ب) سیر بحث فیض در بین فیلسوفان مسلمان
کندی
کندی معمولاً به عنوان اولین فیلسوف مسلمان به حساب می‌آید. وی موفق شد با بهره گرفتن از منابع محدود و پیچیده‌ای که در دسترس قرار داشته است فلسفه و علم یونان را بررسی نموده بدین طریق مبانی فلسفه‌ اسلامی را تأسیس نماید، چیزی که بعدها تا اندازه‌ای توسط فارابی ادامه و گسترش پیدا کرد. جایگاه فلسفی خود کندی نشان دهنده‌ی آراء و نظریاتی است که او در فلسفه‌ یونانی، و بالاتر از همه، در منابع نوافلاطونیان یافته بود. رساله‌ی مشهور «درباره‌ی تعریف و توصیف اشیا»^[۲۴] او را می‌توان به طور کلی پایه و اساس عقاید خود او دانست. او در این رساله تعاریف را همراه با توضیحات مختصر فلسفه‌ یونان که در دفاع از آن‌ها بود از زبان و ادبیات یونان برگرفته بود. این تعاریف در رساله‌ی کندی به گونه‌ای تنظیم شده است که جهان مافوق را از جهان مادی متمایز می‌سازد. جهان برتر واجد تعاریفی هم‌چون عقل، طبیعت و نفس است و بعد از تعاریف مربوط به جهان مادون هم‌چون جرم، ابداع، هیولی، صورت و غیره آورده شده‌اند. بدین‌ترتیب اندیشه ی جهانی برین شامل موجودات نامخلوق روحانی و نیز عالمی اسفل شامل موجودات مخلوق جسمانی در آراء کندی قابل مشاهده است. نفس موجودی نامخلوق و روحانی است درحالی‌که ماده از زمان و مکان محدود، مخلوق و جسمانی‌اند. از نظر این متفکر مسلمان، معنای خلق (ابداع)، همان خلق از کتم عدم در زمان است. هر دو جهان، چه جهان برتر و چه جهان مادون، نیز سرانجام به یک منتهی که همان علت کلی همه‌ی اشیاء است ختم می‌گردند. از این مبدأ قصوی که ذات الوهیت است همه‌ی موجودات مرتبه به مرتبه صدور می‌یابند. بدین ترتیب کندی در رساله‌ی خود «درباره‌ی تعریف و توصیف اشیاء» عالم را از طریق نظریه‌ی فیض تفسیر نموده است، نظامی که بعدها مورد قبول فارابی قرار گرفت و توسعه یافت.(نصر، لیمن، ۱۳۸۳، ج۱، ص۲۷۹-۲۸۳) البته نکته‌ی اساسی در رساله‌ی مزبور این است که وی به صراحت معنای فاعلیت وجودی را تحت عنوان «ابداع» از مفاهیمی مانند تحریک و تألیف جدا کرده است.^[۲۵] حتی وی در جایی دیگر به صراحت از کلمه‌ی فیض برای رساندن وجودبخشی و اعطای هویت (تهوی) استفاده می‌کند: «فاذن فیض الوحده عن الواحد الحق الاول هو تهوی کل […] فهو المبدع جمیع المتهویات.» (به نقل از رحیمیان، ۱۳۸۳، ص۹۵)

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

کندی در رساله‌ی دیگر خود^[۲۶] فاعل را به فاعل حقیقی و فاعل مجازی تقسیم کرده است. فاعل حقیقی، فاعلی است که فعلش ایجاد اشیاء است، پس از آن که نبوده‌اند، و بدون تأثیرپذیری فاعل از فعلش. این فعل «ابداع» نام دارد و منحصر به فاعلیت خدای واحد است. اما فاعل مجازی فاعلی است که خود، مخلوق و مبدع است و فعلش عبارت است از: تأثیر در غیر که این شأن مخلوقات است که خود، منفعل‌اند و در یکدیگر تفاعل و تأثیر دارند. و به دلیل این که تأثیر موجودات، علی رغم قرب یا بعدشان نسبت به مبدأ همگی مستند به فاعل اول است، پس آن فاعل خود فاعل کل بوده و فعل ماسوای او مجازی است.
این کلام کندی بعدها در نزد ابن‌سینا و پیروانش به مرزبندی دقیق و تفکیک احکام این نوع فاعل، یعنی فاعل الهی و فاعل طبیعی منجر شد که در بخش مربوط به ابن‌سینا به طور مفصل از آن بحث خواهیم کرد.
نکته‌ی دیگر این‌که، وی بر عقل به عنوان اقنومی مستقل در کنار معانی دیگر عقل انسانی تأکید دارد. وجه اهمیت این موضوع، قول به عقل به عنوان عالمی جدا و اقنومی مؤثر بر عوالم مادون و نیز مؤثر در خروج عقول بالقوه به سوی فعلیت است. کندی در بیان وجه صدور کثرت از وحدت ضمن تأکید بر آن که واحد حقیقتی است ازلی و به هیچ وجه تکثر نمی‌پذیرد، ماسوای واحد، حتی عقل را نیز کثیر و متکثر دانسته و می‌گوید: به گمان ما عقل، نخستین متکثر است که این امر خود می‌تواند بنای طرح عقل به عنوان نخستین صادر در نزد فارابی و ابن‌سینا باشد. (همان، ص۹۵-۹۶)
البته باید به این مسئله‌ توجه داشت که وجه نظر عمده‌ی کندی در طرح مسئله‌ی فیض اشاره به مسئله‌ی خلقت است که از نظرگاه دینی به عنوان هستی بخش و اعطای وجود مطرح است، بدین جهت است که وی طریق ارسطو را در اثبات خدا و تلقی او از خداوند به عنوان محرک لایتحرک یا عقل عاقل، به جای خالق عالم از عدم، یعنی خالقی که نه تنها حرکت بلکه وجود عالم مدیون اوست، را ناکافی دانسته و آن ر ابا تصویری که خود از متن و بطن قرآن کریم در زمینه‌ی رابطه‌ی خدا و عالم به دست آورده ناسازگار می‌داند. (همان)
اخوان الصفا
اخوان الصفا به عنوان جمعیتی که در صدد تدوین دانش‌نامه‌های علمی برای آشنا ساختن مردمان با رشته های علمی مختلف و تلاش در ارائه تفسیر عقلی، علمی، باطنی و درونی از دین و شریعت برآمدند، بی شک، نقشی مؤثر در تاریخ فلسفه‌ اسلامی داشتند. از آن میان برجسته ساختن نظریه‌ی فیض و استفاده از آن در مسیر توضیح مباحث آفرینش در اندیشه‌ی اسلامی از جمله اقدامات ایشان بوده است.
از مطالعه‌ی مختصر رسائل اخوان الصفا روشن می‌شود که آن‌ها خلقت عالم یا پیدایش کثرت از وحدت را به جاری شدن اعداد از واحد تشبیه کرده‌اند، زیرا به وسیله‌ی اعداد می‌توان کثرت را به وحدت پیوست و هماهنگی جهان را نمودار ساخت. علم عدد در نظر اخوان طریق وصال به علم توحید و حکمت و ماوراءالطبیعه و اصل موجودات و ریشه‌ی بقیه‌ی علوم است که آن را اکسیر اول و کیمیای اعظم می‌نامند و عدد اولین فیض عقل بر نفس و «زبان توحید و تنزیه» می‌شمارند. پس جای تعجب نیست اگر اخوان نسبت مبدء را به عالم با نسبت عدد واحد به سایر اعداد تشبیه و مقایسه کرده اند. (نصر، ۱۳۷۷، ص۷۸-۷۹)
البته اخوان بر نظریه‌ی فیثاغوری خود نظریه‌ی افلاطونی و فلوطینی را نیز افزوده‌اند، هم‌چنان‌که انوار از طبیعت خورشید منبعث است، هم‌چنین موجودات به صورت فیض و اشراق از ذات باری تعالی منبعث می‌شود. اما کیفیت صدور کثرت از وحدت را بدون آن‌که تغییری در واحد پدید آید، اخوان به روش فیثاغوری تفسیر کرده‌اند و می‌گویند هرگاه از عدد یک، اعداد دیگر مرکب شوند تجزیه در آن رخ ندهد. هم‌چنین خدا بعد از اختراع اشیاء، هم‌چنان واحد باقی می‌ماند و چنان که واحد اصل عدد و منشأ و اول و آخر است، هم‌چنین خدا علت اشیاء و خالق آن‌ها و اول و آخر آن‌هاست. و چنان‌که قیام و دوام اعداد به واحد است هم‌چنین مخلوقات را دوامی جز به عنایت خالق نیست. (فاخوری، جرّ، ۱۳۸۶، ص۲۲۲)
اخوان در رسائل خود به ترتیب صدور عالم اشاره کرده و در این زمینه می‌نویسند:
اولین شیئی را که باری جل ثناءوه از نور وحدانیت خود آفرید جوهری بسیط بود که عقل فعال نیز نام دارد به همان صورت که عدد دو از تکرار واحد به وجود می‌آید. سپس نفس کلی فلکی را از عقل به وجود آورد و هم‌چنان که عدد سه از افزودن واحد به دو به دست می‌آید. و بعد هیولای اولی از حرکت نفس پدید آمد چنان که عدد چهار از افزودن واحد به سه حاصل می‌شود. بعد از این سایر خلایق از هیولی به وجود آمد و به وسیله‌ی عقل و نفس ترتیب یافت. چنان‌که اعداد دیگر از افزودن چهار به اعداد پیشین خود حاصل می‌شود. (به نقل از نصر، ۱۳۷۷، ص۷۹)
همان‌طورکه ملاحظه می‌کنیم، با پذیرش مفهوم فیض، سایر ارکان نظام فلوطین به ترتیب صدور عقل و نفس ـ به عنوان اموری مستقل از آدمی ـ از باری‌تعالی نیز پذیرفته شده است، اما اخوان در این‌جا عنصری را که از کندی وام گرفته، وارد نظام مذکور می‌کنند. نام آن عقل فعال است که آن را همان عقل اول به حساب آوردند که البته والاترین مرتبه از آن عقل می‌باشد و آن‌را به عدد دو که نزدیک‌ترین عدد نسبت به واحد (یک) است، تشبیه کرده‌اند. نکته‌ی مهمی که در این‌جا باید بدان توجه نمود این است که اخوان میان خلق و ابداع فرق می‌نهند. از نظر آنان خلق عبارت است از ایجاد شیء از چیزی دیگر چنان که خدای تعالی گوید: «خلقکم من تراب»، اما ابداع «ایجاد شیء است از لاشیء». (فاخوری، جرّ، همان)
اخوان معتقد به حدوث عالم و منکر قدم آن هستند و دهریون یعنی کسانی را که عالم را قدیم می‌دانستند به شدت سرزنش می‌کنند. آنان بر این عقیده‌اند که نسبت خداوند به جهان از قبیل نسبت بنا به خانه یا نسبت مؤلف به کتاب نیست، بلکه نسبت عالم به خداوند هم‌چون نسبت کلام به متکلم، و نسبت نور به چراغ یا خورشید، و نسبت حرارت به کوره، و نسبت عدد به واحد است. کلام و نور و حرارت و عدد هر یک از مبدء خود که چراغ و آتش و واحد باشد فیض یافته است و بدون مبدء بقاء هستی ندارد. عالم نیز نسبت به حق تعالی دارای چنین وضعی است هستی و بقای آن هر دو به او پیوسته است. (نصر، ۱۳۷۷، ص۹۱-۹۲)
اخوان هم‌چنین مانند صوفیان اصطلاح عشق را برای مجسم ساختن قوه‌ی جاذبه‌ای که بین خالق و جهان موجودات به کار برده و خداوند را اولین معشوق و تنها مراد عالم خلقت می‌شمارند و نیروی معشوق و عشق را علت اصل پیدایش موجودات می‌دانند. همین نیروی اشتیاق به وصال خداوند است که باعث می‌شود از نفس کلی فلک محیط به وجود آید و فلک به نوبه‌ی خود با گردشی که دارد فلک مادون را به وجود آورد و به این نحو بقیه‌ی افلاک تا فلک مستمر پا به عرصه هستی بگذارند. (همان، ص۹۰)
پس از اخوان الصفا برخی منطقیان و فلاسفه از ایشان متأثر شده و فیض را به عنوان وجه ارتباط خالق و مخلوق دانسته و برخی اقانیم نظیر عقل اول و نفس را پذیرفتند.
فارابی
فارابی را می‌توان مدون اصلی نظریه‌ی فیض در فلسفه‌ اسلامی دانست. وی عقیده داشت که بین حقیقت دین و حقیقت فلسفه سازگاری وجود دارد و براساس همین ایده، فلسفه‌ ارسطویی را با مبانی دینی بررسی و تدوین نموده است، در واقع فارابی فلسفه را به شیوه‌ی دینی تشریح می‌کند و درباره‌ی دین نیز به تفکر فلسفی می‌پردازد. (شریف، ۱۳۶۲، ج ۱، ص۶۴۸)
با توجه به این امر درباره‌ی مسئله‌ی فیض نیز وی معتقد به سازگاری این نظریه با شریعت اسلام و فلسفه‌ ارسطو بود و در این زمینه سعی بلیغی را در بسط و تشریح ابعاد مختلف این نظریه تا جزئی‌ترین خصوصیات فلوطینی آن نظیر قول به عقل، نفس و … با تکیه بر اصول ارسطویی و نوافلاطونی به کار گرفت. بدین ترتیب نظریه‌ی صدور و فیض برای فارابی شناخته شده‌ترین نظریه‌ی مبنایی مابعدالطبیعه نوافلاطونیان است که حول محور موجودات ربّانی و ارتباطات علّی آن با جهان مادی متمرکز بوده و همین نظریه است که مبانی مابعدالطبیعه فارابی را در مهم‌ترین آثار شخصی او؛ یعنی «مدینه ی فاضله» و «سیاست مدینه» تشکیل می‌دهد. (نصر، لیمن، ۱۳۸۳، ج۱، ص ۳۲۰-۳۲۱)
یکی از نکات برجسته‌ی نظریه‌ی صدور در فلسفه‌ فارابی تمایز منطقی و فلسفی میان ماهیت وجود است. وی نخستین فیلسوف اسلامی است که در رساله‌ی خود تحت عنوان «المسائل‌الفلسفیه و الأجوبه عنها» از تغایر وجود و ماهیت سخن به میان آورده و آن را وارد مباحث فلسفی کرده است. (دینانی ، ۱۳۸۵، ج ۳، ص ۸۳) چنان چه پروفسور ایزوتسو درباره‌ی اهمیت این موضوع در تفکر اسلامی می‌نویسد:
فرق بین ماهیت و وجود بدون تردید یکی از اساسی‌ترین آراء و عقاید فلسفی در تفکر اسلامی است، بدون مبالغه و اغراق می‌توان گفت که این فرق و تمایز، نخستین گام را در تفکر وجود شناسی مابعدالطبیعی در میان مسلمین تشکیل می‌دهد و بنیادی را فراهم می‌کند که تمام ساختمان مابعدالطبیعی اسلامی برآن ساخته شده است. (ایزوتسو، ۱۳۶۸، ص ۴۸).
در سایه‌ی این اصل مهم است که می‌توان عقلاً از یک موجود دو جنبه‌ی چیستی و هستی را انتزاع و در نتیجه، هستی را به واجب و ممکن تقسیم کرد.
از نظر فارابی، وجود واجب، وجود فی‌نفسه است که جز وجود نتواند بود و عدم آن متصور نیست. مانند وجود خداوند. به عقیده‌ی فارابی، خدا واجب وجود است و بنابراین برای وجود و بقای خود به دیگری نیازمند نیست. او عقلی است که به معرفت خود تواناست و هم عاقل و هم معقول است. او بذاته فرد بی‌همتاست و هیچ چیزی مانند او نیست (لیس کمثله شیء) و مقابل و همتایی ندارد. اما وجود ممکن، بر خلاف وجود واجب وجودی است که وجودش از دیگری است و عدم آن متصور و ممکن است.
تقسیم وجود به واجب و ممکن به نوبه‌ی خود زمینه‌ساز تدوین و تشکیل مفهوم فاعلیت وجودی به معنای وجوددهی و اعطای وجود و نیز وابستگی و تعلق در بعد وجود است. درباره‌ی مفهوم فیض و فاعلیت وجودی ، نگارنده در بخش دوم و سوم رساله به طور مفصل بحث خواهد کرد.
باید توجه نمود که در فلسفه‌ فارابی به تبع پذیرش فاعلیت وجودی به عنوان شیوه‌ی آفرینش الهی و نحوه‌ی ارتباط حق با خلق، اغلب توابع و لوازم فلوطینی این نظریه نیز پذیرفته شده است از جمله مسئله‌ی نحوه‌ی صدور کثرت از وحدت، مسئله‌ی صادر اوّل (عقل)، مراتب، درجات و طبقات وجود، مسئله‌ی قدم عالم و مانند آن. البته فارابی در نظریه‌ی قدم عالم، تابع ارسطو است، ولی برای آن که از عقیده‌ی اسلامی خارج نشود، میان قدم عالم (چنان که ارسطو گفته) و اندیشه‌ی خلق (چنان چه دین گفته) جمع کرده است. (فاخوری، جرّ، ۱۳۸۶، ص ۴۱۹). وی منافاتی بین قدم عالم با فاعلیت هستی‌بخش نمی‌بیند.
فارابی برای حل مسئله واحد و کثیر و تاثیر خداوند بر جهان و رابطه او با عالم کثرت، سیستم صدور و فیض را بر پایه‌های عقول ده‌گانه پایه‌ریزی و ابداع کرد، وی بر اساس قاعده‌ی «الواحد لایصدرعنه الّا الواحد» معتقد است خداوند چون ذات خود را تعقل نمود، عالم از علم او به ذات خود صدور یافت. به نظر وی از واحد ضروری یا واجب بر اثر علم او به ذات خود و بر اثر رحمت، (یا فیض یا خیر) تنها واحد دیگر جاری یا صادر می‌شود و این وجود صادر عقل اول نام دارد که ممکن الوجود بذاته و واجب الوجود به کائن اول است. عقل اول ـ که واجب بالغیر است ـ اگر خود را تعقل کند تعددّ پدید می‌آید، زیرا تعقّل و ابداع در عالم عقل یک چیز است، لذا اولین افاضه از موجود اول، همان عقل نخستین می‌باشد که قادر است هم مبدأ و هم ذات خویش را تعقلّ کند. چون مبدأ خویش را تعقّل نماید، عقل دوم از او صادر می‌گردد و چون ذات خویش را تعقل کند فلک اقصی (آسمان اول) به وجود می‌آید. عقل دوم نیز مبدأ و ذات خود را تعقل می‌کند. در نتیجه از جهت تعقّل مبدأ خود، عقل سوم از او صادر می‌شود و از جهت تعقل به ذات خویش، منشأ صدور فلک کواکب ثابت می‌گردد. این سیر ادامه دارد، تا آن که عقول چهارم، پنجم، ششم، هفتم، هشتم، نهم و دهم و مطابق با آن ها افلاک زحل، مشتری، مریخ، شمس، زهره، عطارد، قمر یکی پس از دیگری صادر می‌شوند. با صدور عقل دهم، سلسله‌ی عقولی کونیه و با صدور فلک قمر، سلسله‌ی افلاک سماوی تکمیل می‌گردد. بدین ترتیب حرکات دوری افلاک، همواره تحت تدبیر عقول قرار دارد.(فخری،۱۳۷۲،ص۱۳۶). از این‌رو سلسله‌ی فیضان یکی پس از دیگری ادامه می‌یابد تا ده عقل و نه فلک و نفوس آن ها کامل شود. این عقول و نفوس مترتب بر یکدیگر بوده و در این سلسله مراتب، عقل اول از همه متعالی‌تر است و نفوس فلکی و خود افلاک از او پیروی می‌کنند. زمین در این سلسله مراتب، آخر است و عقل فعّال هم که در مرتبه‌ی دهم قرار دارد، جهان بالا را به پایین مرتبط می‌کند. این عقل دائرمدار عالم تحت قمر است و از این عقل است که نفوس بشری و عناصر اربعه صادر می‌گردد. (شریف،۱۳۶۲،ج۱،ص۴۶۹)
نکته‌ای که باید بدان توجه نمود این است که رأی فارابی در این جا رأیی صرفاً فلسفی نبوده، بلکه اصول موضوعه‌ی خود را از هیئت و نجوم وام گرفته و بر طبق آن به نظریه‌ی فلسفی (و نه برهانی و یقینی) پرداخته است. بنابراین می‌بینیم نخستین فیلسوفی که به مراتب نظریه‌ی افلاک بطلمیوسی و قول به نفوس فلکی را با نظریه‌ی صدور کثرت از وحدت به شیوه‌ی فلوطین (صدور عقل از احد) ادغام کرد و کثرت طولی عقول را با عدد مشخص استنتاج نمود، فارابی بوده است. به مدد نظریه‌ی عقول دهگانه که فارابی مسئله‌ی حرکت و تغییر را حل می‌کند و در حلّ مسئله‌ی واحد و متکثر در آشتی دادن نظریه‌ی سنتّی ارسطوئی مادّه و فلسفه‌ اسلامی خلقت نیز همین نظریه را به کار می‌گیرد. مادّه و عقول ده‌گانه هر دو به یک اندازه قدیم‌اند لکن چون مادّه از عقل فعّال صادر شده است، حادث است. فارابی هم‌چنین برای توجیه فرد و بی‌همتا بودن خدا، به وساطت این عقول ده‌گانه میان خدا و عالم خاکی تمسّک می‌جوید. (همان، ص ۶۵۰-۶۵۱)
نکته‌ی دیگری که از مطالب فوق استنتاج می‌شود این است که وجه صدور کثرت از وحدت نیز از زمان فارابی با دخالت «تعقل» در روند فیض و صدور توأم شد؛ یعنی از عقل از آن جهت، چند موجود صادر می‌شود که این موجود می‌تواند چندین تعقل گوناگون از خود و مبدئش یا دیگرمبادی داشته باشد و از هر تعقل، موجود‌ی صادر می‌شود. این جهات و تعقلات در عقول دوم، سوم و بالاتر نیز به نوبه‌ی خود با صدوری ثنایی به صدور عقل، نفس یا فلک بعدی منجر می‌شود. اما این نکته نیز امری ذاتی و ملازم با نظریه‌ی فیض نیست، چرا که پس از فارابی، شیخ‌الرئیس ضمن پذیرش راه فارابی، راه دیگری را نیز بدون لحاظ تعقل برای صدور کثرت پیشنهاد می‌کند و آن این‌که از جهت امکان ذاتی وجوب بالغیر و ارتباط عقل با مبدأ، موجودات مختلفی صادر می‌شوند. به علاوه صدور نزد ابن‌سینا ثلاثی است؛ یعنی از هر عقل علاوه بر عقل بعدی نفس فلک و جرم فلک پسین نیز صادر می‌شود که توضیح بیشتر در این زمینه را به بخش دوم رساله موکول می‌کنیم.
سهروردی
سهروردی از جمله‌ی فیلسوفان نوآور و نقادی است که فیض، افاضه و اشراق، پایه‌ی حکمت او را تشکیل داده است. نظام فلسفی او مبتنی بر استعاره‌ی فیضان و پرتوافشانی و استناد انوار و مراتب نورانی به منبع نوری است. او در ترسیم نظام خاص خود، ترجیح داده که به جای لفظ وجود یا ماهیت یا واقعیت اصطلاح نور را به کار برد، چنان که به جای علیت یا فاعلیت وجودی نیز لفظ اشراق یا نورافشانی را به کار می‌برد. بدین‌ترتیب، مفهوم و معنای ایجاد در نزد وی برجستگی و وضوحی در خود پیدا کرده و با دید عرفانی و مذهبی آمیخته شده است. (رحیمیان، ۱۳۸۱، ص۱۲۰)
سهروردی در فلسفه‌ خود از حضرت حق به نورالانوار تعبیر می‌کند. به نظر او آفرینش افاضه و اشراق نورالانوار بوده و پدید آمدن مراتب هستی ظهور و تشعشع _ به نسبت‌های گوناگون- از سرچشمه‌ی نور ازل است. نورالانوار واحد است و هیچ‌گاه تغییر نمی‌کند و از میان نمی‌رود و پرتوافشانی او همیشگی است و زیبایی کمال او کاهش نمی‌یابد. سخن سهروردی در این زمینه در حکمه الاشراق چنین است:
فیض ابدی است، چرا که فاعل، تغییر نمی‌پذیرد و معدوم نمی‌شود، لهذا عالم به دوام فاعل، دائم است و این سخن که اگر فیض دائمی باشد با مبدأ خود مساوی می‌شود صحیح نیست چرا که دانستی شی‌ء درخشان به هر حال، نسبت به شعاع خویش تقدم دارد. و آن چه واجب بالذات است با آن چه وجوبش را از او می‌گیرد، مساوی نیست. (سهروردی، ۱۳۷۲،ج۲، ص ۱۸۱)
سهروردی از عقول به انوار تعبیر می‌کند و انوار را درجه اول به دو قسم، انوار قاهره و انوار غیر قاهره تقسیم می‌کند و در مرحله بعد انوار قاهره را به دو قسم انوار قاهره عالیه و انوار قاهره سفلیه یا عرضیه تقسیم می‌کند. مقصود سهروردی از انوار قاهره انواری است که به طور کلی از مادّه مجرّد هستند و هیچ ارتباطی با برازخ (اجسام) ندارند، یعنی نه منطبع در برازخ هستند و نه متصرف در برازخ. طبق این تعریف، انوار قاهره بر عقول تطبیق داده می‌شود، مقصود سهروردی از انوار غیر قاهره انواری است که مدّبر برازخ هستند، اما منطبع در برازخ نیستند، بر اساس این تعریف، نفوس ناطقه فلکی و انسانی جزء انوار غیر قاهره محسوب می‌شوند.
هم‌چنین انوار قاهره عالیه انواری است که میان آن‌ها رابطه‌ی طولی وجود دارد و در نزول علّی بر یکدیگر مترتّب هستند و این انوار به طور کلی از مواد مجرد هستند. اما انوار قاهره سفلیه انواری هستند که میان آن‌ها، ارتباط طولی وجود ندارد و در نزول بر یکدیگر مترتب نیستند. به نظر سهروردی این‌ها همان ارباب اصنام نوعیه هستند که خود به دو نوع تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از:

1. 1. گروهی از ارباب اصنام نوعیه از جهت مشاهدات طبقه‌ی طولیه حاصل می‌شوند، این انوار سبب پیدایش عالم مثال می‌گردند.

1. 1. گروهی دیگر از جهت اشراقاتی که از طبقه ی طولی حاصل می‌شوند، صادر می‌گردند. این انوار سبب پیدایش عالم محسوسات می‌گردند. ( همان، ص ۱۴۵-۱۴۶)

به نظر سهروردی ما هیچ دلیلی برای انحصار قاهره‌ی طولیه و عرضیه به ده عقل نداریم، بلکه قطعاً تعداد آن ها بیشتر از ده عقل است. هم‌چنین در مکتب اشراقی سهروردی از عقل اول به نور اقرب تعبیر می‌شود، و به عقیده‌ی او نور اقرب اولین صادر از نورالانوار است. تمایز میان نورالانوار و نور اول، از جهت کمال و نقص است. نور اقرب از جهت ذات، ممکن‌الوجود بوده و فقیر و محتاج نورالانوار است و به جهت نورالانوار، غنی و بی‌نیاز است. از این نور اقربی که عقل اول است، نور عقل دوم و از دوم، سوم و از سوم، چهارم و از چهارم، پنجم و… حاصل می‌شود و بدین طریق سلسه‌ی کثیری از انوار عقلیه تحقّق می‌یابد و این انوار مجرده، بیش از ده، بیست، صد، دویست، هزار و صد هزار هستند.
هم‌چنین بر اساس نظام اشراقی، میان انوار از یک طرف محبت و عشق و از طرف دیگر قهر و غلبه وجود دارد، برای نور سافل امکان احاطه بر انوار عالی که رتبه‌شان بالاتر است، وجود ندارد و از طرفی هر نور مجرد عالی به خاطر شدت نورانیش نسبت به نور مجرد سافل قهر و غلبه دارد، و هر نور مجرد سافل نسبت به عالی محبت و عشق دارد و قهر سافل نسبت به عالی باعث نمی‌شود که سافل عالی را مشاهده نکند، چون میان انوار مختلف حجابی وجود ندارد. بدین جهت هر چند نور سافل نسبت به نور عالی احاطه ندارد، اما می‌تواند آن را مشاهده کند. بدین ترتیب انوار سافل از دو جهت، یکی اشراق و دیگری مشاهده از انوار عالی، بالاخص نورالانوار کسب فیض می‌کنند. اشراق در سیر نزولی و مشاهده در سیر صعودی انوار مطرح است. یعنی هر نور عالی اشعه‌های انوارش را برنور سافل اشراق می‌کند و باعث افزایش و شدت نور سافل می‌گردد، و از طرفی هر نور سافل به مشاهده انوار عالی بالاخص نورالانوار می‌پردازد و از طریق این اشراق و مشاهده‌های مستمر میان انوار که امور خارجیه و واقعیه هستند نه امور اعتباری، موجودات کثیر در عالم هستی به وجود می‌آیند. بنابراین، می‌بینیم که در فلسفه‌ اشراقی بر خلاف فلسفه‌ مشائی حیثیات اعتباری نیستند که سبب پیدایش کثرت در عالم هستی می‌شوند بلکه جهات خارجیه‌ی اشراقیه و قهریه و حبیّه میان انوار سبب پیدایش کثرت می‌شود. ( همان، ص ۱۲۸ـ۱۴۳)
مهدی آشتیانی در این زمینه می‌گوید: «اشراقیین صدور کثرت را مستند به جهات اعتباریه مزبوره نمی‌دانند. بلکه به جهات خارجیه شهودیه و مکاشفیه و اشراقیه و عشقیه و قهریه و زلیّه و حبیّه مستند می‌دانند.» ( آشتیانی، ۱۳۳۰، ص۱۲۱)
لازم به ذکر است که سهروردی این نظام نوری را در تمامی پیکره‌ی اندیشه و حکمت خود جاری کرد و در عین حال با انتخاب نور به عنوان اساس فلسفه‌ خویش بیان اندیشه‌ی «خیر اعلا»ی افلاطون و « صدور و فیض» نوافلاطونیان و «عقول و مفارقات » یونانی و «امشاسپندان و ایزدان و فرشته شناسی» ایرانی و بحث «ملائکه» در اسلام، اشراق و شهود عرفانی و تصوف و آیات و روایات را جمع کرد؛ به طوری که «حکمت نوریه» او با آن ها قابل انطباق است. (رستگار مقدم، ۱۳۸۶، ص ۸۸)
مواردی از تاثیر سهروردی بر صدرا در نظریه‌ی فیض
در این قسمت در صدد هستیم به تاثیری که در حکمت صدرا المتالهین با تأثر از عقاید شیخ اشراق در زمینه‌ی اشراق و فیض به جای مانده، بپردازیم.
ملاصدرا در آثار مختلف خود به نظام اشراقی سهروردی تمایل نشان داده، انتقاداتی که سهروردی بر نظریه‌ی صدور مشائیان وارد کرده باعث شده که صدرا نیز در بحث نظام فیض خود از مشائیان به تدریج فاصله گرفته و به فلسفه‌ اشراقی نزدیک شود عناصر ذیل از حکمت اشراقی در فلسفه صدرایی حضور به هم رسانده است:
۱- صدرا در این زمینه که حیثیات در عقول نمی‌تواند سبب کثرت عقول، افلاک و سایر موجودات گردد با سهروردی هم عقیده است . وی در این باره در رساله‌ی اجوبه المسائل النصریه می‌گوید :«هر حیث و اعتباری منشأ صدور امری در خارج نمی‌شود؛ بلکه لازم است که مبدأ شیء عینی امری باشد که در خارج از یک نحو تحقق و تأصل برخوردار باشد.» (ملاصدرا، ۱۳۷۵، ص۱۵)
۲- وی درباره‌ی این مسئله‌ که تعداد عقول بیشتر از ده تاست و قول مشهور مشائین درباره‌ی تعداد عقول بر مبنای تحقیق قابل دفاع نیست، به فلسفه‌ سهروردی تمایل نشان داده است. صدرا در کتاب الشواهد الربوبیه برای اثبات کثرت عقول و بیان این مطلب که تعداد عقول از ده عقل بیشتر است به آیه‌ی «فی کل سماء امرها» (فصلت (۴۱)، آیه ی۱۲) استناد کرده و می‌گوید: «عقول از حیث مرتبه و منزلت از همه‌ی موجودات به حق نزدیک‌تر هستند و بیش از همه‌ی موجودات عشق به حضرت حق دارند به عبودیت حق اشتغال دارند و عدد این عقول به اندازه‌ی عدد کرات و عدد مدبّرهای این کرات است، پس خود حضرت حق در نظام گیتی بسیار زیاد هستند.» وی سپس به این آیه ی «و ما یعلم جنود ربّک الاهو» (مدثر(۷۴)، آیه ی۳۱ ) استناد می‌کند. (ملا صدرا، ۱۳۸۲ب، ص ۱۷۳-۱۷۴)
۳- صدرا هم‌چنین نظریه‌ی سهروردی و اشراقیون را درباره‌ی عقول عرضی بر نظر ابن‌سینا و فیلسوفان مشائی ترجیح داده است، ولی در کتاب المبدأ و المعاد خود بعد از بیان نظریه‌ی مشائین درباره‌ی پیدایش کثرت، بحث را چنین ادامه می‌دهد:
حکمای رواقی و فارسی بر این باور بوده‌اند که اختلاف نوعی انواعی متکثر، مثل اجسام عنصری که بین آن‌ها رابطه‌ی تکافؤ برقرار است، یا در فاعل است، و یا در جهات تأثرش، و چون در عقل اخیر جهات و حیثیات آن به اندازه‌ی نیست که برای پیدایش انواع متکثر این عالم کافی باشد، حکمای مذکور به سوی این اعتقاد گرایش پیدا کرده‌اند که تعداد عقول بیش از ده، بیست یا پنجاه تاست و چنین نیست که تعداد عقول مثل نظریه‌ی فیلسوفان مشائی با تعداد اندک مساوی باشد و تنها عقل اخیر سبب پیدایش عنصریات باشد. بلکه آ‌‌ن‌ها بر این باور بوده‌اند که هر نوع از انواع جسمانی دارای عقلی است که ربّ آن نوع و مدبّر آن هستند و نسبت به اشخاص آن نوع عنایت خاصی دارد.

• اسفندیاری و همکاران(۲۰۰۹):

با بهره گرفتن از اختلاف توابع پاسخ فرکانسی جابجایی، سرعت یا شتاب سازه آسیب دیده و مدل تحلیلی و به­ کارگیری روش حداقل مربعات، ماتریس جرم و سختی سازه آسیب دیده را (با در نظر گرفتن ضرایب میرایی مودال) به روز نمایی شده ­اند. کیفیت نتایج به پارامترهایی مانند موقعیت و نوع سنسور و تحریک، خطاهای اندازه گیری، نقاط فرکانسی مورد استفاده و تابع وزن بستگی دارد. در این مقاله، تابع انتقال در حالت آسیب دیده به صورت تابع دو جمله­ای در فضای مودال با بهره گرفتن از شکل­های مودی مدل تحلیلی تقریب زده شده است. معادلات در فرکانس­های بالا به دلیل برخورداری از رفتار محلی سازه اطلاعات بیشتری در ارتباط با آسیب را دارا هستند، به همین دلیل استفاده از توابع فرکانسی سرعت و شتاب موجب حاکم شدن معادلات با مرتبه فرکانس بالاتر می­ شود. فرایند به­روز رسانی با حذف محدوده­های فرکانسی کم حساسیت و صرف نظر از تابع وزن در صورت به­روز رسانی همزمان ماتریس­های جرم و سختی و استفاده از معکوس نرم دوم ماتریس­ها برای وزن­دار کردن آنها در صورت شناسایی جداگانه ماتریس­های جرم و سختی (جهت افزایش مشارکت معادلات فرکانس بالا) انجام گرفته است ]۳۸[.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

.

• فصل دوم

مبانی روش شناسایی

• مقدمه:

هدف از این تحقیق، بررسی عملکرد روش شناسایی ارائه شده توسط آشتیانی و قاسمی(۲۰۱۲) با بهره گرفتن از حل مستقیم ماتریسی معادلات حرکت در حوزه فرکانس، برای سازه­های دو بعدی در مواجهه با نامنظمی­های جرم، سختی و میرایی و سازه­های سه بعدی با نامنظمی پیچشی است ]۱[.
روش فوق­الذکر مبتنی بر روش آشتیانی و خانلری(۲۰۰۶) است. بر اساس مرجع مورد نظر، با تعریف زیرفضاهای سازه­ای و روش حل ماتریسی در حوزه زمان و حوزه فرکانس، ماتریس­های جرم، سختی و میرایی سازه­های برشی در محدوده رفتار الاستیک شناسایی شدند. این روش در حالت تحریک اجباری و عدم نوفه، قادر به شناسایی دقیق ماتریس­های مورد نظر است. اشکالات این روش، عدم حل مستقیم مسئله در حالت­های تحریک اجباری محدود و ارتعاش آزاد و حساسیت شدید به میزان نوفه­ است. دو روش ابتکاری تغییر افزوده مستقل و وابسته نیز برای حالت ارتعاش آزاد و حالت تحریک اجباری محدود ارائه شد، همچنین آلگوریتم پسرو برای کاهش خطاهای ناشی از عملیات ماتریسی در حالت وجود نوفه معرفی شد. در این آلگوریتم با قطری نمودن ماتریس مجهولات، دستگاه معادلات به صورت سطری حل و از انباشت و افزایش خطاها در اثرعملیات ماتریسی جلوگیری شده است. ولی این الگوریتم تنها قابلیت استفاده در مورد سازه­های برشی را دارا است ]۳۹[.
در ادامه این تحقیقات، روش تغییرات افزوده برای سازه­های برشی- پیچشی (سازه­های ۳ بعدی) توسط آشتیانی- رادبد (۲۰۰۷) ارائه شد. رفتار الاستیک، میرایی غیر کلاسیک سازه و اعمال تحریک و اندازه گیری پاسخ­های سازه در تمامی درجات آزادی آن، فرضیات این تحقیق به شمار می ­آید. جهت کاربردی کردن روش، زیر فضاهای سازه­ای متناسب با تعداد محرک­ها و سنسورها تعریف شد، به گونه ­ای که ماتریس­های مشخصه این زیرفضاها ماتریس­های کاهش یافته دینامیکی سازه اصلی هستند. کارایی روش روی سازه ۸ طبقه پیچشی با خروج از مرکزیت­های ۵، ۱۰ و۲۰ درصد مورد بررسی و مشخص شد که روش ارائه شده به محتوای فرکانسی نیروی ورودی و میزان خروج از مرکزیت حساسیت ندارد. در انتها نیز روش تغییرات افزوده جهت شناسایی سازه مرجع ASCE مورد استفاده قرار گرفت و نتایج مطلوبی را بدنبال داشت. نتایج شناسایی جرم و سختی سازه مرجع در جدول (۲-۱) آورده شده است ]۳[.
اختلاف مقادیر شناسایی شده و مقادیر حقیقی ماتریس­های مشخصه سازه مرجع ASCE در گزارش رادبد- آشتیانی]۳[.

M

K

طبقه

۰.۰۷%

۱.۱۱%

اول

۲.۶۱%

۴.۰۸%

دوم

*بازی خوانی
*فراگیری دانش مورد نیاز برای تصمیم گیری مناسب تاکتیکی

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

*به کارگیری مهارت های تصمیم گیری برای حل مشکل
این سه عنصر، تشکیل دهنده مثلث تاکتیک شکل ۲-۶- هستند .
مهارت های تصمیم گیری
آگاهی تاکتیکی
درک بازی
بازی خوانی
شکل۲-۶- مثلث تاکتیک
بازیکنانی با مهارت های تاکتیکی بالا، درک خوبی از بازی دارند، یا چیزی که آلن لاندر (۲۰۰۱) آن را این گونه تشریح می کند «توانایی درک قوانین، استراتژی، تاکتیک و از همه مهمتر، درک صحیح از خود برای حل مشکلاتی که در مسابقه وجود می آیند.» . علاوه بر این، مهارت های تاکتیکی شامل تصمیم گیری هایی درباره آرایش بازی بر اساس رأی مربی و نظر بازیکنان، قبل از شروع فعالیت نیز می شود، همان گونه که در والیبال، فوتبال آمریکایی و بسکتبال روی می دهد. در فوتبال آمریکایی ممکن است بازیکن تصمیم بگیرد از فریب دویدن برای فرار از تکل حریف استفاده کند و بعد توپ را پاس دهد، زیرا متوجه می شود که مدافعان با دیدن اولین نشانه دویدن به سرعت در حال یورش به سمت خط هستند.
بازی خوانی
برای حل مشکلات یک مسابقه، ورزشکاران باید ابتدا مشکلات را بشناسند. این کار ساده به نظر می رسد، اما اغلب ورزشکاران آن قدر مجذوب رویدادهای لحظه به لحظه مسابقه می شوند که در درک مشکلات، کوتاهی می کنند. یک نقش مهم ولی اغلب فراموش شده مربیان، کمک به ورزشکاران برای به دست آوردن مهارت های شناخت مشکلات پیش روی در مسابقه است. در ورزش، این مهارت ها را توانایی بازی خوانی می نامیم و این مهارت ها از جمله عناصر اصلی است که ورزشکاران بزرگ را از ورزشکاران نسبتاً بزرگ، متمایز می کند.
مهارت های شناخت
دانشمندان ورزشی پی برده اند ورزشکاران برتر، نحوه بازی خوانی که شامل مهارت های شناخت، درک، دقت و تمرکز است، آموخته اند. ورزشکاران با استفاده کارآمد از این مهارت ها برای بازی خوانی، دانش و آگاهی لازم را برای تصمیم گیری صحیح درباره مهارت های تکنیکی و تاکتیکی مورد استفاده به دست می آورند. علاوه بر آن، این ورزشکاران توانایی پیش بینی و واکنش سریع تری نسبت به یک رویداد در قیاس با ورزشکاری با مهارت کمتر خواهند داشت. در بازی خوانی، بازیکنان اطلاعات را از طریق حواسی نظیر بینایی، شنوایی، لامسه و حرکت شناسی (حرکت شناسی نتیجه کار حسگرهایی است که در بدن قرار میگیرد و درباره موقعیت و حرکت بدن اطلاعاتی می دهد. ) جمع آوری می کنند. ورزشکاران این اطلاعات را ترکیب می کنند تا معنا و مفهوم آن را تعیین کنند.
از راه تمرین و تحت تأثیر مربیگری، بازیکنان خیلی ماهر می آموزند با نهایت سرعت بازی خوانی کنند و با پیش بینی آنچه حریف انجام خواهد داد، واکنش مناسب نشان دهند. ورزشکارانی با مهارت بالا، با مشاهده حالت بدن حریف، ارتباط بین بازیکنان حریف و احتمال موفقیت تاکتیکی خاص بر اساس سال ها تجربه در موقعیت مشابه، حرکت حریف را پیش بینی می کنند و واکنش مناسب نشان می دهند. ( موران ۱۹۹۷ )
بازیکن دارای توپ باید هنگام دریبل به سمت دروازه، از موقعیت هم تیمی ها و بازیکنان حریف آگاه باشد و بعد باید به سرعت تصمیم بگیرد که پاس بدهد یا شوت بزند. در همین لحظات، دروازه بان باید موقعیت نزدیک ترین بازیکن حریف را زیر نظر داشته باشد، اما تمرکزش مهاجم صاحب توپ باشد.
بازی خوانی در فوتبال
دو پژوهشگر، تحقیقی را انجام دادند که در آن بازیکنان با تجربه (با بیش از ۱۳ سال تجربه بازی) و کم تجربه (۴ سال تجربه بازی) شرکت داشتند و به آنها صحنه هایی منتخب از فوتبال را نمایش دادند که در انتهای آن بازیکنی از تیم حریف پاس می دهد. از دو گروه بازیکنان خواسته شد خود را در نقش مدافع پوششی یا مدافعی که تلاش بر ممانعت از پیشروی حریف دارد، تجسم کنند. سپس آنان خواسته بودند تا با پا گذاشتن روی یکی از چهار مکان تعیین شده، نشان دهند چگونه برای قطع پاس، تلاش می کنند. همزمان با این عمل، دانشمندان حرکت چشم های آنان را هنگام تماشای صحنه های باز، دنبال کردند تا بفهمند تصمیم گیری آنها با توجه به چه نشانه هایی بوده است.
محققان دریافتند که بازیکنان باتجربه، واکنش سریع تری به روند بازی نشان داده اند و توجه بیشتری به میانه تنه حریف دارند، در حالی که بازیکنان کم تجربه، پاهای حریف و توپ را زیر نظر داشتند. به علاوه بازیکنان باتجربه، وقت کمتری صرف تماشای بازیکن صاحب توپ کردند و تمرکز نگاهشان اغلب اوقات متوجه نزدیک ترین بازیکن بدون توپ حریف بود. (ویلیامز و دیویدز ۱۹۹۸)
دانش تاکتیکی
ممکن است فکر شود تنها دانش مورد نیاز برای تصمیم گیری تاکتیکی، اطلاع از تاکتیکی است که در آن شرایط به کار می رود، ولی مطلب به این سادگی نیست. هنگامی که ورزشکاران از این موارد، اطلاع دارند، تصمیم های تاکتیکی بهتری می گیرند:
*قوانین رشته ورزشی
*طرح استراتژی فصل مسابقات یا مسابقه ای خاص (طرح مسابقه)
*شرایط فیزیکی بازی
*نقاط قدرت و ضعف حریف
*نقاط قدرت و ضعف خود
*انتخاب های تاکتیکی برای شرایط متفاوت مسابقه
مهارت های تصمیم گیری
ورزشکاران با درک مشکل پیش آمده در مسابقه و کسب دانش مناسب، آماده آن تصمیم گیری تاکتیکی هستند که به آنها برتری می دهد. در بعضی موقعیت ها، ورزشکاران وقت زیادی برای تصمیم گیری درباره موضوع دارند ولی در بعضی موقعیت ها آنها باید خیلی سریع اطلاعات را پردازش کنند و تصمیم بگیرند. بهترین روش برای کمک به ورزشکاران برای گرفتن تصمیم های خوب و به موقع، قرار دادن آنها در بازی های تمرینی است که به این منظور طراحی شده اند.
انگیزه و هوش:
آرسن ونگر سرمربی معروف تیم آرسنال در باره اهمیت دو عنصر انگیزه و هوش و اساس تکنیک و سرعت در تیم خود می گوید :
“انگیزه و هوش دو عنصر بسیار مهم هستند چرا که من اعتقاد دارم بازیکن به اندک هوش و اشتیاق و انگیزه برای بهتر شدن ، نیاز دارد. تنها جنبه استعداد کافی نیست . در حرفه فوتبال انگیزه تبدیل شدن به بازیکن سطح بالا مهم است و این انگیزه وابسته به آن است که بازیکن از چه مقدار هوش برخوردار است که بتواند با استعداد خویش تبدیل به بازیکن سطح بالا شود .
اگر به اطراف خود بنگرید ملاحظه خواهید کرد که اغلب بازیکنان سطح بالا باهوش هستند و به طور قطع باید چنین باشد در غیر اینصورت اداره حرفه فوتبال برای آنها بسیار سخت است .به طور ایده آل شما خواهان بازیکنانی هستید که همه چیز داشته باشند.بازی ما در آرسنال بر اساس تکنیک و سرعت است و این بدان معنی است که من به سرعت و سطح تکنیک بازیکن نگاه می کنم . این عناصر اغلب با قدرت و اجرای فیزیکی به پیش رانده نمی شوند اما ما می‌خواهیم که بازیکنان سریع و پر جنب و جوش باشند و برای رسیدن به این اهداف نیازمند تکنیک سطح بالا و توانایی حرکت هستیم صد البته که شما به قدرت و آمادگی جسمانی نیازمند هستید اما اولویت های کار من سرعت و تکنیک است .(عرصه مربیگری ۱۳۹۰)
۲-۲-۱-۶-آمادگی روحی – روانی :
اهمیت روانشناسی ورزش
اگرچه روان شناسی ورزش در گذشته یکی از شاخص های فرعی روان شناسی محسوب می شد، با گسترش آن به خصوص در دهه های اخیر، به منزله یک رشته مطرح شده و نظریه های ویژه را در حوزه خود تولید کرده است. بنابراین روان شناسی ورزش با رفتار افراد در محیط های ورزشی و تمرینی سر و کار دارد. دو شاخه مجزا اما مرتبط با یکدیگر در حوزه روان شناسی ورزش عبارتند از:
۱- روان شناسان ورزش علمی در دانشگاه ها و در گروه های مربوط روی موضوعات تحقیقی نظیر استفاده از تصویرسازی به وسیله ورزشکاران یا اثربخشی راهبردهای کنترل اضطراب کار می کنند. آنان به تدریس روان شناسی ورزشی در دوره کارشناسی تربیت بدنی مشغول بوده، هدایت تحقیقات دانشجویان تحصیلات تکمیلی را به عهده دارند و همچنین واحدهایی را به مربیان و معلمان ارائه می دهند. کار آنان به طور عمده نظری اما با هدف به کارگیری در موقعیت های واقعی ورزشی است. ورزشکاران اغلب از آزمایشگاه های روان شناسی ورزش جهت آمادگی برای رقابت استفاده می کنند.
۲- روان شناسان ورزشی کاربردی که در مقام مشاور و به طور مستقیم با ورزشکاران و مربیان آنان کار می کنند، توصیه ها و کمک هایی را در جهت مدیریت برنامه های تمرینی ارائه می کنند. آنان از نظریه های ارائه شده علمی هر کدام را که مفید باشد به کار می برند و اغلب راهبردهایی را که به نظر می رسد برای ورزشکار مناسب است کشف می کنند و سپس با آزمون های علمی به جستجوی نتایج می پردازند. روان شناسان ورزشی ممکن است هم دانشگاهی و هم مشاور باشند.
مربیان و معلمان در طراحی برنامه های خود به طور فزاینده ای از نظریات ارائه شده از سوی روان شناسان ورزشی برای کمک بیشتر به افراد جوانی که با آنان کار می کنند استفاده می نمایند. آنان دریافته اند که با توجه به وسایل پیچیده و برنامه هایی که در اختیار بیشتر ورزشکاران برای آمادگی های جسمانی و مهارتی است، زمینه آمادگی های روانی ورزشکاران موفقیت او را در میادین ورزشی رقم می زند. سالی گانل، برنده مدال طلای دو ۴۰۰ متر المپیک می گوید: وقتی شما تکنیک برتری دارید و تمرین های بسیار خوبی را پشت سر گذاشته اید کنترل روی تفکر شما سبب شکست یا پیروزی می شود. روان شناسی ورزشی به منزله مطالعه علمی رفتار انسان در زمینه های ورزشی، در اوایل قرن بیستم شروع شد. کلمن گریفیث را پدر روانشناسی ورزشی نامیده اند. وی روان شناس دانشگاهی بود.
در سال ۱۹۶۵ انجمن بین المللی روان شناسی ورزشی (ISSP) ^[۱۴]به ریاست فرسیکو آنتونلی در ایتالیا تأسیس شد. پس از آن انجمن های ملی و قاره ای یکی پس از دیگری تأسیس شدند از جمله انجمن آمریکایی روان شناسی ورزشی و فعالیت های جسمانی (NASPSPA)^[15] در اروپا در سال ۱۹۶۹ فدراسیون اروپایی روان شناسی ورزش و فعالیت های جسمانی (FEPSAC)^[16] و در آسیا انجمن آسیایی پاسفیک جنوبی روان شناسی ورزشی (ASPASP)^[17]. این انجمن ها برگزاری کنفرانس ها و چاپ مجلات پژوهشی را برای توسعه نظریه ها و اطلاعات آغاز کردند .
برخی موضوعات در روان شناسی ورزشی در ادامه اجمالاً بررسی می گردد. از جمله نظریه های متفاوتی درباره ماهیت شخصیت و چگونگی توسعه آن بیان شده است.
شخصیت :
نظریه های فراوانی درباره شخصیت بیان شده که با سطوح مختلفی مرتبط است و هر یک رویکرد متفاوتی دارند، زیرا شخصیت یک مفهوم پیچیده و چندوجهی است و روان شناسان نیز روش های متفاوتی برای مطالعه انتخاب کرده اند. .
نظریه یادگیری اجتماعی و نظریه های بشردوستانه از دیگر نظریه های جدید در مورد شخصیت اند. ارزیابی شخصیت از مباحث مورد علاقه روان شناسان و روان شناسان ورزشی است. به دلیل وجود جنبه های مجزا در شخصیت، ارزیابی برای هر یک از آنها می تواند اجرا شود. مشاهده از رایج ترین شیوه های ارزیابی، به ویژه به وسیله مربیان است. اما روش علمی با بهره گرفتن از روان سنجی صورت می گیرد. سنجش صفات از طریق نیمرخ کامل شخصیت و با پرسشنامه شانزده سوالی کتل اجرا می شود. پرسشنامه تدوین شده آیزینک نیز صفات را اندازه گیری می کند. سایر پرسشنامه ها در این حوزه عبارتند از نیمرخ حالت های خلقی^[۱۸]، آزمون سبک توجهی و بین فردی نیدفر^[۱۹]، آزمون اضطراب حالتی – صفتی اشپیلبرگر^[۲۰] و آزمون اضطراب رقابت ورزشی مارتنز^[۲۱]. سنجش های حالتی نیز با آزمون هایی همانند پرسشنامه اضطراب رقابتی حالتی مارتنز (CSAI – II) و آزمون سبک توجهی و بین فردی اندازه گیری می شود. (خلجی و همکاران ۱۳۸۸)
خود پنداره ^[۲۲]از عناصر در خور توجه شخصیت و نیز اثربخش بر شرکت، یادگیری و اجرای فعالیت های جسمانی است. خود پنداره عبارت از تصویر توصیفی است که فرد از خود دارد و شامل ویژگی های جسمانی، نگرش، توانایی ها، نقش ها و هیجانات است. مساله مهم این است که نظر نسبت به خود ممکن است از برداشت دیگران متفاوت باشد. عزت نفس^[۲۳] میزان ارزشی است که برای خود قائلیم.
نگرش در ورزش
در توصیف شخصیت بیان شد که ترکیبی از نگرش ها، اعتقادات، ارزش ها و انگیزه هاست. مطالعه نگرش در تربیت بدنی به منزله شیوه ای که بر رفتار ما موثر است، اهمیت دارد. جنبه منفی نگرش همانند وقتی است که از خطاهای مکرر حریف بر خود احساس عصبانیت کنید و رفتار پرخاشگرانه نشان دهید. از جنبه مثبت، اگر به این اعتقاد برسید که ورزش برای آمادگی و لذت بردن از زندگی مفید است، آنگاه به احتمال زیاد برای شرکت در ورزش با برنامه های منظم تمرینی آماده خواهید شد.
سه مؤلفه اساسی نگرش عبارت است از:
الف) مؤلفه شناختی: دانش و اعتقاد درباره هدف نگرش، مثلاً تمرین آمادگی.
ب) مؤلفه عاطفی: احساس مثبت یا منفی در مورد هدف نگرش، مثلاً لذت بردن از تمرین.
ج) مؤلفه رفتاری: رفتار عمدی در خصوص هدف نگرش، مثلاً شرکت در جلسه های تمرین.
انگیزش در ورزش
مفهوم اصلی در انگیزش “جهت” است که به اعمالی از جستجوگری یا اجتناب از یک موقعیت اطلاق می شود. مثلاً یک ورزشکار مشتاق ممکن است برای شرکت در جلسه های بیشتر تمرین برانگیخته شود، در حالی که یک بازیکن بی انگیزه و فرسوده ممکن است به غیبت از جلسه تمرین ها فکر کند. شدت به مقدار توسعه تلاش گفته می شود . افراد با انگیزه بالا تلاش فراوانی از خود نشان می دهند.

هماهنگی با نیازهای جدید جامعه و ارباب رجوع .
کسب مهارت های ادارکی ، فنی و روابط انسانی.
کسب نگرش درست و آمادگی برای ایجاد تغییر در سازمان.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تامین نیروی انسانی جدید به منظور جایگزینی.
فراهم آوردن زمینه های ترفیعات.
رشد کمی و کیفی تولید.
اثر بخشی و کارآیی نیروی انسانی.
پرهیز از ضایعات (بهره گیری از امکانات و نیروها ).
تعلیم کارکنان توسط سرپرستان، روسا یا مدیران به طور مستقیم از طریق اجرا و عملکرد واقعی از هدف های کلی نظام آموزش ضمن خدمت است و اهداف بلند مدت آن، در صورت مستندسازی مدون و ساختار یافته می تواند بسترساز مدیریت دانش در سازمان بوده و در نهایت به عنوان منابعی که اطلاعات را سریعتر به کارکنان جوان تر انتقال دهد، به کار می رود.
اهداف مرحله ای
استقرار نظام آموزشی غیرمتمرکز با رویکرد خرد جمعی.
شناسایی مشکلات و برنامه ریزی هدفمند برای رفع آن.
تقویت روحیه مسئولیت پذیری.
تبادل تجربیات درون سازمانی و برون سازمانی و فرهنگ انجام صحیح کار.
شناسایی استعدادها و قابلیت توانمندسازی کارکنان در فرایند سازمانی.
تقویت تفکر خلاق و یادگیری مشارکتی.
بستر سازی جهت فرهنگ سازمان یادگیرنده.
انتقال مهارت های جدید پرسرعت و با کمترین بی نظمی.
رضایت شغلی فراگیران، چنانچه در اهداف سازمانی مشارکت داده شوند، علاوه بر رضایت شغلی به افرادی تبدیل می شوند که کار صحیح را عنوان محور اصلی حرکت خود قرار می دهند.
ترویج تبادل اطلاعات و ارائه عقاید و نظرات.
به اشتراک گذاری دانش مهارت در لایه های سازمانی.
تقویت احساس تعلق و اهمیت کارکنان.
ترویج تفکر متفاوت بودن افراد و تاثیر آن در کارکرد سازمانی. (ملائیان،۱۳۸۳)
۲-۱-۷-مزایای آموزش کارکنان
به کاهش تضادها و فشارهای عصبی در سازمان کمک میکند.
به افراد در حل مشکل و اخذ تصمیم به گونه ای اثربخش کمک میکند.
توسط آموزش، رشد انگیزش ، احساس مسئولیت و حس تشخیص افراد ارتقاء مییابد.
اعتماد به نفس و دستاوردهای فردی را ارتقاء میدهد.
در ارتقاء مهارتهای رهبری، ارتباطات و سلوک رفتار کمک میکند.
رضایت حرفه ای را افزایش میدهد.
با افزایش مهارتها افراد را به سوی دستیابی به اهداف شخصی شان سوق میدهد.
نیازهای شخصی کارآموزان و آموزش دهندگان را ارضاء میکند.
مسیر رشد آتی کارآموز را فراهم میکند.
حس یادگیری را ارتقاء میدهد.
ترس از قبول وظایف جدید را کاهش میدهد.
ارتباطات بیان افراد و گروه ها را بهبود میبخشد.
به توجیه کارکنان جدید و آنهایی که به گروه بالاتر رفته اند یا به مشاغل جدید منصوب شده اند، کمک میکند.
سیاستهای سازمان مقررات و قوانین را پایدار میکند.
اخلاقیات را پایدار میکند.
پیوستگی را در گروه به وجود می آورد
فضای مناسبی را برای رشد هماهنگی و یادگیری فراهم میکند.
سازمان را به محل بهتری برای کار و زندگی تبدیل میکند.
موجب بهبود منافع و یا برخورد مثبت تری در افراد میشود.
دانش کاری و مهارتها را درتمام سطوح سازمان بهبود میبخشد.
روحیه نیروی کار را بهتر میکند.
به افراد کمک میکند تا خود را با اهداف سازمان همسو کند.
به ایجاد یک تصور بهتر از سازمان کمک میکند.
اعتبار صراحت و اعتماد را در سازمان رواج می دهد.
روابط بین فرا دست و زیردست را بهبود میبخشد.
نیل به اهداف سازمانی را تسهیل می نماید.
به توسعه سازمانی کمک میکند.
به تهیه دستورالعملهای کاری کمک میکند.
به درک و اجرای سیاستهای سازمانی یاری میدهد.
درباره نیازهای آتی سازمان در تمام زمینه ها اطلاعات لازم را فراهم میکند.
حل مشکلات و اخذ تصمیم به گونه ای اثربخش تر در سازمان شکل میگیرد.
به ارتقاء سازمان از درون کمک میکند.
به درک و اجرای سیاستهای سازمانی یاری میدهد.

۳-۷- روایی پرسشنامه ۷۶
۳-۸- روش تجزیه و تحلیل داده‎ها ۷۶
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری یافته‎های تحقیق
۴-۱- توصیف داده‎ها ۷۹
۴-۲- آزمون فرضیات ۸۲
فصل پنجم: بحث و نتیجه‎گیری
۵-۱- جمع‎بندی یافته‎های تحقیق ۹۳
۵-۲- فرضیات پژوهش ۹۴
۵-۲-۱- فرضیه‎های اصلی پژوهش ۹۴
۵-۲-۲- فرضیه‎های فرعی پژوهش ۹۴
۵-۳- پیشنهادات ۹۸
۵-۳-۱- پیشنهادات حاصل از نتایج پژوهش ۹۸
۵-۳-۲- پیشنهادات برای پژوهش‎های آتی ۹۹

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۵-۴- محدودیت‎های پژوهش و سخن آخر ۱۰۰
منابع و مآخذ
منابع فارسی أ‌
منابع لاتین ث‌
ضمائم
پرسشنامه خ‌
فهرست شکل‎ها و نمودارها
شکل ۱-۱: مدل لاویج و استاینر ۳
شکل ۱-۲: گام‎های فرایند پژوهش ۷
شکل ۲-۱: جایگاه تبلیغات در آمیخته بازاریابی ۱۱
شکل ۲-۳ الگوی M5: پنج تصمیم اساسی در تبلیغ ۱۸
شکل۲-۴: کانال‎های رسانه و جایگاه وب ۳۲
شکل ۲-۵: مدل «لاویج و استاینر» (سلسله مراتب اثرات) ۶۴
شکل ۳-۲: نمونه سوال پرسشنامه در مورد متغیر دوست داشتن ۷۵
شکل ۴-۱: توزیع فراوانی جنسیت گردشگران پاسخگو (درصد) ۷۹
شکل ۴-۲: وضعیت سن گردشگران پاسخگو (درصد) ۸۰
شکل ۴-۳: توزیع فراوانی گردشگران پاسخگو بر حسب میزان تحصیلات (درصد) ۸۰
شکل ۴-۴: توزیع فراوانی گردشگران پاسخگو بر حسب تعداد دفعات دیدار از ایران (درصد) ۸۱
فهرست جدول‎ها
جدول ۲-۱: مقایسه مزایای تبلیغات در رسانه‎های مختلف ۳۶
جدول ۲-۲: درآمد‎ها و هزینه‎های تبلیغات اینترنتی ۳۸
جدول ۳-۱: بازارهای عمده گردشگر‎فرست به ایران ۷۲
جدول ۴-۱: توزیع فراوانی جنسیت گردشگران پاسخگو ۷۹
جدول ۴-۲: وضعیت سن گردشگران پاسخگو ۸۰
جدول ۴-۳: توزیع فراوانی گردشگران پاسخگو بر حسب میزان تحصیلات ۸۰
جدول ۴-۴: توزیع فراوانی گردشگران پاسخگو بر حسب تعداد دفعات دیدار از ایران ۸۱
جدول ۴-۵: توزیع فراوانی گردشگران پاسخگو بر حسب کشور مبدا ۸۱
جدول ۴-۶: نتایج آزمون t برای بررسی تأثیرگذاری ابزارهای تبلیغات اینترنتی بر متغیر «آگاهی» ۸۳
جدول ۴-۷٫ نتایج آزمون فریدمن برای اولویت‌بندی تأثیرگذاری ابزارهای تبلیغات اینترنتی بر متغیر «آگاهی» ۸۳
جدول ۴-۸: نتایج آزمون t برای بررسی تأثیرگذاری ابزارهای تبلیغات اینترنتی بر متغیر «دانش» ۸۴
جدول ۴-۹: نتایج آزمون فریدمن برای اولویت‌بندی تأثیرگذاری ابزارهای تبلیغات اینترنتی بر متغیر «دانش» ۸۵
جدول ۴-۱۰: نتایج آزمون t برای بررسی تأثیرگذاری ابزارهای تبلیغات اینترنتی بر متغیر «علاقه» ۸۵
جدول ۴-۱۱: نتایج آزمون فریدمن برای اولویت‌بندی تأثیرگذاری ابزارهای تبلیغات اینترنتی بر متغیر «علاقه» ۸۶
جدول ۴-۱۲: نتایج آزمون t برای بررسی تأثیرگذاری ابزارهای تبلیغات اینترنتی بر متغیر «ترجیح» ۸۶
جدول ۴-۱۳: نتایج آزمون فریدمن برای اولویت‌بندی تأثیرگذاری ابزارهای تبلیغات اینترنتی بر متغیر «ترجیح» ۸۷
جدول ۴-۱۴: نتایج آزمون t برای بررسی تأثیرگذاری ابزارهای تبلیغات اینترنتی بر متغیر «متقاعد شدن» ۸۷
جدول ۴-۱۵: نتایج آزمون فریدمن برای اولویت‌بندی تأثیرگذاری ابزارهای تبلیغات اینترنتی بر متغیر «متقاعد شدن» ۸۷