برای ساخت سکو بهترین کار‌‌این است که نوارها مستقیماً از وسط به دو گوشه‌ی راست تقسیم شوند. لازم است که پس از قسمت کردن تپه، بخش پایینتر هر نوار پر شود. مرزها شکل داده شده و سکو پس از صاف شدن آماده میشود.
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
توزیع آب آبیاری:
از کانالهای باز جهت آبیاری زمین‌های کشاورزی بطور متداول استفاده میشود. از ساختارهای مختلفی مانند کانالهای زمینی، خطوط بتنی و … جهت انحراف، انتقال، کنترل یا اندازه گیری میزان آب آبیاری استفاده میشود.
- کانالهای خاکی:
کانالهای خاکی غیر خطی متداولترین نوع روش انتقال آب در زمین‌های کشاورزی است. فواید کانالهای زمینی از این قرارند:
- آنها می توانند توسط افراد غیر حرفه‌‌ای ساخته و تعمیر شوند.
- هیچ تجهیزات یا مواد خاصی برای احداث آنها نیاز نیست.
- میتوان آنها را با کمترین هزینه به هر فرمی از کانالهای توزیعی شکل داد.
هر چند‌‌این روش اشکالاتی نیز دارد که شامل موارد زیر است:
- در خاک‌های نفوذپذیر، اتلاف آب بالا است.
- این کانالها بیشتر توسط جوندگان، خرچنگ‌ها، چهارپایان و یا به دلیل فرسایش آسیب میبینند.
- به تعمیر و نگهداری همیشگی نیاز دارند.
پوشش کانالهای خاک با بهره گرفتن از رس طبیعی، قیراندود کردن و یا استفاده از کاشی‌های رسی پخته شده میتواند از نشت و هدررفت آب، فرسایش، رشد علف‌های هرز و آسیب جوندگان جلوگیری کرده و مقدار آب بیشتری را در کانالها منتقل کند به علاوه به کارگر کمتری نیاز است، اما هزینه‌های کلی در‌‌این روش افزایش مییابد.
- پوشش بتنی:
در پوششهای بتنی، ابتدا لبه‌های انتهایی کانالهای حفر شده باید به هم متصل شوند. شیب‌های کناره‌ها نبایستی از ۱:۱ بیشتر باشد. ضخامت پوشش بتنی استفاده شده ۵ سانتیمتر است. مخلوط بتن به صورت ۴: ۳: ۱ میباشد (سیمان، ماسه، شن). فاصله بین محل‌های اتصال نباید از ۲ متر بیشتر شود.
پوشش کاشی رس پخته:
کاشی‌های رسی نیم دایره‌‌ای که در کوره قالبگیری شدهاند میتوانند خطوط یا کانالهای آبیاری ضد آب را ایجاد کنند. قطر آنها تا ۳۰ سانتیمتر و طول آنها ۳۷ سانتیمتر میباشد. این کاشی‌ها برای آنکه بتوانند در کنار هم قرار گیرند در یک انتها، اتصال سر به ته میشوند. بعد از قالبزنی ،کاشی‌ها در هوای آزاد خشک شده و سپس کاشی‌های خشک پس از غوطه ور شدن در رس قرمز رنگ، در کوره پخته میشوند. پس از قرارگیری کاشی‌ها در یک گودال، انتهای آنها با ملاط سیمانی متصل میشوند. این روش، سالها مورد استفاده قرار میگیرد و در مقایسه با دیگر روش‌ها بسیار ارزانتر است.
- پوشش قیر اندود شده:
استفاده از گچ کشی، شامل درصد اندکی از مواد قیراندود در کناره‌ها و انتهای کانالهای آبیاری، میتواند میزان نشت آب را به مقدار قابل توجهی کاهش دهد علاوه بر آن که در هزینه نیز صرفهجویی خواهد شد.
آماده سازی مخلوط قیر:
- مخلوط ۴ قسمت قیر، (محصول بورماشل[۷۷]) با یک قسمت روغن کرئوزوت (محصول شالیمارتار[۷۸]) یا یک قسمت حلال نپتا (محصول استیل هندوستان[۷۹])
عملیات مخلوط با گرم کردن قیر در دمای ۱۰۰ و افزودن روغن کرئوزوت یا حلال نپتا و مخلوط کامل آنها و سپس ذخیره کردن در مخازن فلزی پایان مییابد.
- مواد دیگر مورد استفاده برای پوشش کانال آبیاری عبارتند از:
املسیون HRP جاناتا (محصول شالیمارتار) در ۵٪ وزن خاک، و مایع آسفالت شماره‌ی ۲. (محصول Esso) در ۶٪ وزن خاک.
بعد از پاکسازی کانال، مواد پوششی بالا با یک ماله و با ضخامتی حدود ۱ سانتیمتر در ابتدای کار و پس از ۳ روز یک پوشش ثانویه به ضخامت ۳ سانتیمتر بکار میروند. چنانچه ترک‌های مویی در هنگام خشک شدن رویه‌ی گچی پیشرفت کنند، بعد از بکاربردن یک لایه‌ی نازک رقیق شامل خاک، کود گاوی و مخلوط قیر به نسبت ۱: ۵: ۱۵ در وزن، میتوان آنها را پوشاند. فواید کانالهایپوششدار این است که در مصرف آب، زمان و کارگر میتوان صرفه جویی کرد. چنانچه بتوان آب تلف شده را با پوشش کردن کانالها ذخیره کرد میتوان با آن میزان محصول را با زیر کشت بردن زمین‌های بیشتر افزایش داد.
سازه های آبیاری مزرعه:
سیفون وارونه:
چنانچه سطح کانال از سطح جاده بلندتر باشد، یک سیفون وارونه ساختار مناسبی برای عبور از جاده خواهد بود. بهتر‌‌این است که یک لوله‌ی بزرگ نصب شود. لوله‌ی سیفون باید در مقابل آسیب‌های حاصل از عبور و مرور توسط پوشاندن با یک لایه خاک محافظت شود.
سازه های کنترل آب:
جعبه‌های انحراف:
در انتقال آب به قسمتهای مختلف مزرعه، کانال اصلی به دو نهر یا بیشتر تقسیم میشود و در‌‌این بخش به ساختاری نیاز است که بتواند جریان آب را منحرف سازد.
دریچه:
دریچه سازهای است که در یک نهر جاسازی میشود تا میزان آب را کنترل کند.
مدیریت آب آبیاری:
مدیریت آب ممکن است شامل موارد زیر است:
۱) روش‌های آبیاری
۲) سیستمهای آبیاری متنوع
۳) زمانبندی و دوره‌ی آبیاری
اجرای مدیریت پیشرفته‌ی آب در هر پروژه‌ی آبیاری موفق امری بنیادی و لازم است. از این رو، طراحی دقیق مزرعه در تداوم بیشتر آبیاری پیش شرط آن است. در استفاده از سیستم آبیاری مؤثر و درست اعمال بعدی از اهمیت عمده‌‌ای برخوردارند.
- هموار کردن زمین
- کنترل عمق سطح ایستابی
- نیاز آبشویی
- تعادل مناسب نمک
- هموار کردن دقیق زمین پیش شرط یک آبیاری موفق و مؤثر میباشد. به علاوه این کار از مشکل شوری و جمع شدن آب جلوگیری میکند.
- برای کنترل عمق سطح ایستابی دو روش مورد استفاده قرار میگیرد:
- زهکشی افقی با استفاده اززهکش باز یا تبوشه سفالی.
- زهکشی عمودی با بکارگیری چاه های لوله‌‌ای.
- نیاز آبشویی باکاهش تعادل سطح نمک، افزایش حجم نمک آب آبیاری و سطح نمک زمین افزایش مییابد. تلفات آبشویی در برخی موارد تا بیش از ۴۰٪ افزایش مییابد.
- جهت نگه داشتن تعادل مناسب نمک، یک مقدار اضافی آب باید از منطقه‌ی ریشه‌ی گیاه عبور داده شود.
مدیریت آب آبیاری تحت سرفصل‌های زیر صورت میگیرد:
۱) جریان آب از تانک‌ها و کانالها
۲) بالا کشیدن آب از چاه ها
از میان‌‌این دو روش، بالا کشیدن آب از چاه ها در مناطق شبه جزیره‌‌ای نیمه خشک که شکلگیری صخره‌های سخت پایینی، انباشتن مقدار اندکی آب‌های زیرزمینی را ممکن ساخته است، متداولتر است. استفاده از چاه های حفر شده، چاه های سوراخ شده با مته و چاه های کم عمق (لوله‌‌ای) در‌‌این مناطق برای آبیاری نمیتواند در فصل تابستان و یا در طول سالهای خشکسالی قابل اطمینان باشد.
اهداف اصلی مدیریت آب از این قرارند:
