از داشتن تاریخ و فرهنگ چند هزار ساله، به خود می­بالند و سالیان دراز مواد علمی، فرهنگی و هنری جامعه بشری را تولید کرده ­اند و هیچ­گاه از بحران­های فرهنگی که بیشتر فرهنگ­های جوان و سست پایه را می­گیرد، به خود باختگی و انفعال نرسیده­اند. بناهای تاریخی یه جای مانده از نسل­های گذشته، نشان از شیوه زندگی و فرهنگ گذشتگان این سرزمین دارد. این بناها نشان دهنده اوج هنر و ذوق ایرانیان هستند، که چشم جهانیان را به خود خیره کرده و با این­که در معرض هجوم و فرهنگ­های بیگانه بوده ­اند، هویت فرهنگی خود را از دست نداده­اند. سرزمین کهن ما از یک سو زمینه ­های فرهنگی غنی و متنوعی دارد و از سوی دیگر به علت قرار گرفتن در نقطه­ای ممتاز از کره خاکی، بیشتر شبیه به جزیره فرهنگی است. این سرزمین از نظر ادبیات و معماری، تاریخ پرباری داشته است و حکیمان و ادیبانی چون فردوسی، خیام، عطار،سعدی، مولوی و حافظ را در خود پرورش داده و آثار گران سنگ و منحصر به­ فرد آنان، بشر جویای حقیقت و زیبایی را نسل در نسل سیراب کرده است. این آثار برای میراث همیشگی ارزشمند بشریت باقی خواهند ماند.
با توجه به این­که ایران از نظر آثار تاریخی_فرهنگی در ردیف کهن­ترین تمدن­های جهان قرار دارد و نیز از تنوع آب و هوا و جاذبه­های طبیعی زیبا و متعدد برخوردار است، می ­تواند به­عنوان یکی از مهمترین مراکز جهانگردی دنیا به حساب ­آید و با فراهم ساختن زمینه ­های مناسب از آنها به بهترین شکل ممکن استفاده کند (قدیانی، ع، ۱۳۸۱).
۲-۹ اثرات اقتصادی توسعه گردشگری
در بسیاری از کشورهای جهان، گردشگری به عنوان یکی از بخش­های کلیدی و اصلی، برای توسعه وپیشرفت اقتصادی عمل کرده است. البته میزان تأثیر گردشگری در توسعه، با نظام حکومتی و جهت گیری آنها، ارتباط مستقیم دارد. آثار اقتصادی گردشگری، چندگانه است. مهم­ترین اثر آن، ایجاد اشتغال و درآمد است. نتایج تحقیقات متعدد، مؤید این است، که گردشگری به کاهش بیکاری و درآمد منتهی می­گردد(زاهدی، ۱۳۸۵: ۴۰). کشورها و جوامع به صورت فزاینده­ای به این حقیقت پی برده­اند، که برای بهبود وضع اقتصادی خود، باید ابتکار عمل به خرج داده و درصدد یافتن راه­های تازه­ای برآیند. اگرچه در نقاط مختلف دنیا شرایط متفاوت است، اما همواره گردشگری، عاملی برای پیشرفت اقتصادی بوده است. این صنعت، می ­تواند موجب تغییرات اقتصادی و اجتماعی شود.گردشگری از طریق تأثیر بر درآمد ملی، اشتغال، تغییر قیمت­ها و تراز بازرگانی ملی، اقتصاد کشور را تحت تأثیر قرار می­دهد(زاهدی، ۱۳۸۵: ۶۶). میزان این تأثیر، بستگی به نوع سرمایه ­گذاری و جایگاه این صنعت در اقتصاد ملی دارد. به عنوان مثال در صورتی که توسعه آن از طریق سرمایه خارجی صورت گیرد، سود حاصل از این سرمایه گذاری و پرداخت حق­الزحمه کارکنان خارجی مبالغ قابل توجهی ارز غیر ماندگار در کشور را شامل می­ شود، که به کشورهای دیگر انتقال می­یابد(جدول شماره ۱-۲)
جدول شماره(۲-۱): اثرات اقتصادی گردشگری

ایران

۱۳۸۷

هوشمند و همکاران(+)

کشش تولید نسبت به سرمایه ی انسانی از کشش تولید نسبت به سرمایه ی فیزیکی بخش دولتی و خصوصی بیشتر است.

۱۱

ایران

۱۳۸۸

متفکر آزاد و دیگران (+)

سرمایه ی انسانی در کوتاه مدت، اثر منفی و در بلند مدت، اثر مثبت بر تولید ناخالص داخلی دارد.

۱۲

سوئد

۲۰۰۹
مآخذ: یافته های تحقیق

Nelson and Ljunberg(+)

سرمایه ی انسانی، علت رشد اقتصادی می باشد.

دیویدسون و هونیگ^[۶۰](۲۰۰۳) در مطالعه ای با عنوان “نقش سرمایه ی اجتماعی و سرمایه ی انسانی در پیدایش نوآوری” طی مطالعه ای نظری، نشان داده اند که سرمایه ی انسانی ورود به ایجاد نوآوری را پیش بینی می کند ولی در مرحله ی شروع به سمت موفقیت کامل، ضعیف می باشد. در این مطالعه، سرمایه ی انسانی آشکار (آموزشی که در مدرسه یا آموزشگاه ها می بینند) و ضمنی (تجربه) و سرمایه ی اجتماعی آوندی و پیوندی، مورد مطالعه قرارگرفته شده است. این محققین به این نتیجه رسیده اند که دانش آشکار و ضمنی در قالب سرمایه ی انسانی بر پیدایش نوآوری تأثیر می گذارد. همچنین کسانی که بهتر آموزش دیده هستند و دانش آشکارای بیشتری دارند، در نوآوری و راه انداختن کسب و کار بهتر عمل کنند.
علمی و جمشید نژاد(۱۳۸۶) طی مطالعه ای که عنوان آن “اثر آموزش بر رشد اقتصادی ایران در سال های ۱۳۸۲-۱۳۵۰” بوده است، اثر آموزش را بر رشد اقتصادی ایران بررسی کرده اند؛ آنها با بهره گرفتن از الگوی نظری لوکاس در چارچوب الگوی رشد درون زا به این نتیجه رسیده اند که طی دوره ی معرفی شده، آموزش بر رشد اقتصادی ایران تأثیر مثبت و معنادار داشته است. قابل ذکر است که این محققین از میانگین سال های آموزش نیروی کار شاغل به عنوان شاخص آموزش و سرمایه ی انسانی استفاده نموده اند. قابل ذکر است که در این مطالعه صرفاً به آموزش رسمی توجه شده است و آموزش غیر رسمی مدنظر قرار داده نشده است.
سکویرا^[۶۱](۲۰۰۸) در مطالعه ای با عنوان “اثر سرمایه ی انسانی و سیاست گذاری تحقیق و توسعه^[۶۲] بر یک الگوی رشد درون زا” از الگوی نظری و کالیبره کردن یا درجه بندی الگو (راه حل عددی)، به مقایسه اثر کمّی تحقیق، توسعه و سرمایه ی انسانی بر ثروت و رفاه پرداخته و به این نتیجه رسیده است که در وضعیت پایا^[۶۳]، با وجود اثر مثبت تحقیق و توسعه بر رفاه و ثروت، سرمایه ی انسانی بیشترین نقش را در ایجاد رفاه، ثروت و درآمد ایفا می کند و برای دولت، اعطای یارانه به آموزش در مدرسه از اعطای یارانه به تحقیق و توسعه کاراتر و کم هزینه تر می باشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نلسون و الجونبرگ^[۶۴](۲۰۰۹) در مطالعه ای با عنوان “سرمایه ی انسانی و رشد اقتصادی: سوئد ۲۰۰۰-۱۸۷۰"، با بهره گرفتن از داده های سری زمانی به بررسی رابطه علیت میان سرمایه ی انسانی و رشد اقتصادی پرداخته اند؛ برای این امر از متوسط تعداد سال های تحصیلی افراد به عنوان شاخصی از سرمایه ی انسانی استفاده کرده اند.
این محققین به جهت اینکه اثر سرمایه ی انسانی را بر بهره وری نیروی کار بررسی کنند، از متغیر تولید ناخالص داخلی سرانه ی جمعیت ۶۵-۱۵ ساله^[۶۵]و آزمون علیت گرنجر تعدیل شده^[۶۶] جهت بررسی علیت استفاده کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که سرمایه ی انسانی علت رشد اقتصادی می باشد.
یاوری و سعادت (۱۳۸۱) در مطالعه ای با عنوان “سرمایه ی انسانی و رشد اقتصادی در ایران (تحلیل علّی)” با بهره گرفتن از داده های سری زمانی به بررسی رابطه علّی بین متغیرهای سرمایه ی انسانی و رشد اقتصادی ایران طی دوره ی (۱۳۸۰-۱۳۳۸) پرداخته اند و با بهره گرفتن از آزمون علیت هشیائو، به این نتیجه رسیده اند که رابطه علّی از طرف رشد اقتصادی با نفت به طرف سرمایه ی انسانی وجود دارد و همچنین یک رابطه دوطرفه بین سرمایه ی انسانی و رشد اقتصادی بدون نفت (تولید ناخالص داخلی بدون در نظر گرفتن نفت) برقرار است.
صالحی (۱۳۸۱) در مطالعه ای با عنوان “اثرات سرمایه ی انسانی بر رشد اقتصادی ایران” با ارائه یک الگوی اقتصاد سنجی و با بهره گرفتن از الگوی منکیو-رومر-ویل^[۶۷] و متغیرهای سرمایه ی انسانی (نرخ ثبت نام در مدارس مقاطع مختلف، سال های تحصیل و مخارج آموزشی)، به این نتیجه رسیده است که با رگرس کردن متغیرهای سرمایه ی انسانی بر تولید (اثر آنها بر رشد اقتصادی) که ضرایب این متغیرها، مثبت و معنادار می باشد و اثرات آنها بر بخش های مختلف اقتصادی متفاوت می باشد.
نیلی و نفیسی (۱۳۸۲) در مطالعه ای با عنوان “رابطه سرمایه ی انسانی و رشد اقتصادی با تأکید بر نقش و توزیع تحصیلات نیروی کار مورد ایران، سال های ۱۳۷۹-۱۳۴۵” با بهره گرفتن از داده های سری زمانی به چگونگی تأثیر سرمایه ی انسانی بر رشد اقتصادی پرداخته اند. آنها با در نظر گرفتن توزیع آموزش و وارد کردن متغیرهای مربوط به میزان پراکندگی سال های تحصیل در بین شاغلان و ارتباط آن با رشد اقتصادی، نتیجه گرفته اند که قدرت توضیح دهندگی رابطه تخمین زده شده بصورت قابل ملاحظه ای افزایش یافته است و نتایج نشان داده است که میزان پراکندگی سال های تحصیل شاغلان اثر منفی بر رشد اقتصادی دارد.
همچنین تمرکز بر ارتقای سطح تحصیلی شاغلان در سطوح ابتدایی و راهنمایی به جای آموزش عالی، منجر به افزایش رشد اقتصادی می گردد.
صادقی و عمادزاده (۱۳۸۲) در مطالعه ای با عنوان “برآورد سهم سرمایه ی انسانی در رشد اقتصادی ایران طی سال های ۱۳۸۰-۱۳۴۵” با بهره گرفتن از داده های سری زمانی از طریق تابع تولید کاب-داگلاس، نقش سرمایه ی انسانی (نیروی متخصص) را در رشد اقتصادی نشان داده اند. روش تخمین آنها، حداقل مربعات معمولی (OLS)بوده است و این محققین کشش تولید را نسبت به سرمایه ی انسانی اندازه گیری کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که عامل سرمایه ی انسانی همواره در تمام معادلات، عاملی با ثبات و معنادار بوده که ضریب آن مثبت است.
همچنین سرمایه گذاری در سرمایه ی انسانی از طریق آموزش، موجب توسعه ی توانایی ها، مهارت ها و تجربه افراد می شود که برای دستیابی به رشد و توسعه ی اقتصادی پایدار، از اهمیت خاصی برخوردار است.
تقوی و محمدی (۱۳۸۵) در مطالعه ای با عنوان “تأثیر سرمایه ی انسانی بر رشد اقتصادی در ایران” با بهره گرفتن از آمارهای مربوط به دوره ی ۱۳۸۱-۱۳۳۸ به بررسی تأثیر رشد شاخص های معرّف سرمایه ی انسانی بر رشد اقتصادی در ایران پرداخته اند و این نتیجه حاصل گردیده است که رشد سطح سواد در بزرگسالان و متوسط سال های تحصیل نیروی کار، تأثیر مثبت و معناداری بر رشد تولید ناخالص داخلی دارد.
متفکر آزاد وهمکاران (۱۳۸۸) در مطالعه ای با عنوان “تأثیر سرمایه ی انسانی بر تولید ناخالص داخلی ایران در چارچوب مدل جیمزریمو” بر مبنای الگوی ریاضی و اقتصاد سنجی، تابع تولیدی را تدوین کرده اند که از سه متغیر سرمایه، نیروی کار و آموزش تشکیل شده است و در قالب تابع کاب-داگلاس می باشد.
این محققین با بهره گرفتن از روش هم انباشتگی جوهانسون- جوسیلیوس (۱۹۸۸) به این نتیجه رسیده اند که سرمایه ی انسانی وقتی به صورت یک نهاده ی تولیدی در کنار سایر عوامل بررسی شود، در بلند مدت اثر مثبت و معنادار و در کوتاه مدت، اثر منفی و ناچیز بر تولید ناخالص داخلی دارد.
جمع بندی
در این مطالعات، با توجه به اینکه از شاخص های مختلفی برای متغیر سرمایه ی انسانی استفاده شده است، در نهایت به این نتیجه می رسیم که سرمایه ی انسانی با تمرکز بر ارتقای سطح تحصیلی افراد به عنوان عاملی با ثبات و معنادار که ضریب آن هم مثبت می باشد شناخته شده است؛ یعنی سرمایه ی انسانی باعث توسعه ی توانایی ها، مهارت و تجربه افراد می شود و همچنین سطح متوسط سال های تحصیلی شاغلان تأثیر مثبت و معناداری بر رشد و تولید ناخالص داخلی دارد.
۲-۶- اثر توسعه و رشد اقتصادی بر متغیرهای اجتماعی
مطالعات زیادی در زمینه ی منافع رشد و توسعه ی اقتصادی انجام شده است. اما مسئله ای که در اینجا مد نظر ما است تأثیرات رشد اقتصادی بر متغیرهای اجتماعی می باشد که این مسئله را می توان تا حدی در مطالعه ی بن آمی^[۶۸](۲۰۰۶) با عنوان “چه کسی از رشد اقتصادی ترسیده است؟” یافت؛ او به صورت نظری این گونه بیان کرده که رشد اقتصادی می تواند به توزیع نابرابر درآمدها منجر شود و فقط تعداد کمتری از افراد را ثروتمند کند و همچنین بر روابط افراد هم مؤثر است؛ بعضی از اقتصاددانان پیشنهاد می کنند که رشد اقتصادی باید محدود شود.
بورگویگنون^[۶۹](۲۰۰۴) در مطالعه ای با عنوان “اثر رشد اقتصادی بر ساختارهای اجتماعی” با یک تحلیل نظری بیان کرده است که ما با بازده ی کاهنده نسبت به مقیاس در منافع اجتماعی ناشی از رشد اقتصادی روبرو هستیم و رشد اقتصادی بر میزان اهمیت گروه های مختلف اجتماعی تأثیر می گذارد و مرتبه ی گروه های اجتماعی را تغییر می دهد؛ با افزایش رشد اقتصادی، گرایش زنان به سمت فعالیت های بازار بیشتر می شود، بنابراین نرخ مشارکت زنان افزایش پیدا می کند و نقش اجتماعی آنها هم تغییر پیدا خواهد کرد که به تبع آن، نقش آنها در نهاد خانواده هم تغییر پیدا خواهد کرد که این موضوع بر سطح سرمایه ی اجتماعی خانواده نیز مؤثر است.
رشد اقتصادی باعث انتقال کارگران کارخانه به سمت کارمند شدن در سمت های مدیریتی می شود که بر ساختار اجتماعی تأثیرات عمده ای خواهد گذاشت و به سمت نیروی کار ماهر و آموزش دیده می رویم و بر رفتار مدرسه رفتن تأثیر مثبت می گذارد و باعث افزایش تعداد سال های تحصیل می تواند باشد.
شکاف بین گروه های آموزش دیده و ماهر کاهش پیدا می کند. نرخ بازده ی آموزش در بلند مدت همگام با رشد اقتصادی کاهش پیدا می کند. همچنین نسبت زنان به مردان در کار افزایش پیدا می کند. علاوه بر این موارد، باید متذکر شویم که اثرات رشد اقتصادی در بازارهایی که از لحاظ درجه ی یکپارچگی^[۷۰] اختلاف دارند، متفاوت می باشد.
با توجه به قانون واگنر^[۷۱]، رشد، اثر مستقیم و غیر مستقیم بر بیمه های اجتماعی و ساختار خانواده دارد.
ساچاروپولس و پاترینوس^[۷۲](۲۰۰۲) در مطالعه ای با عنوان “ بازده ی سرمایه ی گذاری درآموزش: یک به روز شده ی دیگر” با مقایسه ی بین کشوری دریافته اند که تفاوت درآمد ناشی از تفاوت در سطوح آموزش، در آینده کاهش پیدا می کند و نرخ بازده ی متوسط سال های تحصیل به مرور زمان با افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه کاهش پیدا می کند و تقاضا برای نیروی کار ماهر با نرخ کاهشی افزایش پیدا می کند در حالی که عرضه ی آن با نرخ افزایشی افزایش پیدا می کند.
۲-۷- جمع بندی فصل
با بررسی نتایج مطالعات به این مسئله پی می بریم که در بیشتر مطالعات، سرمایه ی اجتماعی، تأثیر مثبت بر تشکیل سرمایه ی انسانی دارد و همچنین این رابطه به صورت عکس در مطالعات خارجی هم برقرار می باشد یعنی سرمایه ی انسانی در ایجاد سرمایه ی اجتماعی نیز اثر مثبت دارد و همچنین سرمایه ی اجتماعی و سرمایه ی انسانی بر رشد اقتصادی تأثیر مثبت می گذارند و رشد اقتصادی بر سطح سرمایه ی انسانی اثر مثبت دارد اما در مورد تأثیر رشد اقتصادی بر سطح سرمایه ی اجتماعی اتفاق نظری وجود ندارد.
مطالعاتی که در داخل انجام شده است، تأکید بیشتری بر نحوه ی تأثیر سرمایه اجتماعی بر متغیرهای اقتصادی دارند. با ملاحظه مطالعات پیشین، روند این گونه بوده است که همیشه سرمایه ی اجتماعی بر سرمایه ی انسانی اثر مثبت داشته است و سرمایه اجتماعی بر رشد و توسعه ی اقتصادی اثر مثبت می گذارد و سرمایه ی اجتماعی به عنوان یک عامل تعیین کننده در سرمایه ی انسانی شناخته شده است اما سؤالی که وجود دارد این است که آیا سرمایه ی انسانی می تواند در ایجاد سرمایه ی اجتماعی مؤثر باشد؟ به عبارتی دیگر رابطه علیت میان سرمایه ی انسانی و سرمایه ی اجتماعی چگونه است؟
با توجه به مطالعات داخل کشور، مطالعه ای منسجم که جهت عکس (تأثیر سرمایه ی انسانی بر سرمایه ی اجتماعی در کشور ایران) را بررسی کرده باشد، صورت نگرفته است و هدف ما در این پایان نامه بررسی این موضوع می باشد که سرمایه ی انسانی تعیین کننده ی سرمایه ی اجتماعی است یا سرمایه ی اجتماعی تعیین کننده ی سرمایه ی انسانی است. همچنین به بررسی رابطه علیت میان سه متغیر سرمایه ی اجتماعی، سرمایه ی انسانی و رشد اقتصادی ایران می پردازیم.
فصل سوم

از حضرت علی علیه السلام نقل شده است:
”برخی همچون رعد و برق می غرند و می خروشند (و دست به تبلیغات میان تهی می زنند) و این در حالی است که این تحرکات همواره با فشل و شکست روبرو است، ولی ما تا زمانی که واقع نشویم، نمی غریم و تا زمانی که جاری نشویم، باران راه نمی اندازیم“.^[۲۳۱]
در این سخنان، امام علی علیه السلام به روشنی فریب افکار عمومی را موقتی و رو به شکست دانسته و از آن نهی نموده اند. از امام علی علیه السلام در توصیف سیاستهای تبلیغی معاویه اینچنین نقل شده است:
”به خداوند سوگند معاویه زیرکتر از من نیست، لکن شیوه او پیمان شکنی (و نیرنگ و خیانت) و گناهکاری است. اگر پیمان شکنی ناخوشایند نبود، زیرکتر از من کسی نبود، اما هر پیمان شکنی به گناه برانگیزد، هرچه به گناه برانگیزد، دل را تاریک گرداند. روز رستاخیز پیمان شکنی را درفشی است افروخته و او بدان درفش شناخته شود. به خدا مرا با فریب غافلگیر نتوان کرد و با سخت گیری ناتوانم نتوانند شمرد. “^[۲۳۲]
در این سخنان، امام علی علیه السلام به روشنی پیمان شکنی،نیرنگ و خیانت را گناه دانسته و آن را تقبیح می نمایند، بر اساس این سخنان به این نکته تاکید می شود که رسانه اسلامی تفاوتش با رسانه غیر اسلامی در اعتقاد به معاد در روز جزا است و این اعتقاد سبب می شود تا ارتباط گر مسلمان از روش های غیر شرعی و غیر اخلاقی، برای دستیابی به اهداف خود نتواند استفاده کند، ولو آن که این اهداف مقدس و قابل تحسین باشند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فریب افکار عمومی توسط رسانه‌های جمعی و مطبوعات در حقیقت فریفتن مردمی است که از اطلاعات لازم و کافی برخوردارنیستند، به همین جهت فریب افکار عمومی ذیل عنوان فقهی تغریر جاهل قرار می گیرد و محکوم به حرمت می باشد.
باید به این نکته توجه شود که ارتباط گر مسلمان در جهان پر فریب قدرت رسانه ای و عصر حاکمیت رقابتهای ناسالم و زد و بندهای آشکار و پنهان، در ایجاد و حفظ فضای انسانی و اخلاقی بدور از نیرنگ ها و فریبکاری‌های امروزین بکوشد و اگر دست خود را در این امور گشاده دید قید و بند دیانت و اخلاق را از یاد نبرد و هنگام تعارض منافع مادی با وظایف اخلاقی قربانی شدن ارزشها را برنتابد^[۲۳۳].
اضرار(ضرر زدن به غیر):
مفهوم ضرر:
“ضرر” اسم مصدر و در مقابل “منفعت"، به نقصانی گفته می شود، که بر چیزی وارد شود.
و اگر به طور مثال، در مورد نابینایی و مرض اطلاق” ضرر” گردیده، به اعتبار نقصانی است که به این امور بر بدن وارد می شود^[۲۳۴].
ضرر و اضرار، بیشتر به معنای کاستی وارد کردن در مال و جان به کار برده شده است. اضرار و واژه‌های مترادف آن به معنای در تنگا قرار دادن و ایجاد ناراحتی ومشقت به دیگران است،بنابراین،اضرار به معنای ضرر می باشد^[۲۳۵].
بحث ضرر و ضرار در قواعد فقهی تحت عنوان قاعده “لاضرر"مطرح شده است:
ما قانون مسلمی در اسلام داریم به نام قانون “لاضرر” که به وسیله آن می توان هر حکمی را که سرچشمه ضرر و زیانی در جامعه اسلامی گردد،محدود ساخت، وبسیاری از نیاز ها را از این طریق برطرف نمود^[۲۳۶].
قانون لاضرر یکی از قواعد فقهی است که در سر تا سر فقه بدان استناد می گردد،و در بسیاری از مسائل سیاسی و اجتماعی نیز می تواند کاربرد داشته باشد. به تعبیر شهید مطهری (ره) برخی از قواعد از جمله"قاعده لاضرر"کار کنترل دیگر قواعد را بر عهده دارد^[۲۳۷].
ادله حرمت اضرار:
روایات:
از فخرالمحققین(ره) ادعای متواتر بودن حدیث “لاضرر” نقل شده است^[۲۳۸].
مهم ترین این روایات،داستان سمره بن جندب و مرد انصاری است،که سه روایت از طرق مختلف بیانگر این داستان است.
زراره از امام باقر(ع) نقل کرده است:
سمره بن جندب،درخت خرمایی در باغ یکی از انصار داشت. منزل آن انصاری در آستانه آن باغ بود. سمره، بدون اجازه انصاری، برای سرکشی درخت خود رفت وآمد می کرد.
مرد انصاری از سمره خواست، که هنگام ورود اجازه بگیرد،اما او نپذیرفت.
انصاری شکایت را نزد پیامبر(ص) برد. پیامبر اسلام(ص) سمره را احضار کرد و شکایت انصاری را به او اطلاع داد و از او خواست هنگامی که قصد دارد وارد باغ شود اجازه بگیرد،اما او نپذیرفت.
از پیامبر(ص) نقل شده است:
((برو و آن درخت را بکن و جلویش بینداز، چرا که ضرر و ضراری در اسلام نیست.))^[۲۳۹]
در برخی روایات پس از “لاضرر و لاضرار” تعبیر “علی مؤمن"آمده است^[۲۴۰].
و در بعضی از روایات دیگر واژه “فی الاسلام” آمده است^[۲۴۱].
و همچنین تعبیر” لاضرر ولاضرار” علاوه بر ذیل داستان سمره بن جندب،ذیل حدیث” شفعه” و حدیث “منع فضل ماء” نیز آمده است^[۲۴۲].
اضرار و آزادی مطلق رسانه‌های جمعی:
ارتباط گر و خبرنگار مسلمان حق ندارد، به گونه ای غیر مسؤولانه و بدون توجه به آثار و عواقب اخبار، اقدام به انتشار و تهیه آن نماید.
از امیر مؤمنان علی علیه السلام در باب مسؤولیت افراد در قبال کلام خویش نقل شده است:
((تا زمانی که گفتاری را بر زبان نرانده ای، آن کلام و گفتار در اختیار توست، ولی زمانی که آن را اظهار داشتی، از آن پس ضامن عواقب و پیامدهای آن خواهی بود. ))
از سوی دیگر گاهی اوقات مسؤولیت اجتماعی اقتضا می کند، امری بیان و اظهار شود.
از امیرمؤمنان علی علیه السلام در باب تاثیر کلام نقل شده است:
«چه بسا یک گفتار که از یک حمله مؤثرتر باشد.»^[۲۴۳]
اگر چه اصول خبررسانی در رسانه‌های امروز جهان مبتنی بر شعار «دانستن حق مردم است» می باشد، اما حق مردم علاوه بر دانستن شامل موارد دیگری نیز می شود، که حفظ جامعه،حفظ دین، تقویت اتحاد و وحدت و انسجام جامعه، رشد و توسعه در همه ابعاد و … همه و همه از جمله آن ها است، لیکن زمانی که دو حق با یکدیگر تزاحم کنند، قطعاً ارتباط گر و خبرنگار مسلمان نمی تواند بی اعتنا به آثار این تزاحم خود را بی مسؤولیت فرض کرده، هر آنچه می خواهد بر زبان و قلم راند و دم از آزادی مطلق زند.
مبنای روزنامه نگاری مدرن بر پایه این تفکر که جامعه حق دارد بداند و اینکه هیچ چیز مقدس نیست، همانقدر ذاتاً ضد اسلامی است، که هسته اصلی مبتنی بر سود و بهره در بانکداری مدرن، ضد اسلامی به شمار می رود.
بر اساس استدلال‌های شلایفر (۱۹۸۶) و مغیث (۱۹۸۰) رسانه‌های اسلامی ترغیب کننده خیر و خوبی و بازدارنده شر و بدی هستند. رسانه‌های اسلامی از این جهت ذاتاً با رسانه‌های مدرن متفاوت هستند^[۲۴۴].
بنابراین به نام آزادی نمی توان هر خبری را بیان نمود، چون ممکن است، در پرتو این آزادی مطلق و بی ضابطه، بر هر شخص یا اشخاصی ضرر وارد شود و این در حالی است که، حقیقت آزادی برای زدودن و از میان بردن موانع رشد است، و نباید به ابزاری برای اضرار و ضرر زدن به غیر مبدل گردد. آزادی مطلق رسانه‌های جمعی دارای مفاسد و اثرات سوئی می باشد که منجر به اضرار و ضرر زدن به دیگران می شود، برای همین آزادی مطلق رسانه‌های جمعی ذیل عنوان فقهی اضرار قرار گرفته و محکوم به حرمت می باشند.
سب واهانت(بد زبانی):
سب به معنای شتم و فحش دادن است.^[۲۴۵]
مفهوم سب و اهانت در کلام فقهاء:
اولین گفتار از مرحوم محقق کرکی(ره) می باشد:
سب عبارت است از اینکه، شخصی نسبت بدهد به مومن چیزی را که مقتضی نقص است چه خلقی و چه خلقی، یعنی چه نقصی که به وی نسبت داده شده است مربوط به دین و اخلاق وی باشد، چه مربوط به بدن وی باشد، مثل اینکه شخصی به مومنی بگوید: وضیع یعنی پست، این لغت مبین این معناست، که شخص مسبوب از حیث شرافت و انسانیت دارای مرتبه پایینی است،و لذا این لغت،سب محسوب می شود^[۲۴۶].
دومین گفتار را عده ای از علما ذکر نموده اند بر اینکه سب و شتم متحد است،یعنی سب به معنای شتم و فحش دادن است.
سومین گفتار از سوی برخی از علما گفته شده است این است:که سب هر چیزی است که مقتضی نقص انسان باشد. بنابراین هر گفتاری که نشانگر و بیانگر نقص مسبوب باشد،سب به حساب می آید.
در راستای توضیح سب و اهانت شیخ مرتضی انصاری(ره) به ذکر مثال هایی مبادرت نموده است،مانند این که شخصی به دیگری بگوید:کافر،مرتد یا چیزی از بلاهایی که بعضی از انسان ها بدان مبتلا می شوند را بگوید، مثل جذامی و شخصی که مبتلا به برص باشد. یا به دیگری بگوید:حقیر،یا قذفی را متوجه وی کند،یعنی به او نسبت عمل فحشا بدهد.
پس از نقل این گفتار شایسته است، که فرمایش خود شیخ انصاری را نقل کنیم،که ایشان می فرماید:
در تشخیص موضوع سب واهانت باید به عرف رجوع کرد،و تشخیص سب امری است عرفی^[۲۴۷].
ادله حرمت سب واهانت:
قرآن:
خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید:
((لو لا ینههم الربنیون والاحبار عن قولهم الاثم و اکلهم السحت ))^[۲۴۸]