شکل (۳-۸): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره­ها و آنتی­بیوتیک­های مورد مطالعه علیه باسیلوس سرئوس…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۵۲
شکل (۳-۹): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره­ها و آنتی­بیوتیک­های مورد مطالعه علیه اشرشیا کلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۵۳
شکل (۳-۱۰): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره­ها و آنتی­بیوتیک­های مورد مطالعه علیه سالمونلا انتریتیدیس………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۵۴
شکل (۳-۱۱): نتایج میزان فنل عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………………………………..۶۰
شکل (۳-۱۲): نتایج میزان فنل عصاره بومادران………………………………………………………………………………………………..۶۱
شکل (۳-۱۳): نتایج میزان فنل عصاره کلپوره……………………………………………………………………………………………………۶۲
شکل (۳-۱۴): نتایج میزان فنل عصاره گلپر………………………………………………………………………………………………………۶۳
شکل (۳-۱۵): نتایج میزان فنل عصاره مریم گلی………………………………………………………………………………………………۶۴
شکل (۳-۱۶): نتایج مقایسه­ ای میزان فنل عصاره­ها و اسیدگالیک……………………………………………………………………۶۵
شکل (۳-۱۷): نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………………۶۷
شماره و عنوان شکل­ها……………………………………………………………………………………………………..صفحه
شکل (۳-۱۸): نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره بومادران………………………………………………………………………………۶۸
شکل (۳-۱۹): نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره کلپوره…………………………………………………………………………………۶۹
شکل (۳-۲۰): نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره گلپر…………………………………………………………………………………….۷۰
شکل (۳-۲۱): نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره مریم گلی……………………………………………………………………………۷۱
شکل (۳-۲۲): نتایج مقایسه­ ای درصد مهار عصاره­ها و اسیدآسکوربیک……………………………………………………………۷۲
شکل (۳-۲۳): نتایج مقایسه­ ای میانگین IC₅₀……………………………………………………………………………………………………73
شکل (۳-۲۴): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………..۷۴
شکل (۳-۲۵): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بومادران……………………………………………………………………….۷۵
شکل (۳-۲۶): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره کلپوره…………………………………………………………………………..۷۶
شکل (۳-۲۷): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره گلپر……………………………………………………………………………..۷۷
شکل (۳-۲۸): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره مریم گلی…………………………………………………………………….۷۸
شکل (۳-۲۹): نتایج مقایسه­ ای قدرت احیاکنندگی عصاره­ها و اسیدآسکوربیک………………………………………………۷۹
فهرست جدول­ها
شماره و عنوان جدول­ها……………………………………………………………………………………………………صفحه
جدول (۳-۱): حساسیت سویه­های باکتریایی به آنتی­بیوتیک انتخابی……………………………………………………………..۵۰
جدول (۳-۲): تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) عصاره­ها………………………………………………………………….۵۵
جدول (۳-۳): تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MBC) عصاره­ها………………………………………………………………..۵۶
جدول (۳-۴): تشخیص آلکالوئید………………………………………………………………………………………………………………………..۵۷
جدول (۳-۵): تشخیص آنتوسیانین……………………………………………………………………………………………………………………۵۷
جدول (۳-۶): تشخیص تانن……………………………………………………………………………………………………………………………….۵۸
جدول (۳-۷): تشخیص ساپونین………………………………………………………………………………………………………………………..۵۸
فصل اول
مقدمه

گیاهان دارویی
۱-۱-۱ صفات گیاهان دارویی
گیاهانی که حداقل دارای صفات زیر باشند، گیاه دارویی، نامیده می­شوند:
۱- در پیکر این گیاهان مواد ویژه­ای به عنوان مواد موثر متابولیت­های ثانویه ساخته و ذخیره می­شوند که برای مداوای برخی از بیماری­ها مورد استفاده قرار می­گیرند. مواد مذکور طی فرآیندهای ویژه و پیچیده و به­ مقدار بسیار کم (به طور معمول کمتر از یک درصد وزن خشک گیاه)، ساخته می­شوند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲- اغلب ممکن است اندام ویژه­ای چون ریشه، برگ­ها، ساقه، گل، میوه و غیره بیشترین مواد موثر را داشته باشند، بنابراین همیشه نمی­ توان کل اندام گیاه را منبع ماده دارویی ویژه­ای دانست.
۳- اندام گیاهی برداشت شده، آماده ­سازی و فرآوری می­شوند، یعنی تحت تاثیر عملیات ویژه­ای مانند جداسازی، خرد شدن، خشک کردن، تخمیر و غیره قرار گرفته و سپس استفاده می­شوند.
تحقیقات زیادی نشان می­دهد با فرآوری صحیح گیاهان و داروهای گیاهی اثرات این داروهای طبیعی به شکل فزاینده­ای بیشتر و مقرون به صرفه­تر می­باشد [۱].
۱-۱-۲ تاریخچه گیاهان دارویی در جهان
ارسطو (۳۳۰ ق. م) اولین کسی است که آثار و مطالبی مکتوب مربوط به شناخت گیاهان دارد. البته قبل از او در آثار کهن مصر (حدود ۲۶ قرن ق. م) در پاپیروس­ها و ابرها مطالبی از گیاهان با شرح خاصی از موارد استفاده از آن­ها باقی مانده است. ولی ارسطو نخستین دانشمندی است که، از رشد و نمو گیاهان، ماده­سازی و از تفاوت آن­ها و چگونگی استفاده از مواد خاک (سیاه خاک) مطالبی نوشته است. نوشته او بدون هیچ مبنای علمی تا چندین قرن بعد از او مورد قبول همه بود و حتی تدریس می­شد. تئوفراست یا تئوفراستوس شاگرد ارسطو که در سال­های ۲۵۸-۳۷۰ قبل از میلاد طبیب بود و بعدها به او پدر گیاه­شناسی گفته­اند، علاوه بر آن­که، پیرو فلسفه استاد خود بود، تحت تاثیر نظریات افلاطون، استاد ارسطو قرار گرفت. او رده­بندی بسیار ابتدایی از روی ریخت یا شکل ظاهری گیاهان، چرخه رشد، شکل گل آذین و نحوه رشد آن­ها و هم­چنین وضع گلبرگ­های گل­ها در کتابی به نام هیستوریا پلانتاروم بر مبنایی مبهم و ناشی از استنباط­های خود دارد. باید اشاره کرد، که مکتب درمان با گیاه به وسیله تئوفراست بنیان­گذاری شد [۲].
۱-۱-۳ تاریخچه گیاهان دارویی در ایران
کشور ایران به واسطه سابقه تمدن چند هزار ساله، که حدود ۱۴۰۰ سال آن با فرهنگ غنی اسلام در آمیخته و نیز به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، شرایط اقلیمی و آب و هوایی متنوع که سبب رشد انواع گوناگونی از گیاهان گردیده و باعث اطلاق نام طلای سبز به فلور طبیعی ایران شده است، از جهت طب سنتی غنی می­باشد [۳].
ابن سینا دانشمند و پزشک نامدار ایرانی در سال­های ۴۲۸-۳۷۰ هجری مطابق با ۹۸۰-۱۰۳۷ میلادی که در غرب او را به نام آویسینیا می­شناسند و پس از انقراض تمدن یونان او را بزرگترین دانشمند جهان و به اشتباه عرب دانسته ­اند؛ در جلد دوم کتاب قانون فی الطب بیش از ۸۰۰ نمونه گیاه طبی و غذایی را نام می­برد که از آن میان ۵۴۱ گیاه و مشتقات آن­ها دارای توصیف کاربردی و صفات ریخت­شناختی هستند. او اختلاف شکل و صفات گیاهان مشابه را (برای اجتناب اشتباه آن­ها از یکدیگر) با توجه خاصی در کتاب «قانون» توضیح می­دهد و در مورد چگونگی استفاده از مشتقات گیاهان دارویی و کاربرد آن­ها، با ترتیبی خاص، معین و نظام یافته به شرح و تفصیل آن­ها می ­پردازد [۲].
۱-۱-۴ علل توجه و اهمیت گیاهان دارویی
از آن­جا­ که انسان جزئی از طبیعت است برای هر بیماری، گیاه مداوای آن را عرضه کرده است. به همین دلیل انسان جهت درمان بیماری خود هر چه به طبیعت روی آورد و از نعمات آن بیشتر بهره برد، سریع­تر، بهتر و مطمئن­تر درمان می­ شود. گیاهان دارویی از ارزش و اهمیت خاصی در تأمین بهداشت و سلامتی جوامع هم به لحاظ درمان و هم پیشگیری از بیماری­ها برخوردار بوده و هستند. این بخش از منابع طبیعی قدمتی هم­پای بشر داشته و یکی از مهم­ترین منابع تأمین غذایی و دارویی بشر در طول نسل­ها بوده ­اند. از نقطه نظر تاریخی، گیاهان اهمیت فراوانی در توسعه جوامع داشته اند و تحقیقات وسیعی برای یافتن فرآورده ­ها و مواد طبیعی دارویی گیاهی در طول تاریخ انجام شده اما نکته حائز اهمیت این جاست که تنها کمتر از ۱۰% از مجموع ۰۰۰/۲۵۰ گونه گیاهی جهان برای بیش از یک عملکرد زیست­شناختی، شناسایی و مورد استفاده قرار گرفته­اند [۴].
تنوع شرایط جغرافیایی و آب و هوایی در ایران، موجب شده است که یک منبع متنوع و غنی از گونه­ های گیاهی در کشورمان وجود داشته باشد. از یک سو به علت ظاهرشدن عوارض نامطلوب و جانبی ترکیبات سنتتیک و عدم سازگاری آن­ها با طبیعت انسان، از سوی دیگر به دلیل هزینه بالا و ارزبری داروها و ناتوانی بسیاری از کشورهای جهان سوم برای خرید چنین داروهایی، توجه خاصی به سمت دارو از گیاهانی که اثرات درمانی سالم و ارزان بودن آن­ها ثابت شده، معطوف گردیده است [۵]. به دلیل عوارض جانبی داروهای شیمیایی، امروزه نه تنها در ایران، بلکه در سراسر جهان گرایش به طب گیاهی افزایش یافته است [۶].