«هر کس نیکی بیاورد ده چندان آن پاداش خواهد داشت و هر کس بدی بیاورد، جز به مانند آن او را کیفر نمی‌دهند و بر آنان ستم نمی‌رود.
در بعضی از فرم های خبری، مربی سعی می‌کند تا ضمن مقایسه میان دو موضوع ارزشی، بلافاصله پاسخ مربوطه را نیز بیان نماید. که در این‌جا، هدف از مقایسه، علاوه بر تفکر، تأکید بر روی پاسخ صحیح می‌باشد؛ لذا مربی برای جلوگیری از پراکندگی فکری متربی، بلافاصله پاسخ را نیز بیان می‌کند. در این رابطه می‌توان به آیه ۹۵ سوره نساء اشاره کرد که می‌فرماید: «مؤمنان وانشسته از جهاد که آسیب‌مند نیستند، با آنان که با مال و جان خود در راه خدا پیکار می‌کنند یکسان نیستند. »

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در مبحث آموزش ارزش ها می‌توان دو نوع مقایسه عنوان شده را به اشکال زیر به کار برد:
۱- مقایسه میان دو ارزش - تشخیص و انتخاب ارزشِ برتر و رعایت سلسله مراتب ارزش ها
۲- مقایسه میان یک ارزش و یک ضد ارزش
۳- مقایسه میان یک ارزش و یک شبه ارزش
برای مورد اول می‌توان به آیات زیر اشاره کرد:
خداوند در سوره مبارکه بقره آیه ۲۷۱-۲۷۰ می‌فرماید:
اگر صدقه را آشکارا بپردازید که دیگران را نیز به آن ترغیب کنید نیکوست، و اگر آن‌ها را نهان دارید و به بینوایان بپردازید، از آن روی که به خلوص نیت نزدیک‌تر است برای شما بهتر است و…
خداوند در آیات متعددی از قرآن از جمله سوره مبارکه لقمان، آیه ۱۴، سوره مبارکه احقاف آیه ۱۵ و ۱۷، سوره مبارکه بقره آیه ۸۳ ، اطاعت از والدین را بر همگان واجب فرموده است؛ اما در سوره‌ی مبارکه عنکبوت آیه‌ ۸ می‌فرماید:« ما به انسان درباره‌ی پدر و مادرش سفارش نیکو کردیم، به او فرمان دادیم که به آنان احسان کند؛ اما اگر تلاش کردند چیزی را که بدان علم نداری شریک من سازی از آنان اطاعت مکن.»
لذا احترام به پـدر و مادر ارزشی است واجب؛ اما در مقام انتـخاب ودر مقایسه با ارزش بـرتر یعنی
«ایمان به خدا» انسان موظف است که ارزش برتر را برگزیند و از دستور خداوند اطاعت نماید.
برای مورد دوم می‌توان به آیات زیر اشاره کرد:
خداوند در آیه ۳۵ و ۳۶ سوره اعراف می‌فرماید:« کسانی که تقوا پیشه کنند و شایسته شوند، نه ترسی بر آنان است و نه اندوهگین می‌شوند و کسانی که آیات ما را دروغ انگاشته و از روی تکبر از پذیرش آن‌ها خودداری کرده‌اند، آنان همدم آتشند و در آن‌ جاودانه‌اند. »
برای مورد سوم می‌توان به حکمت ۹۲ نهج‌البلاغه می‌فرمایند:
«بی‌ارزش‌ترین دانش، دانشی است که بر سر زبان است و برترین علم، علمی است که در اعضاء و جوارح باشد. »
روش مقایسه نیز به میتواند به علت جذابیت خاص و ترغیب متربیان به تفکرمی تواند مورد توجه مربی قرار گیرد و از آن در امر آموزش استفاده نماید.
۶-۳-۲-۶٫روش تصویرسازی :
این روش از جمله روش‌هایی است که به علت نمایش ذهنی نتیجه‌ی اعمال، می‌تواند کارآیی بسیار زیادی در آموزش ارزش های دینی و اخلاقی داشته باشد. خداوند در آیات متعددی از این روش جهت ارشاد بندگان خویش استفاده نموده‌اند.
خداوند در آیات متعددی بانمایش ذهنی نتیجه‌ی اعمال، از این روش جهت ارشاد بندگان خویش استفاده نموده‌اند. مربی بایستی به گونه‌ای مسائل را بیان نماید که متربی خود را از محیط موجود جدا نموده تابه کمک تجربیات و معلومات قبلی خود، صورت‌های ذهنی جدیدی ساخته و به کسب تجربیات انتزاعی بپردازد. این امر به دو شکل صورت می پذیرد
می‌توان این روش تصویر سازی را به دو شکل ممکن ارائه داد:
الف ) تصویرسازی از آینده :
در سوره مبارکه ابراهیم آیه ۴۳ و ۴۲ می‌خوانیم:
«جز این نیست که کیفر ستمکاران تا روزی که چشم‌ها از ترس خیره می‌شود به تأخیر می‌افتد. در حالی که گردن‌هایشان را کشیده و سرهایشان را بالا آورده‌اند و بر اثر ترس پلک‌هایشان بر هم نمی‌آید و دل‌هایشان از هر چاره و تدبیری تهی است. »
در سوره‌ی مبارکه زلزله آیه ۱-۲ می‌خوانیم:
«آن‌گاه که زمین به آن لرزش شدید و هولناک بلرزد و زمین مـردگانی را که بار گـرانی برآنند از
دل خود بیرون افکنـد و آدمی شگـفت‌زده گویـد: زمین را چه شده که این‌گونـه به لـرزه درآمـده
است و… .»
ب ) تصویر سازی از گذشته:
- در سوره مبارکه احقاف آیه ۲۵-۲۴ می‌خوانیم:
«سرانجام عذاب موعود همچون ابری در گستره‌ی افق پدیدار شد. آنان چون دیدند ابری در پهنه‌ی افق است که رو به سوی دره‌هایشان دارند….. و چنان شدند که جز خانه‌هایشان چیز دیگری دیده نمی‌شد ما این گونه مردم گنهکار را سزا می‌دهیم. »
در هر دو شکل یاد شده مربی تلاش می‌کند تا با صحنه‌سازی وقایع گذشته و یا وقایعی که در شُرف وقوع هستند، متربی را به سوی عوالم قبل و بعد سوق دهد تا متربی با دیدن نتایج کار و نتایج اعمالِ آن چه بر پیشینیان گذشته و آن چه بر آیندگان خواهد گذشت، وارد این دنیای مجازی شده و به آن چه انجام داده و آن چه درصدد انجام آن است با دقت تمام بیاندیشد و از این تجربیات مجازی در جهت تعیین صراط و طی طریق در جهت کسب ارزش ها و اجتناب از ضد ارزش ها نهایت استفاده را برده و موفق به تصمیمات منطقی گردد.
مربی می تواندبا ایجاد تصویری ذهنی اما روشن ، متربی را از عواقب عمل به ضد ارزش ها و برکات حاصل از عمل به ارزش ها ، آگاه می سازد و از این تصویر حاصل جهت ممانعت آن ها از توجه و عمل به ضد ارزش ها وایجاد اشتیاق جهت توجه و عمل به ارزش ها استفاده می کند.
نکته جالب این که در حین استفاده از این روش مربی می‌تواند سایر روش‌ها را با آن تلفیق نموده و صحنه‌های واقعی‌تری را در ذهن متربی بسازد.
بدین صورت که تصویرسازی می‌تواند به اشکال زیر صورت گیرد:
تصویرسازی با ارائه مثال ـ تصویرسازی به همراه هشدار ـ تصویرسازی به همراه تشویق ـ تصویرسازی به همراه انذار و تصویرسازی با بیان داستان.
از میان موارد یاد شده ،تصویر سازی به همراه تشویق و تصویر سازی به همراه انذار، بیشترین و موثرترین کاربرد را در امر آموزش و تربیت ،خصوصا آموزش ارزش ها دارد.
۶-۳-۲-۷٫روش مشاهده و تقلید:
در ابتدا باید یـاد آوری نمود که اگر تقلیـد کورکورانـه و از روی ناآگاهی باشد، امـری بسیـار
ناپسند و مطرود می باشد ؛لذا تقلید بایستی آگاهانه و منطقی باشد.در این روش جنبه ی مثبت تقلید که به معنای الگو دهی می باشد مد نظر است.
این روش برگرفته از نظریه یادگیری شناختی – اجتماعی « بندورا » می باشد. از نظر « بندورا » بخش وسیعی از یادگیری انسان از طریق مشاهده و تقلید صورت می گیرد. فرد رفتار مشاهده شده را یاد گرفته و آن را انجام می دهد، به فردی که مورد مشاهده قرار گرفته سرمشق یا الگو می گویند. بندورا یادگیری از طریق مشاهده ی رفتار سرمشق را « سرمشق گیری » یا « اثر فراخوان » می نامد.
(لیبرت واسیگلر، ۱۹۹۰) سه مرحله را در تبیین نقش فرد در یادگیری مشاهده ای بیان می کند: ۱-مشاهده؛ ۲-اکتساب؛ ۳-پذیرش (رشیدپور، ۱۳۷۰: ۱۱۳ و ۱۰۷) .
البته لازم به ذکر است که تقلید رفتار مشاهده شده به دو شکل امکان پذیر است:
الف )تقلید مستقیم: که در آن متربی با مشاهده ی الگو و سرمشق، به همان صورتی که الگو یا سرمشق رفتار نموده است، رفتار می کند.
ب )تقلید غیرمستقیم: که در آن متربی، در معرض مجموعه ای از رفتارهای فشرده کلی قرار می گیرد و رفتارش تنها شباهت هایی به رفتار سرمشق یا الگو دارد (همان، ۱۱۵) .
به جرأت می توان گفت: که والدین ومربیان بیشترین نقش را در الگودهی به کودکان و نوجوانان ایفا می کنند .
شاکلا(۲۰۰۴ :۱۱)معتقد است که رفتار های انسان توسط ارزش های او رهبری می شونددامنه ی ارزش ها از بچگی تا بزرگسالی در حال افزایش است .ارزش ها حاصل تجربه افراد هستندو از پدر به پسر وسایر اعضا خانواده بسته به مقدار قاطعیت و قدرت فرد منتقل می شوند.انتقال ارزش ها از طریق تقلید و الگو سازی صورت می پذیردو؛ لذا بر یک مربی شایسته لازم است تا با دقت در گفتار و رفتار خویش، الگـوی مناسبی را برای متربیان خود فراهم نمایداین الگو می تواند مهمترین و بیشترین نقش را در اشاعه و تعلیم ارزش ها برعهده داشته باشدو قرار گرفتن در جایگاه مربی آموزش ارزش ها، به معنای تقبل یک سری اصول اخلاقی و مذهبی است که باید در اعمال و رفتار معلم ظهور یابد.
اکبری( ۸۲:۱۳۸۸ ) می گوید: عمـل و رفتار مربی که زیـر ذره بین چشم و دستگاه تصویـربـرداری
متربی است می تواند تاثیر ژرف و شگرفی در تعلیم و تربیت او داشته باشد؛ زیرا متربی پیش از آن